In de langverwachte China-notitie neemt het kabinet nog geen besluit over de mogelijke rol van Huawei bij de uitrol van 5G in ons land. Wel zou de AIVD een onderzoek gestart zijn naar de rol van Huawei bij een mogelijke bedrijfsspionage bij een Nederlands telecombedrijf.
Nu de langverwachte China-notitie eindelijk daar is, overheerst teleurstelling. Het kabinet zou kijken hoe omgegaan moet worden met Chinese staatsbedrijven die geïnteresseerd zijn in Nederlandse technologische startups. Ook zou er een visie komen op de algemene invloed van de Chinezen op ‘onze’ technologie. Maar de China-notie biedt eerder een ‘huidige stand van zaken’ dan de concrete maatregelen waar velen naar uitkeken.
Huawei
In de notitie wordt geen beslissing genoemd ten opzichte van Huawei, dat mogelijk een grote rol krijgt in de uitrol van 5G in ons land. Sterker nog, het bedrijf wordt helemaal niet genoemd. Dit terwijl de AIVD al langer waarschuwt voor Chinese bedrijfsspionage in de Nederlandse hightechsector. Na het nieuws van halverwege april dat Chinezen voor miljoenen aan technologie gestolen zouden hebben bij de Nederlandse chipmachinemaker ASML, liet de Tweede Kamer weten het Chinese bedrijf Huawei voorlopig te willen weren bij de aanleg van het nieuwe 5G-netwerk voor mobiel dataverkeer. Een definitief Nederlands besluit over het netwerk is er dus nog niet.
De VS en Australië gaven eerder aan geen Chinese inmenging bij de invoering van 5G te willen, terwijl België na onderzoek besloot geen gevaar te zien. Wel komt er nog een afzonderlijke taskforce onder leiding van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding met een advies over de invloed van China op het mobiele 5G-netwerk. Overigens maakte het bedrijf zelf gisteren bekend dat het ‘zwart op wit’ wil vastleggen in contracten dat het niet zal spioneren.
Onderzoek AIVD
De AIVD zou volgens de Volkskrant momenteel een onderzoek uitvoeren naar Huawei, waarbij de veiligheidsdienst onderzoekt of het technologiebedrijf betrokken is geweest bij Chinese spionage in Nederland. Huawei zou via een verborgen achterdeur toegang hebben naar klantgegevens van een van de drie grote telecomproviders in Nederland: Vodafone/Ziggo, T-Mobile/Tele2 of KPN. De AIVD onderzoekt of er een link is met spionage door de Chinese overheid. De dienst wil in gesprek met de krant niet reageren op vragen over het onderzoek. Ook de Nederlandse telecomproviders geven geen commentaar. Een Huawei-woordvoerder zegt tegen de Volkskrant dat het bedrijf niet meewerkt aan spionage.
China-notitie
In de gisteren gepubliceerde China-notitie wordt het land van diverse kanten belicht. Inzake handel meldt de regering dat het ons internationale verdien- en innovatievermogen wil vergroten en meer focus wil op de ‘ontwikkeling van sleuteltechnologieën’. Daarnaast wil ze de toegang tot de Chinese markt vergroten door in te zetten op een investeringsverdrag met China, streven naar wederkerigheid en transparantie in overheidsopdrachten, en een meerjarige marktbewerkingsstrategie.
Het kabinet stelt verder dat het de ‘internationale druk’ op China wil opvoeren om oneerlijke handelspraktijken zoals gebrekkige bescherming van intellectueel eigendom en ‘ongewenste technologieoverdracht’ aan te pakken. Het wil dit doen via de WTO, de WIPO en de EU en verder inzetten op het dichten van gaten in WTO-regels en het sterker uitdragen van bestaande standaarden en normen. Ook wil de regering ons land beschermen door cyberspionage tegen te gaan en te verkennen in hoeverre ‘aanpassingen van onderdelen van het EU-mededingings- en staatssteunkader, inzet op handelsdefensieve maatregelen en exportkrediet kunnen leiden tot een evenwichtiger speelveld’. Tot slot meldt het kabinet dat het wil naar een nieuwe beleidsstructuur waar bedrijven bewuster worden van economische, politieke en veiligheidsbelangen. Ook zullen vergunningen en investeringen beter getoetst worden.
Ik heb de China-notitie gelezen. De notitie van BuZa is vooral beschouwend met een globale toekomstvisie en weinig beleid. BuZa erkent dat ze eigenlijk te weinig verstand heeft van de Chinese Volksrepubliek om een China-strategie te maken. Het uitstel van de Huawei-beslissing is vervelend nieuws voor de telco’s, cloud leveranciers en voor Nederland in het algemeen.
Zolang er geen besluit is, blijft de druk op de Nederlandse regering groot, omdat deze te maken heeft met het economische en politieke machtspel van 2 supermachten. De Amerikaanse regering zegt bijvoorbeeld bepaalde inlichtingen niet meer te delen met bondgenoten die voor hun 5G-netwerk gebruikmaken van apparatuur gemaakt door het Chinese Huawei. Deze zaak wordt vanuit de VS vooral aangezwengeld door mensen zoals John Bolton. Hij is strategisch adviseur van Trump en is dit al eerder geweest voor Bush sr. en Bush jr. Bolton is een intelligente en provocatieve opportunist, dol op fake nieuws en geeft vaak risicovolle adviezen. Bolton heeft bijvoorbeeld gezegd dat Den Haag aangevallen moet worden als de rechters van het Internationale Gerechtshof zich bemoeien met Amerikaanse oorlogsmisdaden. Bolton is voor grootschalig militair ingrijpen tegen ongewenste regiems. Dat is hij al vanaf de jaren zestig (de oorlog in Indochina). Overigens is hij een spijtoptant bij Vietnam oorlog. Net als Bush jr. en Trump, sloot hij zich aan bij de Nationale Garde om niet zelf in Vietnam te moeten vechten; hij is rechts, niet rechtlijnig.
Opvallend in deze zaak is dat er gelekt is over mogelijke achterdeuren van Huawei bij de telco’s. Het lijkt erop dat de kamer moet gaan zeggen dat we geen of beperkt 5G zaken met de Chinezen mogen doen. Tussen de regels door, staat dit ook al in de China-notitie. Telco’s snappen dit en kiezen voor westerse leveranciers voor hun kritieke mobiele core-netwerk. Maar de telco’s weten niet weten in hoeverre 5G concurrenten bedrijven als Huawei en ZTE mogen inschakelen. Want wat is de kritieke core? Denk ook aan private LTE en Internet of Enterprises. De Europese 5G-risicokaart is nog niet gemaakt.
Voor Russische apparatuur geldt hetzelfde als voor Chinese. De Russische Federatie wordt geleid door Poetin en zijn FSB vrienden. Elk groot bedrijf in de RF kan in de mangel genomen worden, hoe groot deze ook is. Geostrategisch is een West-Europese invulling dus het beste. Naar China toe, kan zo’n besluit ook verkocht worden als meer Europese samenwerking als reactie op de Brexit.
Jaap,
Ik heb je reactie met interesse gelezen en vraag me af of het niet kunnen opstellen van een China-beleid door het ontbreken van goede inlichtingendiensten veroorzaakt wordt. Je karakterschets van John Bolton is interessant hoewel ik me wel afvraag of dit jouw eigen analyse is want de conclusie over rechts maar niet rechtlijnig blijkt niet te kloppen.
Een geostrategische handelsstrategie met een West-Europese invulling als antwoord op de Brexit heb ik ook al een keer eerder gehoord. Het ageren tegen de valse Amerikaanse protagonist om via een achterdeur de antogonist naar binnen te halen is een klassieker. Als voor Russische apparatuur hetzelfde geldt als voor Chinese wie garandeert mij dan dat de Amerikanen niet dezelfde streken uithalen?
Ewout, BuZa heeft aangegeven onvoldoende goede informatie te hebben. Je zult wel gelezen hebben dat BuZa meer geld wil voor ambassades. BuZa geeft niet aan betere inlichtingendiensten te willen (zullen ze ook niet publiekelijk zeggen).
Bolton en rechtlijnig? Kijk eens op het internet.
Ik denk dat BuZa en de regering weinig behoefte hebben aan een openlijke discussie over gevoelige China zaken. Maar er dienen wel besluiten genomen te worden. De eerste 5G veilingen zouden eind dit jaar of begin volgend jaar zijn. De investeringen voor 5G zijn opnieuw groter. De verkoop van co-locatiebedrijf NLDC door KPN zou wel eens met 5G te maken kunnen hebben. De bieders moeten weten wat de globale investeringen zijn voor de diverse fases van de uitrol. Dus moeten de bieders ook weten hoeveel concurrentie er bij de 5G leveranciers overblijft (in hoeverre wordt het een Scandinavisch onderonsje).
Zowat iedereen bespioneert iedereen. De Europese landen zijn vaak lakse bondgenoten en verdeeld. En de VS zijn onder Trump c.s. zijn al helemaal een verhaal apart. Dus zoals je eigenlijk aangeeft, niemand garandeert dat de Amerikanen niet (nogmaals) dezelfde streken uithalen. De vraag is wat je wel kan doen als overheid. Wie houdt, naast de aanbieders zelf, in de gaten hoe privaat, private LTE, private 4G en straks 5G Internet of Enterprises zijn? Militaire en civiele C3I noodnetten staan los van de rest of kunnen losgekoppeld worden. Dat kan niet bij B2B, B2C contacten.
Jaap,
De financiëring van inlichtingendiensten is inderdaad net zo schimmig als de kosten van Koninklijke Huis. Dat ze beiden een functie hebben wordt hierdoor onderbelicht, het zeggen wat je doet wordt lastig als de helft van wat je doet het daglicht niet kan verdragen. Ik wees in mijn voorgaande reactie op de protagonist en de antogonist want internet is niet altijd de meest betrouwbare bron van inlichtingen.
Veilingen in de bouwwereld bleken uiteindelijk doorgestoken kaart te zijn en volgens mij gaat het bij 5G om de frequenties die tegen opbod verkocht worden om de staatskas te vullen. En sommige conglomoraties hoeven hierbij inderdaad niet te spioneren omdat ze al bij elkaar in bed liggen, het voorsorteren op West-Europese voorkeuren zorgt dan niet voor een eerlijke handel. Fuck het eerlijk en lang leve het protectionisme heeft veel weg van de kaperbrieven van de VoC in de blauwe zee van innovaties.