Minister van infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen, ontbindt een contract met Deloitte voor de levering van een inhuursysteem voor extern personeel voor Rijksdiensten. Hoofdaannemer Deloitte Consultancy krijgt er flink van langs in een Kamerbrief.
De minister verschoof tot twee keer toe de termijn waarop een werkend systeem moest zijn opgeleverd. Ze ziet geen andere mogelijkheid dan ontbinding van het contract nu het systeem nog steeds niet werkt.
In de brief aan de Tweede Kamer schrijft ze dat na het zomerreces de Tweede Kamer wordt geïnformeerd over vervolgstappen. Dan moet bijvoorbeeld duidelijk worden of er een rechtszaak komt.
Eind 2018 was al bekend dat het project DigiInhuur, een systeem voor de inhuur van externe medewerkers bij diverse Rijksoverheidsdiensten, dreigde te mislukken. Er was veel onduidelijkheid over projectkosten, beheer, rollen en aanpak voor de invoering. Het Bureau ICT Toetsing (BIT) adviseerde de minister om snel duidelijkheid te krijgen over het verloop van het project, kosten en de oplevertermijn van het systeem.
Verantwoordelijk voor de implementatie van het SaaS-platform DigiInhuur is dienstverlener Deloitte Consulting. Die maakt gebruik van een SAP-systeem dat wordt ontwikkeld door de Amerikaanse SAP-specialist SAP Fieldglass. Die partij is als onderaannemer bij de opdracht betrokken. Het systeem moet allerlei koppelingen met onder meer financiële systemen krijgen. Het beheer zou gezamenlijk worden uitgevoerd door enkele Rijksdiensten en Deloitte.
Deloitte wil niet op de zaak reageren. Een woordvoerder reageert op vragen van Computable dat het bedrijf niet ingaat op ‘cliëntaangelegenheden’.
6 miljoen euro
De initiële kosten van het systeem waren in 2014 geraamd op 4,3 miljoen euro, een bedrag dat na de aanbesteding werd verhoogd naar 7,8 miljoen euro. Eind 2018 werd het bedrag teruggeschroefd naar zes miljoen euro.
De minister meldt niet welk deel van dat bedrag daadwerkelijk is uitgegeven.
Ontbinding van overeenkomst
Parafrase uit Kamerbrief minister van Nieuwenhuizen:
In maart jl. heb ik geconstateerd dat de leverancier het product DigiInhuur nog niet had opgeleverd. Als gevolg daarvan heb ik de leverancier op 26 maart jl. in gebreke gesteld en hem daarbij een herstelmogelijkheid geboden van 1 maand.
Na ommekomst van die termijn was het product nog steeds niet opgeleverd. Omdat de leverancier vervolgens aangaf dat hij begin mei alsnog correct zou opleveren, zijn niet direct stappen ondernomen. Nadat oplevering wederom uitbleef heb ik de leverancier op 4 juni jl. medegedeeld mij te zullen beraden op de te nemen maatregelen. Nadat ik de stand van zaken nader heb onderzocht, heb ik besloten om tot ontbinding van de overeenkomst over te gaan.
Bron: Kamerbrief Voortgang project DigiInhuur. Klik hier voor de pdf.
@HK :
“Wat brengt je om hier zo diep in te duiken?”
Interesse, achtergrond en expertise.
“als dit een goede weerspiegeling is”
Het is een zo correct mogelijke herschikking van de BIT-tekst, met wat aanvullingen en gevolgtrekkingen.
“Deze vond ik ook wel aardig:”
Meest veelzeggend vond ik : “veelal slepende discussies die in enkele gevallen al meerdere jaren spelen”.
Ik vraag mij, alles herlezend, wérkelijk af wat er gebeurd zou zijn als Deloitte/SAP Fieldglass netjes functioneel hadden opgeleverd.
Zoals ik dus eerder zei : “gezien de inrichting en aansturing van het project Inhuur is het maar zeer de vraag of de minister op basis daarvan het contract met Deloitte een ontbinding hard kan maken.” Juridisch is er nogal een verschil tussen ‘ontbinding’ en ‘beëindiging’.
In ieder geval lijkt mij duidelijk dat van Nieuwenhuizen er goed aan zou doen éérst in eigen huis orde op zaken te stellen.
Want dit is één I&W-project, maar er zijn er meer, en er volgen nog meer. Als daarbij dezelfde ‘jaren lang slepende discussies’ een rol (gaan) spelen dan kan het BIT de kopieermachine wel aan zetten.
P.J. Westerhof dank voor een verhelderende blik op zaken…
Het kan dus niet anders dat Deloitte zich hier niet als “zondebok” weg laat zetten! Dat gaat dus een staartje krijgen…
Ik wil mijzelf ook corrigeren en aangeven dat er pas € 3.560.000,00 besteed is aan inhuur van externen hiervoor.
Toch blijf ik dit soort resultaten storend, ongewenst en ronduit onbegrijpelijk vinden, naast het feit dat het kostbare trajecten zijn, wordt zoveel jaar na CIE Elias schrijnend duidelijk hoeveel moeite er nog steeds is binnen de ambtenaren top bij de uitvoer van een goed afstemmingsniveau en de dragen van volwassen opdrachtgeverschap!
Wanneer er zulke basale afstemming als “wie betaald wat?” niet kan worden ingevuld bij aanvang van een project, waarom wordt er dan toch een start gefiatteerd? Wie keurt het PVE goed, en neemt de regie rol op zich?
Nogmaals, ik houd mijn hart vast als ik al die bedragen op het “Rijks dashboard” bestudeer…
@PJWesterhof Mooie reactie. Heb inmiddels ook het BIT rapport erbij gepakt. Dat is geen eenvoudige materie voor een simpele geest. Wat me opvalt is het enorme aantal betrokken partijen, . En als ik ook nog lees over ‘slepende discussies’ (gesteggel!), onduidelijkheden over invoering en beheer en opgeleverde functionaliteit die niet voor iedereen voldoet dan is er weinig hoop. Het Poolse landdag model, iedereen doet mee. Nu komt het beeld naar voren dat het een falen is van Deloitte maar ik vraag me ook af hoe je iets kan leveren als de organisatie rond het project zo chaotisch is. Dan geef ik je gelijk, dan heeft niet zoveel meer met ICT te maken maar ligt het probleem ergens anders.
Al kan ik wel denken, software voor een Nederlands inhuurproces van de overheid laten maken in Amerika lijkt me geen verstandige constructie. Kom ik toch weer op de oude vertrouwde ICT afdeling uit die leidend is. Dat is wat me ook opvalt aan dit soort hap-snap uitbestedingstrajecten, continuiteit is ver te zoeken. Lijkt me heel belangrijk.
@Ron : tja, daarmee komen we dan weer wat meer in de richting van de kern van de problematiek. Iets waaraan ook de Cie. Elias niet toe kwam.
De Cie. Elias deed in zijn rapport weinig méér dan het opsommen van reeds lang bekende problemen en het aandragen van reeds lang bekende oplossingen.
Zónder echter toe te komen aan de hamvraag, nl. ‘als de problemen en oplossingen al jaren bekend zijn, waarom gaat het dan nog stééds fout?’.
Beantwoording van díe vraag was voor mij destijds dan ook de reden voor het suggereren van een ‘Cie. Elias II’.
Zoals ik in 2015 over het rapport Cie. Elias zei “Weinig nieuws qua constateringen en voorstellen, niet het ’totaalpakket’ dat het wil zijn. Maar met de nodige aanvullingen niettemin een helder handboek voor de komende 5 jaar. Als het dán niet werkt gaat het nooit meer werken.”
We zijn nu inderdaad bijna 5 jaar verder. Een legitieme vraag is dus wat I&W de afgelopen jaren met het rapport heeft gedaan.
Maar er is ook een andere kant aan de zaak.
Een Goed Opdrachtnemer zorgt ervoor dat een faalproject maar één kant heeft.
@Louis Kossen : i.p.v. het rapport Cie. Elias te lezen ben je – meen ik – beter af met de vele artikelen en commentaren (sinds 2014) op het rapport te lezen. Zoals o.a. hier op Computable en op iBestuur.
Elk artikel is een plank, die soms misgeslagen wordt, maar door vele commentaren deskundig wordt vast getimmerd.
Een mooi en nu met DigiInhuur plotseling zéér actueel voorbeeld is het artikel van Peter van Schelven ‘Elias, de drank en de rechter’ in iBestuur 22 januari 2015 : https://ibestuur.nl/magazine/elias-de-drank-en-de-rechter
@PJ Westerhof Heb het rapport toentertijd gelezen, heb een aantal van de interviews gezien en ook diverse reacties gelezen. Met deze reactie op bestuur kan je het alleen maar eens zijn, dat je van rechtszaken ook niet veel wijzer wordt. Ik zie de zin er niet van weer een onderzoek te beginnen, een commissie-Elias 2.0. Denk dat alles wat gezegd moet worden wel gezegd is. Het beeld was duidelijk, zo een beetje alles wordt door de overheid extern betrokken. ICT? Uitbesteden. Audit? Uitbesteden. Advies? Uitbesteden. Projectleiding en management? Uitbesteden.
Het gaat om de conclusies en wat ik eigenlijk gemist heb is dat het uitbesteden van software ontwikkeling ter discussie wordt gesteld. Amper gelezen, Het kan je in ieder geval verlossen van aanbestedingsprocedures en eventuele rechtszaken. De marktbureaucratie zeg maar. Blijkbaar zit het marktdenken diep verankerd in onze samenleving dat het niet eens meer een vraag is.
@ Louis Kossen : integendeel, het onderliggend mechanisme is nauwelijks acherhaald. In ieder geval niet door de Cie. Elias.
Wél ten dele door Niels Groen in zijn dissertatie. En voor een groot deel door prof. Flyvbjerg.
Zie ook https://ibestuur.nl/weblog/dit-kan-niet-raar-zijn
Met de privatisering en uitbesteding door de overheid was/is op zich niet zoveel mis. Maar het daarvan onderdeel uit makende aspect ‘Goed Opdrachtgeverschap’ – dus inclusief regievoering, accountability en contractmanagement – wordt al decennia lang onvoldoende ingevuld. Dan helpen methodieken als ITIL, ASL, MSP/Prince2, etc. óók weinig.
Iets waarmee grote bedrijven net zoveel last van hebben.
Als daarbij ook de overheids-kaders en -richtlijnen voor software-ontwikkeling worden verontachtzaamd is het eind zoek.
Mijn stelling is altijd geweest ‘alléén uitbesteden en privatiseren als je óók weer kunt inbesteden en nationaliseren’.
Daarmee is men nu schoorvoetend en met vallen-en-opstaan mee bezig.
Mijn stellige indruk is echter dat de IT-kant van DigiInhuur een appeltje-eitje had kunnen zijn.
Standaardoplossing + stukje maatwerk. Geheel overeenkomstig de overheids-kaders en -richtlijnen.
Omdat vooral deze IT Faal problematiek bij onze Overheid nu al vele jaren door dendert, heb ik getracht net zoals menigeen hier ook te reageren op iBestuur net als P.J. Westerhof dat ook al jaren doet… ook blijf ik de opiniestukken van René Veldwijk als zeer waardevol beschouwen…
Wat kun je als kritisch burger (en vakidioot) nog meer doen dan proberen een opbouwende reactie te geven?
Ikzelf heb toen o.a. ook mijn 2 centen gegeven op de nogal negatieve reactie op de uitkomsten van de CIE Elias op :
https://ibestuur.nl/weblog/insanity
Lees ook vooral wat Ruud Leether hier destijds al schreef; “De situatie waarin we verkeren is er een van een tekort schietend opdrachtgeverschap, van een markt die zijn professionele verantwoordelijkheid niet neemt en van beleidsbepalers die niet (meer) gaan voor de publieke zaak maar vooral worden aangestuurd door eigenbelang en daarop afgestemde persoonlijke agenda’s.”
Helaas kunnen wij niet anders dan concluderen dat er 5 jaar na dato, niets gedaan is aan dit “kernprobleem”. Daarom irriteer ik me ook mateloos aan de immens hoge budgetten (lees kosten) die de “Politiek” nu blijkbaar weer zonder “hinderlijke” controle van het BIT wil laten voortgaan. De stelling zou eigenlijk moeten zijn ! Daar waar, bij welk project binnen de Overheid dan ook, geen duidelijk goedgekeurd PVE en opdrachtgeverschap aanwezig is, is het project gedoemd te mislukken! en er dus sprake is van een “Show Stopper!”
Want zeg eerlijk, stapt u graag in bij iemand in een “goedbedoeld” maar zelfgemaakt automobiel zonder stuur?
Wat me eigenlijk nog meer stoort, en dat is wellicht aan velen voorbij gegaan, dat onze Overheid hiermee een stuurmiddel (100% inzichtelijkheid operationele inhuur van derden) in handen zou krijgen om inzet en kosten en beoordelingen heel erg punctueel en zakelijk te registreren! Kom op ambtenaren top, hiermee had u zichzelf, uw mede ministeries en Nederland een waardevol kostenbeheersing instrument gegeven. Schande dat u voor het “vuile werk” een minister nodig heeft, om “uw handen in onschuld te wassen”?
In mijn ogen heeft u allang het kantelpunt bereikt waarmee uw legitimiteit als verloren beschouwt kan worden!
Wordt vervolgd,
@PJ Westerhof Je schrijft dat er met privatisering en uitbesteden niet zoveel mis is. Maar als we dat niet zouden hebben dan hadden we ook geen discussies gehad over goed opdrachtgeverschap, (Europese) aanbestedingsprocedures en rechtszaken. Dan heb ik het nog niet over een andere kant van uitbesteden: waar veel geld rond gaat gelden andere wetten.
Of de het project Digitale Inhuur een appeltje eitje is vind ik maar de vraag, daar zou je ook meer voor moeten weten. Ok, de organisatie werkt inderdaad niet mee, veel belanghebbenden die onderling steggelen over geld en functionaliteit. Maar dan nog vraag ik me af, waarom kies je via Deloitte indirect voor een Amerikaans bedrijf/software? Het gaat om een systeem voor NL overheid, met NL wet en regelgeving en ook een eigen terminologie. Dan kan je toch al op je klompen aanvoelen dat dit een slecht begin is, als het om de communicatie gaat? Dan gaat het nog niet eens over de techniek.
Kom ik toch weer op de techniek, uiteindelijk gaat het om software die moet draaien, en is het heel belangrijk dat je daarin goede beslissingen neemt. Zouden de beslissers de technische ins en outs gekend hebben om een overwogen beslissing te nemen? Ik vraag het me af. Dat is juist de ervaring die ik, uitvoerende, maar ook mensen die ik ken in vergelijkbare rollen hebben: dwaze beslissingen die genomen worden op hoog niveau met grote technische gevolgen. Misschien zou het helpen om eens aan uitvoerenden te vragen: wat denk jij ervan? En dat ook nog laten meewegen. Heb het nog nooit gehoord.
Als je iets uitbesteed met de wetenschap dat je het ook weer zo zelf kan doen, dan zou ik denken, doe het meteen zelf. Bespaart je dat gedoe van het uitbesteden. Laat het aan een ICT afdeling over, als die bestaat. Wat dat betreft ben ik daar wel een voorstander van, leg beslissingen over de mogelijkheden van het wat en uiteindelijk het hoe daar waar het hoort: bij de ICT’ers.
@Louis Kossen :
Een gangbaar probleem met uitbesteden is dat de Opdrachtgever na het tekenen van het contract direct ook alle betrokkenheid laat vallen, in plaats van de vinger aan de pols te houden via regievoering. En daarnaast dat de Opdrachtnemer dat doorgaans voor zoete koek aan neemt.
Een gangbaar probleem met privatisering is dat de overheid na het afronden van alle stukken niettemin directe betrokkenheid houdt, in plaats van zich te beperken tot de overeengekomen toezicht- en sturingskaders. En daarnaast dat de geprivatiseerde organisatie dat doorgaans accepteert. Zoals ook nu weer blijkt bij het debacle met AEB.
Je mag aannemen dat men bij het vooronderzoek en bij het selecteren van de oplossing naar diverse opties heeft gekeken. Daarbij uiteraard geadviseerd door deskundigen. Maatwerk vs. proven technology zal zijn afgewogen (P-Direct?). Applicatiebeheer is standaard 4x de ontwikkelkosten.
Tegenover inhouse-ontwikkeling ligt de keuze voor een off-the-shelf oplossing met een stukje maatwerk dan al snel voor de hand. Gelet op verdere ontwikkeling van functionaliteit en gering eigen functioneel beheer.
Het risico van vendor-lock-in zal zijn afgewogen tegen de (aanzienlijke) risico’s van zelfbouw. De diverse Shared Service Centers bij de overheid hebben ook zo hun reputatie.
Enfin, e.e.a. zal bij de te verwachten audit wel helder worden.
Het punt bij uitbesteden en privatiseren is dat je die keuze alleen moet maken als je het zélf kunt maar – binnen te stellen randvoorwaarden – de markt het aantoonbaar beter en/of goedkoper kan. Zie verder het Handboek privatisering (1990).
Vroeger bakte iedereen zijn eigen brood, tegenwoordig gaan we naar de bakker.
Dan zeggen we ook niet “Doe mij maar een brood”. De bakker gooit dan ook niet iets willekeurigs op de toonbank. En we betalen dan ook niet een lukraak bedrag.
Vreemd genoeg werkt het bij privatisering en uitbesteden vaak wél zo.