De technologische revolutie is niet meer te houden. De jongste generatie weet niet beter dan dat we 24/7 met internet verbonden zijn. We chatten, bellen, mailen, Whatsappen, Netflixen op ieder willekeurig moment van de dag. In de tussentijd rijden we met Uber naar onze volgende afspraak en bestellen we tijdens deze rit ons avondeten online. We zijn altijd en overal connected op ieder device dat we rijk zijn. Als we zoveel informatie met elkaar delen via het web, als we toegaan naar een wereld waarin tech onmisbaar is, waarom bereiden we onze kinderen hier dan nog niet op voor?
Als moeder van twee kinderen, maar inmiddels ook als oude rot in het techvak, maak ik mij hard voor de digitale vaardigheden van kinderen en jongeren. Het is – anno 2017 – cruciaal om de nieuwe generatie klaar te stomen voor de vierde industriële revolutie. Leer kinderen en jongeren vroegtijdig digitale vaardigheden zoals: programmeren, coderen en de belangrijke tools als ‘computational thinking’. Dit is onmisbaar in de toekomstige beroepen van onze volgende generatie en daarnaast essentieel om Nederland in zijn concurrentiepositie te versterken. Programmeren leert kinderen logisch en gestructureerd na te denken en op een speelse manier begrijpen hoe tech werkt. Onderzoek wijst uit dat er in 2020 naar schatting negenhonderdduizend ict-professionals tekort zijn in Europa. Het is dus tijd om het tempo te versnellen en onze kinderen voor te bereiden op de digitale toekomst.
Handen in één met Codepact
Bij mijn huidige werkgever ben ik in de lead voor zo’n project. Er zijn in de markt verschillende initiatieven om kinderen digitaal vaardig te maken en dat is al een fantastische start. Denk hierbij aan de CodeWeek die ieder jaar opnieuw wordt georganiseerd, verschillende Code Camps rond de zomerperiode maar ook Codepact op initiatief van Neelie Kroes (voormalig European Commissioner for Digital Agenda).
Verschillende partners uit de ict-gerelateerde sector helpen kinderen digitaal vaardig te maken. Naast kinderen op hun digitale toekomst voor te bereiden zijn deze initiatieven opgericht met de missie om aandacht van de Nederlandse overheid te vragen en digitale vaardigheden op te nemen in het nieuwe regeerakkoord. Mijn ambitie is om coding en de digitale vaardigheden die daarbij horen, als standaard vak op de lagere school te integreren.
Lobbyen bij het kabinet is een uitdaging, het is belangrijker dan ooit dat er meer bewustwording komt op het gebied van it. Gelukkig draagt Kroes dit soort projecten een warm hart toe en zijn daardoor de lijntjes kort. Ongeacht wat de achtergrond is van ieder bedrijf, bij dit soort initiatieven slaan we de handen in één.
De eerste stappen
In de tussentijd wordt er niet stil gezeten. Er zijn verschillende manieren om de eerste stappen in de juiste richting te zetten. Wat veel ict-bedrijven al doen, is het openen van de deuren voor nieuwsgierige en leergierige aagjes. Nodig jonge tieners uit en geef ze een ochtend een kijkje in de keuken door bijvoorbeeld een app te bedenken die ze mogen presenteren. Of geef ze een snuffelstage.
Daarnaast raad ik aan les te gaan geven op scholen. Het voordeel is dat we daarmee het gat kunnen invullen en leraren helpen met een concreet programma. De meeste kinderen worden nu helaas alleen nog maar bereikt via bedrijven en dat is een enorme gemiste kans. Hierdoor worden namelijk nog veel essentiële plekken in Nederland gemist, bijvoorbeeld de ‘zwarte scholen’ in grote steden maar ook de buitengebieden zijn moeilijk te bereiken. Dit is nu precies de reden waarom we digitale vaardigheden een basisvak moeten maken op de basisscholen zodat iedereen dezelfde kansen krijgen in de toekomst.
Maar, bewustwording betreffende internet begint ook in mijn rol als ouder. Ik ga regelmatig het gesprek aan met mijn kinderen. Wanneer ze bijvoorbeeld een werkstuk moeten maken voor school en alle informatie van Wikipedia kopiëren, leg ik ze uit dat er meerdere bronnen zijn en dat niet alle informatie even betrouwbaar is. Ook in het licht van social media; hoe ga je om met privacy, wat plaats jij aan informatie op het wereldwijde web en wat gebeurd er vervolgens met die informatie.
Daarnaast is het belangrijk om je kinderen voor te bereiden op de informatiestroom die naar ze toe komt. Deze is de afgelopen jaren exponentieel toegenomen en er is veel nepnieuws bijgekomen. Dit moet je leren structureren. Leer je kinderen kaderen, wat volg je en wat lees je en het allerbelangrijkste, is het betrouwbaar? Check dat. Alleen dat al zijn de basisvaardigheden die je moet hebben in deze huidige tijd.
Anouska Post, regional vice president enterprise corporate sales North bij Salesforce
Goed om te zien dat er steeds meer aandacht komt voor digitale vaardigheden in het basisonderwijs en computational thinking. De uitdaging zit denk ik nog in het integreren van dit soort initiatieven in bestaande onderdelen van het lesprogramma op de basisschool. Het is lastig met de druk op basisschoolleraren om nóg een extra onderdeel toe te voegen aan het toch al drukke lesprogramma & lesprojecten. Streven naar combinaties met rekenen, handvaardigheid en organisatieskills en combineren met reeds bestaande thema’s in het schooljaar voegt geen extra druk toe maar geeft toch de digitale vaardigheden een plek. Een voorbeeld hiervan is het project van ‘De Slimme Stad’ (https://www.linkit.nl/nieuws/66/Succesvolle_afsluiting_project_De_Slimme_Stad) waarin met knutselen, Arduino’s en sensoren de diverse vaardigheden gecombineerd zijn.
Misschien dat het IT bedrijfsleven niet de overheid voor haar karretje moet spannen om meer toekomstig personeel te kunnen werven. Net zo min dat ouders hun kinderen dit ook horen te leren i.p.v. dit aan een school over te laten. Want als je je kind op de fiets leert rijden kan je die ook wel leren rijden over de internet snelweg.
Onderwijs over de nieuwe zaken die zich op het internet afspelen is een mogelijkheid maar de vorm hiervan hierboven geschetst ben ik het niet mee eens. Dit verplicht stellen in het curriculum van een basisschool gaat mij echt te ver. Het kan wel een keuzevak zijn voor het voortgezet onderwijs.
Leerlingen van zwarte scholen hebben in de IT overigens toch zeer weinig kans omdat ze juist op die zwarte scholen gezeten hebben. Ongeacht ze nou ook helemaal bij zijn of niet. Misschien dat de IT zichzelf nog eens goed aankijkt in hoeverre ze zich bewust zijn van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.