De directie van het Kadaster neemt eerdaags een besluit over de ict-uitbesteding naar Capgemini. Het overleg met de ondernemingsraad, dat in december 2012 een negatief advies uitbracht, heeft partijen vooralsnog niet bij elkaar gebracht. Mocht de directie besluiten groen licht te geven voor de uitbesteding dan stapt de or hoogstwaarschijnlijk naar de Ondernemingskamer. Er bestaat veel weerstand binnen de organisatie tegen de voorlopige gunnning aan Capgemini.
Het negatief advies van de or dateert al van december 2012. De or heeft medio april nog extra informatie ontvangen van de directie en op basis hiervan is er aanvullend advies uitgebracht. Afgelopen 24 april heeft het dagelijks bestuur van de or en de directie, bestaande uit Godfried Barnasconi en Dorine Burmanje, overleg gevoerd over dit aanvullende advies.
Volgens zegsvrouw Carla Mulder is de verwachting dat Burmanje en Barnasconi op korte termijn een besluit nemen. Kringen rondom het Kadaster melden dat de directie en de or vooralsnog niet dichter bij elkaar zijn gekomen. Mocht het uitbestedingstraject toch door gaan dan overweegt de or serieus de zaak aan te kaarten bij de Ondernemerskamer.
Intern traject
Het Kadaster wil de ict-taken op het gebied van kantoorautomatisering, werkplekbeheer en rekencentrumdiensten uitbesteden. In maart 2012 won Capgemini de aanbesteding hiervoor, zij het dat gaat om een voorlopige gunning. Het contract tussen Capgemini en de landelijke organisatie voor het registreren en verstrekken van vastgoedgegevens zou voor tien jaar worden afgesloten. Negentig automatiseerders zullen, als zij hun huidige werk willen behouden, naar de automatiseerder moeten overstappen.
De directie van het Kadaster sloot hiervoor al eerder een sociaal akkoord met de vakbonden. Dit akkoord heeft de or van het Kadaster niet kunnen overtuigen om een positief advies af te geven. Er bestaat veel weerstand tegen het voornemen om de ict in handen te leggen van Capgemini. Velen vinden dat de directie er voor moet kiezen om via een intern traject de ict te verbeteren in plaats van via een miljoenen kostend uitbestedingstraject.
Zorgen
Het merendeel van de medewerkers, vertegenwoordigd door de belangengroep Bezorgd Datacenter, wil ook niet naar Capgemini. Zij vragen zich bijvoorbeeld af hoe Capgemini de garanties over behoud van werk en salaris, die het bedrijf zegt te bieden, kan blijven waarmaken. Zeker nu de automatiseerder van zijn eigen medewerkers loonoffers vraagt. Dat leidt tot een onevenwichtige situatie die de integratie niet ten goede komt, is hun vrees.
Bovendien verwachten zij, dat mochten ze naar Cap overstappen, daar de komende jaren extra zwaar zullen worden beoordeeld. Bij Cap mondt dat tegenwoordig meestal uit in voorstellen voor loonoffers of anders voor afvloeiing.
Lang wachten
De directie vindt echter dat uitbesteding juist in het belang van het Kadaster is. Dat het zo lang duurt eer zij tot een definitieve beslissing komt, komt onder meer omdat er overleg plaatsvindt met de landsadvocaat. De directie wil er zeker van zijn dat er juridisch niets meer mis kan gaan. In het aanbestedingstraject spande eerder al KPN een rechtszaak aan omdat het vond dat Capgemini tijdens de procedure bevoordeeld werd. De rechter gaf het bedrijf ongelijk.
De ict-uitbesteding zou volgens het bestek een geraamde waarde hebben tussen de 150 miljoen en 350 miljoen euro. Voor Capgemini is het binnenhalen van dit contract dan ook van groot belang. Het bedrijf kan wel een opsteker gebruiken gezien de magere resultaten en de onrust onder het personeel door de gevraagde loonoffers. Cap kan geen afspraak maken op boeteclausules nu het zo lang duurt voordat de zaak wordt afgerond. Volgens de zegsvrouw gaat het niet om een voorlopig contract maar om een voorlopige gunning. Hierin is geen voorwaarde voor een boeteclausule opgenomen.
@Johan, @Willem,
Ik begrijp jullie reactie maar vind hem tegelijkertijd eenzijdig. Binnen elk IT-bedrijf “overleven” momenteel de beter inzetbare mensen. En ook bij eindgebruikers-organisaties zoals het Kadaster kunnen op (korte?) termijn niet alle arbeidsplaatsen behouden worden, tenzij plotseling de winst en de omvang van de werkzaamheden toenemen [die kans acht ik klein].
CapGemini heeft een slechte pers, maar dat wil niet zeggen dat zij slechter voor haar (overgenomen) personeel zorgt dan haar concurrenten, of het Kadaster zelf dus. De concurrenten van CapGemini zorgen er gewoon beter voor dat ze uit de krant blijven.
Het Kadaster heeft een IT- en/of bedrijfsprobleem, dat ze denkt op te lossen met een strategische outsourcing. Deze aanbesteding loopt al een paar jaar en het is de OR en anderen (inclusief de interne IT-afdeling) totnogtoe blijkbaar niet gelukt om het achterliggende bedrijfs/IT probleem op te lossen – en daardoor het Kadaster management op andere gedachten te brengen. Waarom zou dat nu opeens wel lukken en waarom is de OR niet eerder met die oplossing gekomen?
En ja: iedere outsourcing heeft zijn risico’s, moeilijkheden en onbekendheden. Maar dat heeft de struisvogeltactiek en elke andere strategie in de bestaande situatie ook. Outsourcen begint met een goede business case met meerdere dimensies (inclusief het lange-termijn personeelsbeleid) en blijkbaar lukt het de directie niet om deze business case aan de OR duidelijk te maken. Voor beiden werk aan de winkel dus: de directie om meer openheid van zaken te geven, de OR om daar met een open mind de kansen van te zien.
Daar hoeft geen Ondernemingskamer aan te pas te komen.
@Eddy Walthaus
Het kadaster heeft geen bedrijfs probleem, het kadaster maakt gewoon winst. Ook heeft het kadaster geen IT probleem, de IT werkt al tientallen jaren prima. Wel is er een management probleem. Bij het golfen heeft de directie gehoord dat je moet outsourcen, lagere kosten, hogere winst, dikkere bonus. Dus daar gaan we weer. Na alle problemen bij o.a. de belastingdienst weer een marktpartij die denkt het in de publieke sector beter en goedkoper te kunnen doen. Die niet wil zien dat het kadaster zeer specialistische IT gebruikt, systemen die al tientallen jaren probleemloos functioneren maar gewoon minimale service wil geen leveren om zo maximaal te verdienen.
De werknemers van het kadaster zijn voormalig ambtenaren. Mensen die destijds hebben gekozen voor een loopbaan in de publieke sector. Mensen die zich al tientallen jaren hebben gespecialiseerd in de specifieke Kadaster systemen waardoor die systemen prima functineren. Mensen die in al die jaren gewoon arbeidsrechten hebben opgebouwd.
Bij outsourcing zouden deze mensen ineens terecht komen bij CapGemini, een bedrijf waar alles draait om begrippen als ‘marktwaarde’, facturabel zijn’, ‘winst maken’ etcetera. Voor iemand uit de publieke sector, die gewend is gewoon goed werk te leveren, in tegenstelling leveren van minimale service t.b.v. maximale winst, een behoorlijke overgang. Iedereen voelt op zijn klompen aan dat deze mensen volgend jaar ineens uitnodigingen krijgen voor de beruchtte demotie gesprekken, dat ook deze mensen te horen krijgen dat Cap ze eigenlijk niet had willen hebben, ze via de achterdeur binnengekomen zijn. Krijgen ze te horen dat ze te eenzijdig ontwikkeld zijn en alleen kennis van GIS systemen hebben terwijl Cap zijn geld verdiend met IT security consultancy of wat dan populair is.
De OR heeft heel goed door dat bovenstaand scenario uit gaat komen. Elke keer als marktpartijen aan de slag gaan met IT uit de publieke sector gaat het mis. Partijen als Cap komen niet om de IT beter te maken maar slechts om makkelijk geld te verdienen. En dat wordt verdiend door durwe werknemers snel te vervangen door kwalatief minder echter wel goedkoper personeel.
@Willem,
We gaan het niet eens worden. Jij bent blijkbaar categorisch tegenstander van outsourcing (m.n. in de publieke sector), terwijl ik vind dat de markt zijn werk moet doen (ook – en misschien wel juist – in de publieke sector).
Maar je legt de vinger waarschijnlijk [onbedoeld] op de zere plek. “Tientallen jaren specialiseren in (dezelfde?) applicaties en (dezelfde?) functionaliteit en tevredenheid” klinkt niet bijster flexibel en/of innovatief. Het zou me dan ook niks verbazen als er momenteel [veel] legacy systemen in stand gehouden moeten worden, tegen [te] hoge kosten vanwege het specialistische karakter.
Het Kadaster heeft in dat geval dus wel degelijk een financieel probleem en ook een continuïteitsprobleem, omdat maar een beperkt aantal mensen deze kennis heeft. Ik kan me voorstellen dat de directie van zo’n situatie afwil en dat het betreffende personeel – en dus de OR – het in stand wil houden.
Alhoewel ik een “baan voor het leven” een achterhaald begrip vind – ook bij de overheid – zeg ik niet dat de opgebouwde arbeidsrechten moeten worden afgebouwd; ik zeg dat daar een oplossing voor moet worden gevonden – en meestal wordt daar dan ook een groot aantal hardheidsclausules voor opgesteld. Het Kadaster dient deze “overstapkosten” (derving van garanties) mee te nemen in haar business case van deze outsourcing.
P.s. Je betoog bevat veel drogredenen. Er wordt nergens (meer?) “gemakkelijk geld verdiend” en het is ook zeker niet zo dat “outsourcing in de publieke sector altijd mis gaat”. Als een contract tussen twee partijen niet succesvol is, hebben twee partijen daar schuld aan. Met de huidige, opgedane kennis en ervaring is er voor beiden (Kadaster en CapGemini) dus geen excuus. Bij voorbaat stellen dat iets gaat mislukken dien je dan ook beter te onderbouwen, want je suggereert daarmee niet alleen iets over de directie, maar ook de over de inkopers, de juristen en de IT’ers – en ook over de business partijen van het Kadaster die in de directie vertegenwoordigd zijn.
P.p.s. Er zijn veel partijen geïnteresseerd in specifieke GIS kennis. Is het niet bij CapGemini, dan toch zeker elders in de markt. Ook die derde werkgeversoptie moet (per persoon) meegenomen worden in de personele transitie – zie mijn eerdere post.