Ambtenaren van provincies kunnen voortaan zelfstandig interactieve cyberoefeningen houden. Dit moet blunders bij aanvallen van hackers voorkomen.
In de aanloop naar de Overheidsbrede Cyberoefening die op 1 november plaatsvindt, is speciaal voor deze doelgroep een interactief oefenpakket gemaakt, waarin opgenomen een crisissimulatie. Met deze werkvorm kunnen deelnemers een crisis ‘beleven’ en oefenen hoe ze daarop moeten reageren.
Het scenario draait om een e-mail van een ‘ethisch hacker’. Deze fictieve aanvaller dreigt gevoelige gegevens van de provincie openbaar te maken. De provincie wordt geconfronteerd met een duivels dilemma: ingaan op de eisen van de hacker of het risico lopen dat vertrouwelijke informatie op straat komt te liggen? Daarbij schuurt het tussen it-technische expertise en bestuurlijke verantwoordelijkheid.
De provincie Drenthe mocht als eerste met de interactieve cyberoefening aan de slag. Volgens provinciesecretaris Wim Brenkman was het een intensieve oefening en hebben zijn ambtenaren hard gewerkt. Een van de lessen was de beeldvorming en besluitvorming goed te onderscheiden. Brenkman: ‘We weten nu hoe belangrijk het is om in scenario’s te denken.’ De provincie neemt de geleerde lessen mee om haar cybersecurity beleid te verbeteren.
Maker van het oefenpakket voor provincies is het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement (COT), met het ministerie van Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties (BZK) als opdrachtgever. Het pakket heeft dezelfde opzet als het pakket voor gemeenten uit 2020.
Het scenario voor gemeenten is gratis te downloaden via de VNG-website, terwijl het pakket voor de provincies gratis is te krijgen via het CIBO-platform Pleio. Ciso’s van provincies hebben hier toegang toe.
Ik weet dat ‘ethisch hacker’ tussen haakjes staat maar als we het over beeldvorming hebben misschien goed om duidelijk te maken dat er sprake is van een geheel andere ethiek als er geen actie ondernomen wordt op de melding dat er vertrouwelijke informatie op straat ligt. Ik weet niet wat de geleerde lessen zijn maar ik weet wel dat het duivelse dilemma vaak om het imago gaat, de beeldvorming en de besluitvorming hebben dan ook niets met cybersecurity te maken als er niks gedaan wordt met de melding van een ethisch hacker.