Tweevoudig oud-hoogleraar IT Daan Rijsenbrij neemt juridische stappen tegen het UWV. Hij wil de voorzitter van de raad van bestuur Maarten Camps via een rechtszaak dwingen om een reactie te geven op vragen over aanhoudende ict-problemen bij die uitvoeringsorganisatie.
Tekst: PIM VAN DER BEEK Beeld: SHUTTERSTOCK
Daan Rijsenbrij heeft tussen 2023 en 2025 met een groep ervaren experts op het gebied van informatievoorziening (iv) en it onderzoek verricht naar de voortgang van de digitalisering van het UWV. Dit heeft geresulteerd in een stevig rapport. Hij diende een tiental woo-verzoeken (wet open overheid) in en publiceerde meerdere achtergrondartikelen over die ict-problemen bij UWV op Computable.
Positief-kritische burger
Tot nu toe krijgt hij onvoldoende of geen antwoorden via zijn woo-verzoeken. Rijsenbrij: ‘Na de reactie op mijn laatste drie woo-verzoeken, kom ik tot de conclusie dat UWV geen transparantie wil bieden aan een positief-kritische burger.’
Daarop heeft hij woensdag 19 februari 2025 een beroep ingediend bij de rechtbank Midden-Nederland. Dat is opgebouwd uit vier punten. Hij stelt dat ‘goed bestuur van het UWV door de raad van bestuur onmogelijk wordt gemaakt door het laten ontwerpen c.q. het gedogen van falende, foutieve en ontoereikende it’. Ook wordt er ‘geen transparantie naar de burger geboden door de raad van bestuur over de toestand van de it’. Als derde punt haalt hij aan dat ‘actieve democratische participatie van burgers door de raad van bestuur wordt tegengewerkt’. Het laatste punt noemt hij de ‘alomvattende, onverantwoorde vernieuwing van de iv/it onder de werktitel ‘digitale ombouwoperatie’, die door de raad van bestuur reeds in gang is gezet.
‘Een unicum in Nederland waarin een burger de hoogste ambtenaar van een overheidsorganisatie aanklaagt wegens de zeer slechte it’
Daan Rijsenbrij
Zeer slechte it
Rijsenbrij hoopt dat de rechter het beroep ontvankelijk verklaart en de voorzitter van de raad van bestuur van het UWV dwingt tot een verweer op de in het beroep genoemde punten. Mocht het tot een proces komen, dan gaat het volgens de criticaster om een ‘unicum in Nederland’ waarin een burger de hoogste ambtenaar van een overheidsorganisatie aanklaagt wegens de ‘zeer slechte it’.
In het rapport, dat is ingezien door Computable, komt het beeld naar voren van een uitvoeringsorganisatie die geen informatie wil delen over evaluaties van falende projecten, inhuur en kosten voor externe adviseurs. Ook strategienotities, architectuurschetsen en stappen voor ict-beveiliging ontbreken of worden niet gedeeld.
Schadepost
Rijsenbrij deelt mee dat hij door de Raad van Bestuur is tegengewerkt en dat kritiek van it-onderlegde burgers constant wordt weggewuifd. ‘In 2008 kreeg ik als zelfstandig architect de opdracht om het globaal ontwerp van de toenmalige it-ondersteuning van de WIA tegen het licht te houden. Mijn stellig advies was stoppen. Ik was beslist niet de eerste it-auditor, maar wel de druppel die de emmer deed overlopen. De stekker werd uit het programma getrokken (nacalculatie van EY een schadepost van ruim 80 miljoen euro).’
Vervolgens kreeg hij de opdracht om als dwarskijker het schrijven van de beëindigingsbrief aan de minister te superviseren. ‘Naar aanleiding van het eerste woo-verzoek (d.d. 12 mei 2023) werd ik door de voorzitter van de raad van bestuurop zijn kantoor in Den Haag uitgenodigd (d.d. 13 juni 2023) voor een nadere toelichting. Ik vertelde toen dat ik in 2023 bij UWV dezelfde problemen zag als in 2008. De voorzitter wuifde die opmerking weg onder het motto ‘dat was toen’. Ongeveer een jaar later kwamen de al lang bekende problemen met de WIA boven water.
Menselijke maat-strategie
UWV laat weten dat het op de hoogte is van het plan van Rijsenbrij om een juridische procedure tegen hen te starten. De inhoud van de aantijgingen is nog niet bekend. Een woordvoeder: ‘Wij werken hard aan onze menselijke maat-strategie waarbij digitalisering een belangrijke rol speelt.’ Het is volgens hem nog niet eerder voorgekomen dat een individuele burger een rechtszaak wil starten tegen UWV in verband met ict-problemen bij de uitvoeringsorganisatie.
