Printerfabrikant Ricoh heeft bij de Hoge Raad beroep aangetekend tegen een vonnis van het gerechtshof in Arnhem van 9 oktober 2012. Hierbij is Xerox in het gelijk gesteld in een aanbestedingszaak rond afdrukapparatuur voor de gemeente Utrecht. Het Arnhemse hof verbood de gemeente Utrecht haar voornemen de opdracht aan Ricoh te gunnen en gebood een bespreking met Xerox te beleggen. Xerox noemt de stap naar de Hoge Raad van Ricoh een commercieel spel.
Een complicerende factor is dat de gemeente Utrecht de aanbesteding voor het inhuren en onderhouden van multifunctionals en printers na de uitspraak van het Arnhemse hof heeft ingetrokken. Xerox heeft op zijn beurt hier tegen een kort geding aangespannen. Die zaak diende vorige week bij de rechtbank Midden-Nederland.
Cassatie
Tijdens die zitting bleek Ricoh, die zich als partij bij de gemeente Utrecht heeft gevoegd, begin december 2012 naar de Hoge Raad te zijn gestapt om beroep aan te tekenen tegen de uitspraak van het Arnhemse hof. De zaak is medio januari door de Hoge Raad behandeld. De uitspraak kan nog maanden duren. Ricoh had zich in Arnhem ook al als belanghebbende partij aan de kant van de gemeente Utrecht geschaard.
Opvallend is dat niet de gemeente maar Ricoh naar de Hoge Raad is gestapt. De advocaat van de gemeente zei tijdens de zitting dat zij nog in voorbereiding heeft hoe er met de cassatie moet worden omgegaan. Utrecht heeft er eigenlijk geen belang bij dat Ricoh cassatie heeft aangetekend omdat zij er voor gekozen heeft om de aanbesteding in te trekken.
Printer-soap
De aanbestedingsperikelen lopen al sinds juni 2011. De gemeente Utrecht had in eerste instantie Océ aangewezen als winnaar van de in april 2011 uitgeschreven tender. Partijen kwamen er echter tijdens de contractbesprekingen niet uit, waarna Océ in augustus van dat jaar naar de rechter stapte. Die gaf de gemeente gelijk, die vervolgens Ricoh als winnaar aanwees.
Daar was Xerox, die achter Océ als nummer twee was geëindigd in de rangschikking het niet mee eens. Na een verloren kort geding stapte Xerox in december 2011 voor een hoger beroep naar het hof in Arnhem. Die deed er tien maanden over om tot een uitspraak te komen en stelde Xerox in oktober 2012 het gelijk.
Daarna trok de gemeente Utrecht de aanbesteding in omdat in haar ogen de procedure door de rechtszaken, ook nu de Hoge Raad zich nog over de zaak buigt, zoveel vertraging heeft opgelopen dat gunning niet meer zinvol is. In 2014 komt het nieuwe stadskantoor gereed en Utrecht wil dan een nieuwe start maken. De gemeente bereidt een nieuwe aanbesteding voor maar wacht op uitschrijving tot de uitspraak bekend is van het nieuwe kort geding dat Xerox heeft aangespannen.
Commercieel spelletje
Xerox verwijt Ricoh een commercieel spel te spelen. Ricoh maakt misbruik van de opstelling van de gemeente Utrecht die pas definitief gunt als alle juridische procedures van tafel zijn, stelde de raadsman van Xerox tijdens de zitting. Mocht de Utrechtse rechter het intrekken van de aanbesteding verbieden, dan loopt er altijd nog een zaak bij de Hoge Raad. Uitspraak daarvan kan nog maanden op zich laten wachten.
Het belang van Ricoh daarbij is dat de gemeente nu nog oude printerapparatuur van Nashuatec (opgegaan in Ricoh) heeft staan vanuit de vorige aanbesteding uit 2006. De verlengingsopties van dit contract zijn allang gelicht, maar de gemeente laat de apparatuur door Ricoh noodgedwongen onderhouden, goed voor ruim 200.000 euro aan extra inkomsten. Volgens Xerox kan het niet-officieel verlengen van een afgelopen contract dat juridisch gezien niet; de gemeente Utrecht stelde tijdens de zitting dat dit een grijs gebied is. ‘Het hele probleem wordt opgelost wanneer de gemeente alsnog gunt aan Xerox’, suggereerde de advocaat.
Volgens Ricoh is het een principezaak. Volgens de raadsman van het printerbedrijf bestaat er amper jurisprudentie over hoe er met de rangorde in een aanbesteding moet worden omgegaan wanneer de winnaar wegvalt. ‘Het laatste woord is aan de Hoge Raad.’
Hoe straks het muntje voor wie dan ook zal vallen, de naam en reputatieschade is feitelijk al aangericht. Het legt namelijk een aanzienlijke juridische verzwaring van voorwaarden onder tenders. Hier is uiteindelijk geen enkele gemeente of IT diensten leverancier bij gebaat.
Hoe principieel de beide leveranciers dan ook roepen te zijn, veel afnemers zullen wel scherper opletten vanaf nu.
Ik hoorde zelfs iemand opmerken,”Nog even en dan gaat de leverancier uitmaken welke dienst en hoe ik die dienst dan af zou moeten gaan nemen.”
Hoe dan ook, schadelijk voor het aanzien van IT en diensten.
Ik denk dat de jurist van Ricoh wel een punt heeft. Er zijn meer redenen waarom een nummer 1 kan wegvallen in de laatste lood(t)jes. Op zich dit in het bestek beschrijven zou voldoende moeten zijn om het geheel aan de nieuwe nummer 1 te gunnen.
Dat is een kwestie van 5 regels erbij, dat lijkt me overigens niet echt een “verzwaring” NQ.