De gezondheidszorg leent zich bij uitstek voor de inzet van kunstmatige intelligentie (ai). Om deze technologie op grote schaal in de zorg toe te passen, moet nog wel een aantal vraagstukken over standaardisatie, data, controleerbaarheid en ethiek worden opgelost. Dat schrijft Nictiz in een recent onderzoeksrapport naar ai.
Het rapport ‘Artificial intelligence in de zorg’ van Nictiz gaat in op wat ai is, toepassingen ervan in de praktijk en welke vraagstukken dit oproept. Het zorgexpertisecentrum concludeert dat huidige ai-toepassingen in de zorg met name zijn ontwikkeld voor medische beeldvorming. Het noemt voorbeelden zoals het voorspellen van longkanker en de uitkomsten van een patiënt op de intensive care, de detectie van afwijkende cellen bij pathologie en het herkennen van dermatologische afwijkingen.
Vier vraagstukken
De onderzoekers zijn van mening dat ai een veelbelovende ontwikkeling is, maar om de technologie veilig en verantwoord op grote schaal in de zorg toe te kunnen passen, moeten vier vraagstukken worden opgelost. Als eerste moeten data gestandaardiseerd worden. Bijvoorbeeld de patiëntenvragenlijsten, maar ook de epd’s.
Het tweede vraagstuk gaat over de kwaliteit van medische data. Die schiet volgens het zorgexpertisecentrum nog te kort. ‘Idealiter wordt er méér en efficiënter gestandaardiseerde data verzameld. Eenmalige registratie en meervoudig gebruik door registratie aan de bron kan hierbij helpen.’
Nictiz concludeert dat bij deze ai-toepassingen in de zorg veelal gebruikmaken van machine learning (ml) om de systemen te trainen en verbeteren. Echter moet de toetsing van ml objectief zijn en blijven.
Het derde vraagstuk gaat over de controleerbaarheid van de ai. Nictiz wil dat het inzichtelijk is wie de uitkomsten controleert en hoe een computer tot een diagnose- of behandeladvies komt.
Tot slot liggen er op ethisch vlak uitdagingen: wie is er eindverantwoordelijk voor een besluit wanneer een algoritme het niet bij het juiste eind heeft? ‘Met gebruik van ai kan een opticien oogafwijkingen detecteren. Mag de opticien dan ook direct naar een specialist doorverwijzen zonder tussenkomst van de huisarts? En hoe voorkomen we dat een ict-leverancier een monopoliepositie verkrijgt op het ontwikkelen van algoritmes en daarmee een afhankelijkheidspositie voor de zorgverlener creëert?’
Het rapport ‘Artificial intelligence in de zorg’ is beschikbaar op de website van Nictiz.
