Het gebruik van open standaarden wordt verplicht bij wet. De Tweede Kamer heeft deze motie van Pvda-Kamerlid Astrid Oosenbrug aangenomen. De verplichting wordt meegenomen in de wetgeving rond de Generieke Digitale Infrastructuur die door Digicommissaris Bas Eenhoorn wordt opgesteld. Deze WGDI valt dan binnen het bestuursrecht.
Nu het gebruik van open standaarden bij wet verplicht wordt, kan de Tweede Kamer er dwingend op toezien dat dit binnen de overheid daadwerkelijk wordt toegepast. Daar schortte het in de praktijk nogal aan, ondanks dat in 2002 de motie-Vendrik over dit onderwerp al was aangenomen.
De aangenomen motie verplicht het kabinet verder zich in te spannen om veel meer te doen aan de kennisverspreiding en voorlichting over open standaarden. In samenspraak met minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties komt er een vraagbaak bij Pianoo, het expertisecentrum voor aanbesteden bij EZ. Daar kunnen ambtenaren bijvoorbeeld terecht met vragen over hoe zij eisen met betrekking tot open standaarden en open source dienen op te nemen in een aanbesteding.
Ook moet het kabinet ervoor zorgen dat alle kennis over open source software waarover de overheid beschikt ter beschikking wordt gesteld via bestaande structuren, zoals Pianoo.
Hobbyproject
In een reactie zegt Pvda-Kamerlid Oosenbrug erg blij te zijn met het aannemen van haar motie die zij indiende tijdens het Voortgezet Algemeen Overleg ‘Actieplan open overheid 2016-2017’ (alleen de PVV stemde tegen). ‘Ik ben hier zo’n vier jaar mee bezig geweest. Ik merkte dat er bij ambtenaren en Kamerleden een hiaat bestaat in hun kennis over open standaarden en open source. Ze weten niet wat er tegenwoordig allemaal kan met open source of vrije software. De vooroordelen over dat dit een hobbyproject is van een stel softwarecowboys overheerst nog steeds. Bovendien merk ik dat er in de praktijk weinig terecht komt van de afspraken die al zijn gemaakt over hoe de overheid behoort om te gaan met open source en open standaarden.’
Symbolisch vindt zij de publicatie van haar aangenomen motie op de website van de Tweede Kamer. ‘Die staat er alleen in doc-file. Dat moet echt veranderen. De overheid moet natuurlijk wel het goede voorbeeld geven.’
Pas toe – leg uit
In 2015 diende Oosenbrug al eens samen met SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen een motie in om open source software in aanbestedingen verplicht voorkeur te geven. Zij constateerde echter daarna dat nog lang niet overal binnen de rijksoverheid en de decentrale overheden gewerkt wordt met open standaarden en open source software en dit deels te wijten is aan een gebrek aan kennis en expertise bij het aanbesteden van software. ‘Daarom heb ik deze nieuwe motie ingediend. Wat mij opviel was dat de zogeheten ‘Pas toe, leg uit’-regel, waarbij indien open source niet zou worden gekozen dit moest worden uitgelegd, erbij inschoot door een gebrek aan kennis.’
Volgens het Pvda-Kamerlid gaat de nieuwe wetgeving er straks toe leiden dat in een aanbesteding bij gelijke geschiktheid gekozen moet worden voor open source danwel vrije software. Indien dit niet kan moet er een exitstrategie worden opgesteld hoe een overheidsorganisatie binnen maximaal vijf jaar afscheid kan nemen van een closed source leverancier.
Of je leert die kinderen TeX. Kunnen ze gelijk ook een beetje programmeren, aangezien als een markup language werkt.
Of je leert ze een wazig product waar geen consistentie in te vinden is en wat voor de rest geen waarde heeft, behalve dat bedrijven wel een smak geld som moeten betalen voor het gebruik ervan.
Een win-win situatie tegenover een lose-lose situatie, dat zou makkelijk kiezen moeten wezen.
“aangenomen motie op de website van de Tweede Kamer. ‘Die staat er alleen in doc-file’.”
Dat hebben ze haastig aangepast.
Maar het is dan ook de site van de Tweede Kamer, daar gaat het wel vaker mis. Op overheid.nl staat het keurig in PDF, ODT en XML.
En voor de rest? Een non-artikel over een reeds eeuwenoud probleem rond meta-talen en andere standaarden.
Een probleem dat vrolijk doorziekt in allerlei ander overheidsgefröbel zoals ’toegankelijkheid’. Prompt vertaalt met ‘Accessibility’, een popu-term óók al zo fijn toegankelijk voor mensen met een taalbeperking. Van W3C heeft nog nooit iemand gehoord, ook hierboven valt de term niet.
Intussen hangt de hele Tweede Kamer aan de iPad, óók al zo open. En gebruikt volgens Henk Kamp bijna het gehele kabinet privé-mail voor zakelijke stukken. GMail is inderdaad ‘open’, om niet te zeggen ‘wagenwijd open’.
Hoe was het ook alweer met de ‘overheidsdesktop’ (GOUD)? Daar ging toch ook al van alles fout m.b.t. standaarden en regelgeving?
Die overgang naar open standaarden kunnen we de komende jaren heus vergeten. Het huidige overheidsICTlandschap is tezeer afhankelijk van verouderde Windowsversies en in elkaar gebutste Wordmacro-applicaties (zelfs voor kernapplicaties). Er is een stille migratie gaande naar appies.
En voor de goede orde : de ‘ondersteuning’ door Microsoft stelt en stelde in de praktijk geen ruk voor. Dan ben/was je beter af met de Open-community, niet alleen voor Office maar ook mail en browser. Of vraag het een scholier, die heeft doorgaans meer benul van ICT dan zijn docent.
@P.J Westerhof : Er gaat bij de 2e kamer inderdaad veel mis.
Ook de brief van ICT-leek Kamp staat in docx formaat, daarover heb ik (alweer) een klacht ingediend.
v.w.b. de W3C standaard, die is opgenomen in de webrichtlijnen versie 2, 10% van de overheids websites voldoet daaraan (10% is hoog ingeschat).
Ipad ……… dat is toch die tablet die geen openstandaarden out-off-the-box accepteert?