Ruim zeventig procent van de it-professionals houdt zich het komende jaar bezig met een digitale transformatie. Dit blijkt uit het IT Trendsonderzoek, dat Supply Value jaarlijks uitvoert waarin deze it-trend op de vijfde positie is geëindigd. Opmerkelijk in het onderzoek is wel dat de bekendheid van de digitale transformatie onder de respondenten achterblijft ten opzichte van de prioriteit die het krijgt.
In deze digitaliserende wereld veranderen veel technologieën in een razend tempo de manier waarop organisaties hun werkzaamheden uitvoeren. In dit web van technologieën is het voor it-professionals belangrijk om te weten wat de meest opkomende trends zijn van komend jaar, zodat hier de juiste toegevoegde waarde uit gehaald kan worden voor hun organisatie. Het doel van het IT Trendsonderzoek is het ondersteunen van informatiemanagement en -technologieprofessionals bij het stellen van de belangrijkste prioriteiten en de juiste focus.
Nieuwe manieren van innoveren
Van de it-trends die in het onderzoek van Supply Value zijn geïdentificeerd, is digitale transformatie als nieuwkomer geëindigd op de vijfde plaats. Een transformatie betekent letterlijk het overgaan van de ene in de andere (organisatie)vorm. Om de juiste keuzes te maken in digitale transformaties zijn nieuwe manieren van innoveren met ecosysteempartners en externe organisaties nodig. Uitdagingen zijn onder meer het continu innoveren en het stimuleren van een digitale cultuur.
Digitale transformatie draait dus om het transformeren van organisaties. Het is technologie-overstijgend, waar een heldere visie op de transformatiestrategie over de gehele organisatie een belangrijke rol speelt. Zo klopt het dat internet of things, artificial intelligence en blockchain it-trends zijn, maar zijn het respectievelijk connectiviteit, autonomie en programmeerbaarheid de vertrekpunten die digitale transformatie teweegbrengen. Een goede digitale transformatiestrategie is afgestemd op of maakt zelfs onderdeel uit van de corporate strategie. Waar we bij corporate strategie zien dat deze opgedeeld is in operationele (producten, markten, processen) en functionele (finance, hr, it) strategieën, zal een digitale transformatiestrategie over deze gehele breedte uitgerold moeten worden.
Digitale transformatie kent verschillende toepassingen. De belangrijkste ontwikkelingen binnen deze trend zijn digitaal leiderschap, it-awareness en lean it.
Digitaal leiderschap
Industrieën en sectoren worden opgeschud door digitale ontwikkelingen die elkaar in een razend tempo opvolgen. Menig cio ziet zich daardoor geconfronteerd met de vraag hoe hij succesvol een nieuwe technologie snel kan introduceren dan wel beter kan volgen wat andere organisaties doen. De essentie van digitaal leiderschap is het in balans brengen van de externe positionering van het bedrijf aansluitend bij de interne inrichting van de organisatie. Het vinden van deze balans zorgt ervoor dat de organisatie in een passend tempo technologische ontwikkelingen in de markt signaleert en adopteert en dat het in staat is om van deze ontwikkelingen tot een succes te maken met onder meer de juiste innovatiecultuur en de benodigde vaardigheden.
It-awareness
It-awareness focust op het bewustzijn van medewerkers over de informatieveiligheid van de organisatie en het voorkomen van beveiligingsincidenten. It-awareness krijgt steeds meer prioriteit binnen organisaties, blijkt uit de cybersecuritymonitor 2019 van het CBS. Steeds meer organisaties nemen ook maatregelen tegen cyberaanvallen van buitenaf. Vooral middelgrote organisaties maken een inhaalslag op dit gebied. De meest gebruikte maatregelen volgens het CBS-onderzoek uit 2019 zijn antivirussoftware, een beleid voor sterke wachtwoorden en het opslaan van gegevens op een andere fysieke locatie.
Lean it
Lean it is de combinatie van de methode lean six sigma en it-servicemanagement. Het doel van lean it is het op een gestructureerde wijze verbeteren van processen binnen it-organisaties of it-afdelingen. It-servicemanagement legt de focus op het ‘wat’: welke aspecten en vraagstukken rondom it dienen te worden ingevuld? Lean six sigma focust op het ‘hoe’. Op deze manier kunnen alle relevante aspecten en vraagstukken efficiënt en effectief opgepakt worden. Door het wegnemen van verspillingen in it-processen kan een organisatie meer klantwaarde leveren, wat leidt tot meer tevreden klanten en medewerkers.
Digitalisering in sneltreinvaart
De industriële revolutie verspreidde zich pas in de negentiende eeuw over Europa. Het tempo van de industriële revolutie staat in een schril contrast met de digitale transformatie die bedrijven nu ondergaan. In de eerste helft van 2020 is digitalisering in een sneltreinvaart noodgedwongen toegepast door de coronacrisis. Digitale transformatie biedt veel mogelijkheden om processen, producten en/of diensten te digitaliseren. Tegelijkertijd brengt deze digitalisering ook economische, ecologische en sociaal-maatschappelijke druk met zich mee.
Het bij elkaar brengen van steeds veranderende technologieën en bijkomende vaardigheden, economische afwegingen en bedrijfscultuur en -structuur vraagt om prioritering en het vermogen om technologieën op waarde te schatten. Daarnaast spelen ethische overwegingen om het vertrouwen van aandeelhouders en klanten niet te verliezen. Een holistische visie van de cio is nodig om een succesvolle digitale transformatie tot stand te brengen. ‘Een succesvolle digitale transformatie gaat niet alleen over de technologie, maat juist over de mensen, verandering in houding en gedrag en over het benutten van kansen’, aldus Gerten Peek, consultant bij Supply Value.
Vanuit kpi’s beoordelen
In het onderzoek ziet Supply Value de trend binnen digitale transformatie de goede kant op bewegen: it-vernieuwing blijkt veel meer vanuit een businessperspectief gedreven te worden dan vanuit it zelf. Een goede manier om digitale transformatie toe te passen is om vanuit de kpi’s van een organisatie te beoordelen welke technologische toepassingen waardevol kunnen zijn. Baseer de overweging om bijvoorbeeld conversational ai te implementeren dus niet op het feit dat het een trend is, maar op de verwachting dat het de klanttevredenheid verhoogt.
De aanpak die Supply Value zelf hanteert voor de begeleiding van digitale transformatie van klanten is de combinatie van meerdere best practices die de strategie, het klantperspectief, de innovatiekracht en de wendbaarheid van de organisatie omvatten. Daarbij creëert het bedrijf een balans tussen het onderhouden van de bestaande organisatie (run) en het neerzetten van de nieuwe organisatie (change). Dit proces bestaat uit vijf stappen:
- Bepaal visie en focus door middel van een jaarplan (op één A4).
- Innoveer door de klantervaring als uitgangspunt te nemen.
- Gebruik de aanwezige kracht in de organisatie.
- Experimenteer en beslis snel via korte lijnen.
- Hanteer een individuele aanpak en onderken potentiële weerstand of angst van medewerkers voor verandering.
Tussen alle stappen zitten feedbackloops. Plannen worden in een vaste cyclus heroverwogen op basis van feedback vanuit de onderliggende plannen. In de operatie is dit dagelijks en per sprint, op meer strategisch niveau is dit ieder kwartaal of direct bij excepties.
Massaal digitaliseren
Met de vele innovaties binnen het technologisch speelveld en de coronacrisis als extra drijfveer, digitaliseren we massaal, wat in het onderzoek van Supply Value ook te zien is in de prioriteit die digitale transformatie krijgt. Leuke ontwikkelingen, maar er komen ook veel uitdagingen bij kijken, terwijl de bekendheid met digitale transformatie bij respondenten nog achterblijft. Daarom vraagt deze trend om digitaal leiderschap met visionaire, faciliterende leiders, maar ook om it-awareness door de hele organisatie zodat de waarde van digitalisering gezien en benut wordt. Ook dient rekening gehouden te worden met de organisatiegrootte. Zo zal bij grotere organisaties een gefaseerde aanpak onontkoombaar zijn. Generiek vergt een succesvolle digitale transformatie een integrale aanpak: van visie tot en met de operatie, uitgerold over de gehele breedte van primaire en ondersteunende bedrijfsprocessen.
Cultuurverandering in bedrijven is cruciaal en een belangrijke eerste stap. Acceptatie van het mislukken van zaken, er van leren en weer opnieuw/iets nieuws proberen staat aan de basis. Bijna aanmoedigen om fouten te maken. Een omslag die gemaakt moet worden en noodzakelijk is.
Cultuur verandering in bedrijven is cruciaal en een belangrijke eerste stap. Acceptatie van het mislukken van zaken, er van leren en weer opnieuw/iets nieuws proberen staat aan de basis. Bijna aanmoedigen om fouten te maken. Een omslag die gemaakt moet worden en noodzakelijk is.
Er zal ongetwijfeld ooit een tijd komen waarin de digitale transformatie volwassen wordt en de onderliggende kunstmatige intelligentie een niveau bereikt dat deze de momenteel zwaar ontbrekende kennis voldoende kan compenseren. De ontwikkelingen zijn niet tegen te houden, net als eerdere grote omwentelingen op andere vlakken zich tegen alle problemen in hebben weten te handhaven.
Dat zal echter nog met veel pijn en tegenvallers gepaard gaan. Momenteel gaat het vertrouwen in de digitalisatie bij de gebruikers even hard achteruit als de ontwikkelingen zich vooruit bewegen. Dagelijks wordt dit gevoed door hacks, digitale gijzelingen, gegevens op straat, fake-news-meldingen, vastlopers in de digitale overheidsjungle, slecht ontworpen websites, misbruik van gegevens, kwetsbare IOT enz.
CIO’s doen er goed aan zich voortdurend te blijven afvragen of het transformeren in de huidige ‘sneltreinvaart’ opweegt tegen de problemen waar het bedrijf en haar klanten vervolgens tegenaan lopen. Wellicht is het beter de concurrentie dat eerst maar eens te laten proberen en pas op de trein te springen als de laatste wagon langs komt. Als meer bedrijven voor die strategie kiezen vertraagt het (te) hoge tempo vanzelf.
Misschien handig als we eerst een eenduidige definitie geven van de term digitale transformatie want het is niet zomaar een verandering maar één die organisaties een concurrentievoordeel kunnen geven in het digitale tijdperk van nu. Betreffende de reactie van Gert-Jan van der Poel geldt dat veranderingen vaak bij de ander beginnen door hiërachische inerties in organisatieketens.
Six Sigma is een strategie die bestaat uit kwaliteitsmanagementmethoden van statistische aard waarmee men de kwaliteit van productie- en administratieve processen probeert te verbeteren. Ontwikkelingen zoals IoT van meten=weten hebben impact op de statistische modellen van gissen=missen. En LEAN richt zich op efficiëntie en verspillingen in de keten, zeg maar zoiets als de Theory of Constraint van Eliyahu Goldratt welke te vergelijken is met Continual Service Improvement. Een theorie die tot doel heeft om IT-processen en -diensten beter te maken door effecten in de loop van de tijd objectief te meten. Combinatie van LEAN en Six Sigma levert alleen maar synergie op als niet alleen de output van het ene proces als input voor het andere proces gebruikt wordt maar vooral als de menselijke conversieslagen er zoveel mogelijk tussenuit gehaald worden.
Ik ben het dus eens met Rob van Linden aangaande de sneltreinvaart waarmee het digitale verkooploket gewijzigd wordt want een visie en focus door middel van een jaarplan heeft vaak weinig oog voor de lifecycles. Vaak is de digitale transformatie niet meer dan de toevoeging van nog meer loketten (façades) aan de voorkant wat voor een exponentiële groei in de operationele kosten zorgt als gevolg van lifecycles in producten en diensten. Alleen voor producten en diensten met een zeer korte levensduur kun je uitgaan van strategische visie en focus van één jaar en dat lijkt me uiteindelijk in tegenspraak met de nieuwe verplichtingen voor duurzaam ondernemen waar er niet alleen een keten van levering is maar ook een ‘retourleiding’ welke om hergebruik en herinzet gaat. Ik zal daarom geen blabla doen over de OODA-loop binnen LEAN IT met het idee van SCRUM omdat we door alle paradigma’s in het bos van de digitale transformatie de bomen (het doel) niet meer zien;-)
typisch oud-denken dat je er pas over kunt babbelen als je een zelfde definitie hanteert, maar misschien kan ik het als volgt samen vatten :
digitale transformatie = allemaal dingen met computers en innovatie en omarming en razendsnel enzo en revolutie en mee moeten doen in 5 stappen.
er zijn hier 2 groepen te onderscheiden.
– zij die erover babbelen met genoemde terminologie, daar hebben we er zat van.
– zij die het uitvoeren, die kunnen we niet vinden
digitale transformatie is eigenlijk net zoiets als het vieze werk van de jaren zeventig.
het moet wel gebeuren, maar liever niet door nederlanders.
Dino,
Vaak helpt het afspreken van een definitie bij het bepalen van je doel, digitaliseren zonder doel is namelijk als achteruit automatiseren. Het is natuurlijk vrij onconventioneel als IT-ers mee gaan denken in de economische modellen maar financiële doelstellingen zijn uiteindelijk te vertalen naar de systematieken voor een verbetering om banen te behouden, het verbeteren van de concurrentiepositie is niet per definitie een verfoeilijke insteek.
“As a transactional industry, retailing is particularly suited to the use of technologies which can simplify repetitive processes”
Betreffende de jaren 70, de blauw-witte SRV-wagen is uit het straatbeeld verdwenen om plaats te maken voor een concept van huis-aan-huis levering op bestelling door digitale transformatie en dat is niet het enige wat verdwenen is. In de huidige strijd in de food retail markt hebben de grote jongens een digitale voorsprong hebben want een selfscan neemt namelijk niet alleen de wachtrij bij de kassa weg maar levert (retour) ook een schat aan informatie op over het koopgedrag van klanten. En het is – zoals ik al zo vaak gezegd heb – de (machine-gegeneerde) data die het verschil maakt.
“The increased prevalence of data sharing via manufacturer-distributor-retailer-customer ecosystems is driving a resurgence in ERP”
Betreffende alle puntoplossingen in de supply chain is één van de uitdaging de identificatie van allerlei componenten, het duidelijk definiëren hiervan scheelt enorm in de fouten. Uiteraard zit er een verschil in de prijs van componenten want een 3 tientjes onderdeel is makkelijker weg te strepen in de boekhouding dan een onderdeel van 2 ton. Eén van de problemen waar veel webwinkels tegenaan lopen zijn de retourkosten door het ‘no cure, no pay’ principe hierin. Maar zoals gezegd is het dus onconventioneel als IT-ers mee gaan denken in de economische modellen omdat de gebruikelijk hiërarchie anders is ingericht.
Mijn filosofische criticaster Jack is ook altijd zo tegen op mijn ouderwetse procesmatige denken maar als 99% van de organisaties transactioneel geörienteerd zijn dan koester ik dus mijn vaardigheden en één daarvan gaat om herkenning. Een cognitieve vaardigheid die om de essentie van het definiëren van je doel gaat want ik ben niet als IT-er begonnen, concurrentievoordeel op mijn oude speelveld ging om efficiëntie omdat we niet zoals de Amerikanen eindeloze resources hadden. En hoewel ik geen blackbelt had in Six Sigma was mijn eenheid altijd beter van de juiste voorraden voorzien dan anderen, ik steelde namelijk de kachel in zomer;-)