Medio april 2018, nadat een commissie van wijzen een evaluatie over de dramatische gang van zaken rond de operatie Basisregistratie Personen (oBRP) heeft ingediend, wil staatssecretaris Raymond Knops weer verder praten over de toekomst van een nieuwe basisregistratie. Dit doet hij liefst samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Dit verklaarde hij vandaag tijdens het Algemeen Overleg van de vaste Kamercommissie Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).
De BRP-commissie, bestaande uit Egon Borghout, Henk de Jong en Mark van Twist (zie kader onderaan), dient een terugblik uit te voeren en een feitenrelaas over de gang van zaken rond het mislukte oBRP (schade rond de honderd miljoen euro) op te stellen. Staatssecretaris Knops vertelde aan de leden van de vaste Kamercommissie dat hij ‘zich rotgeschrokken is over wat er in het afgelopen jaar is gebeurd, maar mijn beelden hou ik even voor me. Ik wil de commissie op geen enkele wijze voor de voeten lopen. Zij moet zelf feitelijk en nauwgezet tot conclusies komen. Op basis daarvan kan de commissie of kunnen wij zelf aanbevelingen doen.’
Knops gaat er van uit dat er medio april een debat plaatsvindt naar aanleiding van het commissierapport. ‘Dan kunnen we bepalen hoe we verder gaan. De commissie kijkt terug; op basis daarvan wil ik vooruit kijken.’ Daarbij trekt hij het liefst gezamenlijk op met de gemeenten. Knops wil met de VNG om de tafel om te bepalen wat er nodig is om ‘een werkbaar en realistisch systeem te krijgen. Vraagarticulatie is daarbij belangrijk: wat zijn de functionele eisen en wat is er nodig.’
Gemeenten
Hij wil daarbij ook nog kijken of de bestaande centrale voorziening GBA-V een basis kan zijn voor een toekomstige modernisering van de gemeentelijke basisadministratie. Op dit moment vindt de opslag van de gegevens per gemeente plaats, waarbij gemeenten de gegevens van hun inwoners gestandaardiseerd uitwisselen; dit berichtenverkeer gaat via de GBA-V. Deze gegevens worden minimaal eenmaal per 24 uur geactualiseerd. De GBA-V is echter verouderd, hoewel pas sinds 2012 echt operationeel.
Dat de gemeenten afgelopen vrijdag aankondigden te stoppen met hun project om een gemeentelijke basisregistratie op te zetten omdat er onvoldoende broncode en documentatie van de oBRP is vrijgegeven, noemde hij geen sterk argument. ‘Er zijn ook mensen die zeggen dat je wel iets kunt bouwen met wat er ligt.’ De staatssecretaris twijfelt aan de beweringen vanuit ingewijde kringen, waaronder de VNG, tegen Computable dat er slechts 5 procent van de broncode is vrijgegeven.
Testcase
Volgens hem is de meerderheid van de kern van de broncode wel degelijk vrijgegeven en is vooral ‘aanpalende code’ niet openbaar gemaakt uit risicoperspectief. Welke code dit dan betreft en wat de risico’s zijn bij openbaarmaking, vertelde de staatssecretaris in het Algemeen Overleg niet; er werd ook niet door Tweede Kamerleden over doorgevraagd.
Hij wees er in het Algemeen Overleg op dat openbaarmaking van broncode voor het Rijk ook een testcase is. ‘Ik wil geen claims krijgen als ik alles openbaar zet. Ik wil binnen de uiterste marges van de wetgeving blijven.’ Hij herhaalde dan ook de toezegging dat hij aan de Autoriteit Persoonsgegevens advies heeft gevraagd of er meer code kan worden vrijgegeven. ‘Als die zegt dat het kan, doe ik het gelijk. Want dit is een rampdossier. De AP lijkt overigens streng, maar er kan voor overheidsinstellingen meer met privacy dan gedacht.’
Critici wijzen er op dat de privacykwestie hier geen rol speelt omdat er getest is met synthetische (verzonnen) data. De kans dat er een BSN daadwerkelijk wordt verbonden aan een bestaand persoon is vrijwel nihil.
PVV-Kamerlid Martin Bosma wilde in het Algemeen Overleg nog weten of er nog schadeclaims liggen van partijen die zich benadeeld voelen door het stopzetten van de oBRP. De staatsecretaris laat weten dat de landsadvocaat dit momenteel in beeld brengt. Hij komt er in januari 2018 op terug. Eerder liet it-leverancier Gemboxx aan Computable weten te overwegen de Staat te dagen naar aanleiding van het stopzetten van operatie Basisregistratie Personen (oBRP). Gemboxx is een van de leveranciers die betrokken is bij de oBRP en zegt schade te hebben geleden door de wijziging van de plannen.
Leden Commissie BRP
– prof. dr. E.W. (Egon) Berghout, hoogleraar Business en ICT aan de Rijksuniversiteit Groningen;
– drs. H. (Henk) de Jong, directeur Strategie bij de nationale politie, eerder directeur Beleid in Rotterdam en daarna gemeentesecretaris in Amsterdam;
– prof. dr. M.J.W. (Mark) van Twist, hoogleraar Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en buitengewoon lid van de Algemene Rekenkamer.