Regionale 112-meldkamers ‘spelen met levens’

De zestien regionale politiemeldkamers die ons land telt, kampen met onderbezetting en gebrekkige techniek. Daardoor lopen mensen in nood extra gevaar. Dat schrijven de Inspectie Justitie en Veiligheid en Agentschap Telecom op basis van onderzoek.

Genoemde toezichthouders stelden in 2015 al vast dat de regionale meldkamers én de landelijke centrale in Driebergen kwetsbaar waren. Nu, vier jaar later, concluderen de organisaties in het rapport ‘Continuïteit van de meldkamers’ dat alleen de landelijke 112-centrale voldoende maatregelen heeft genomen. De regionale meldkamers, die de start moeten geven van het noodhulpverleningsproces, daarentegen hebben nauwelijks stappen ondernomen om de continuïteit veilig te stellen.

Minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus (CDA) heeft in een schrijven aan de Tweede Kamer aangekondigd in gesprek te zullen gaan met de politie, veiligheidsregio’s, AmbulanceZorg Nederland en de Koninklijke Marechaussee over die continuïteit.

Extra druk

De kritiek concentreert zich op twee terreinen: personeel en techniek.

Omdat het niet altijd lukt om op de meldkamers de minimale gewenste bezetting te halen, komen de aanwezige werknemers onder extra druk te staan, met alle risico’s van dien, zo luidt een conclusie. In die situatie zijn meldkamers niet in staat elkaars taken (gedeeltelijk) over te nemen als een van de kamers door een calamiteit wordt getroffen.

Daarbovenop, aldus de onderzoekers in het rapport, staan de meeste onderzochte regionale meldkamers technisch gezien stil. ‘Hun ict is verouderd en innovatie is er niet of nauwelijks. Er wordt gewacht met vernieuwen van apparatuur tot diverse meldkamers zijn samengevoegd. Die samenvoeging – tot uiteindelijk tien meldkamers – is vertraagd.’

Volgens de inspectie en het agentschap loopt er al jaren een traject om de meldkamers te transformeren naar een organisatie die in staat is om even snel als efficiënt hulp aan burgers in nood te bieden. ‘Maar tot op heden hebben de ontwikkelingen nog niet tot voldoende verbeteringen geleid. Dit is riskant.’

Het risico van de gebrekkige techniek als gevolg van de verouderde meldkamers kwam op vrijdag 8 juni vorig jaar op de meldkamer Amsterdam aan het licht. Daar vielen de systemen uit, waardoor het registeren van meldingen niet meer mogelijk was. Ook het omleiden van de alarmeringen naar Haarlem was vanwege technische problemen nauwelijks mogelijk.

Jan Struijs van politievakbond NPB stelt in het AD dat het kabinet ‘met levens speelt’. Volgens de voorzitter is dit nalatigheid ten top. ‘Er is sprake van achterstallig onderhoud en gebrekkige ict in één van de meest cruciale politiesystemen die rechtstreeks de bevolking raakt. Bovendien is de onderbezetting levensgevaarlijk. Als elke seconde telt, moeten er genoeg mensen zijn om adequaat een melding op te pakken.’

De onderzoekers melden overigens dat de studie losstaat van de grote 112-storing afgelopen juni. ‘Maar deze storing geeft wel het belang aan van de bereikbaarheid van het noodnummer.’ De toezichthouders willen nu jaarlijks van de meldkamers vernemen welke stappen zij zetten om te komen tot de nieuwe landelijke meldkamerorganisatie.

Het volledige rapport is hier in te zien.