Phishing is de meest voorkomende vorm van pogingen tot fraude. Bijna twintig procent van de Nederlanders maakte dit mee in 2020. Dit wordt gevolgd door pogingen tot aankoopfraude (17,3 procent), spoofing (14,5 procent) en vriend-in-nood-fraude (12,9 procent).
Dit blijkt uit een onderzoek van Universiteit Twente naar fraude-victimisatie. Deze eerste uitgebreide slachtofferstudie stond onder leiding van prof. dr. Marianne Junger. Op basis van het aantal meldingen in het onderzoek wordt de totale schade jaarlijks op 2,75 miljard euro geschat.
Merk overigens op dat wanneer iemand phishing ervoer, dat dat nog niet wil zeggen dat die persoon ook slachtoffer werd.
Dupe
Een op de zes Nederlanders werd in 2020 slachtoffer van fraude. Dat zijn 2,3 miljoen mensen per jaar. 42 procent maakte een fraudepoging mee. Criminaliteit gebeurt steeds vaker online. Aankoopfraude waarbij het product nooit werd ontvangen of sprake was van directe oplichting, maakte de meeste slachtoffers: iets meer dan tien procent. De kans dat je de dupe wordt van identiteitsfraude, vriend-in-noodfraude, goede doelen-fraude, investeringsfraude, phishing en schuldfraude ligt tussen de een en twee procent.
Bij phishing kan het percentage slachtoffers (1,3 procent) in werkelijkheid een stuk hoger liggen, merken de onderzoekers op. Wanneer, na het invullen van informatie op een phishing-website, gegevens worden doorgegeven aan een fraudeur, heeft het slachtoffer dit niet meteen door. Anders zou het ‘doelwit’ de gegevens immers niet verstrekken. Pas wanneer de gegevens worden misbruikt, ontstaat het besef dat het mis is. Maar dat kan een tijd duren. Bovendien weet het slachtoffer soms niet dat deze gegevens zijn verkregen met phishing.
Grofweg zeventig procent van de fraude vond online plaats. Bijna achttien procent betrof een combinatie van off- en online. Het verlies bij een fraudegeval is doorgaans vrij beperkt. De grootste groep gaat voor vijftig euro het schip in. Bij aankoopfraude zijn de verliezen lager dan bij bijvoorbeeld investeringsfraude, vriend-in-noodfraude (vooral Whatsapp-fraude) en spoofing (met name helpdeskfraude).
