‘KPN graaft eigen graf met dure mobiele dienst’

Hoewel het vanuit zakelijk oogpunt begrijpelijk is dat KPN investeringen in zijn mobiele infrastructuur aan hun klanten wil doorberekenen door datadiensten zoals mobiele VoiP duurder te maken, graaft de telecomprovider met deze stap zijn eigen graf. Daarover zijn de telecom- en internetexperts van Computable het grotendeels eens.

Het is onvermijdelijk dat telecombedrijven investeringen in hun mobiele netwerken aan hun klanten doorberekenen via prijsdifferentiatie voor mobiele datadiensten. Dat betoogt algemeen directeur Informatiemaatschappij TNO en hoogleraar internettoepassingen aan de Universiteit Utrecht Erik Huizer: 'De inkomsten voor data en voice verschuiven in rap tempo van de infrastructuurleveranciers zoals KPN naar de dienstenaanbieders zoals Google en Skype. De paradox is dat die dienstenaanbieders niets kunnen zonder de infrastructuuraanbieders, en bovendien wordt door nieuwe diensten het datagebruik steeds groter. Infrastructuuraanbieders worden geacht daar aan tegemoet te komen en dus te investeren, zonder dat de prijzen omhoog kunnen. Dat is een onhoudbaar model. KPN stelt zich, niet ten onrechte, op dat het best wil investeren in schaalvergroting van de (mobiele) infrastructuur, maar dat het dan ook een deel van de inkomsten wil.'

KPN maakte 21 april bekend nieuwe abonnementsvormen voor mobiele telefonie te introduceren die mobiele data als uitgangspunt hebben. Dit in tegenstelling tot de traditionele mobiele abonnementen die vooral zijn opgebouwd rondom spraakdiensten. De nieuwe abonnementen zullen kwaliteit van dienstverlening en snelheid als onderscheidende factoren bieden. KPN ziet zit genoodzaakt tot deze stap door een 'daling van het ‘traditionele' sms- en mobiel belverkeer'.

Consequenties ook voor bedrijven groot

De consequenties van deze tendens voor bedrijven zijn volgens Huizer moeilijk in te schatten: 'Ten eerste is nog niet duidelijk hoe KPN dit exact wil doorvoeren en of het ook voor vaste aansluitingen van bedrijven en mobiele contracten van bedrijven gaat gelden. Daarnaast hangt het er erg vanaf wat de concurrentie van KPN gaat doen. Blijven die op een flat-fee zitten, dan kun je als bedrijf natuurlijk overstappen.'

Precies dat is de reden dat KPN momenteel zijn eigen graf aan het graven is, aldus business unit manager core network services Chris Buijs van Axians. 'Kosten voor tele- en datacommunicatie zijn al een kwestie, omdat alles duurder wordt binnen de zakelijke markten. Denk aan brandstof en energie.' Volgens Buijs zullen klanten alternatieven gaan zoeken die buiten het telecomsegment vallen, zoals landelijke Wi-Fi-dekking.

Adviseur John Lasschuit van Aranea is het hiermee eens: 'Vanuit zakelijk oogpunt is de stap van KPN begrijpelijk. Immers, de forse toename van dataverkeer vergt de nodige investeringen in de mobiele infrastructuur. Dat geldt niet alleen voor KPN, maar voor alle providers van mobiele netwerken. Maar KPN maakt hiermee een grote vergissing. Het zou KPN wel eens heel veel klanten kunnen gaan kosten. Het wordt tijd dat KPN een ander zakelijk model bedenkt, anders bestaat KPN over een jaar of vijf niet meer.'

KPN moet wel 'met een kostenmodel komen dat fair en duidelijk is', aldus directeur BAM Techniek – ICT Jasper van 't Wout. 'Denk bijvoorbeeld aan de nog altijd idioot hoge roamingkosten voor dataverbindingen in het buitenland. Die tarieven moeten en kunnen omlaag, zeker als je gaat werken met een kostenmodel dat is gebaseerd op bandbreedte of toepassingen. Ook moet er nog heel veel gedaan worden aan de kwaliteit en de capaciteit van de mobiele dataverbindingen van sommige providers. Als je betaalt voor een mobiele datadienst, moet je ervan op aan kunnen dat die dienst overal beschikbaar is en goed werkt.'

Technologische alternatieven

Software-architect Nico Verwer van Withart voorspelt dat er technologische oplossingen zullen komen om VoIP en videoconferencing te vermommen. 'KPN kijkt naar alle bits die je over internet verstuurt en interpreteert deze om te kijken of het niet om VoIP-data gaat. KPN biedt dus niet meer alleen bandbreedte, maar wil bepalen wat ik met die bandbreedte wel en niet mag doen. Ik denk dat het tij gekeerd zal worden door andere aanbieders, die een bepaald bedrag voor een hoeveelheid gegevenstransport gaan berekenen, ongeacht de inhoud. Zij kunnen dat doen als ze niet afhankelijk zijn van telefonie- en sms-inkomsten.'

Dat denkt ook ceo Rob Kurver van Voipro: 'Het selectief blokkeren van diensten zal de aanbieders van zulke diensten nopen tot creatief gebruik van het netwerk. Dat kan onder meer door het gebruiken van andere poorten of protocollen. Een dienst als Skype werkt ook al heel lang over de meest onmogelijke netwerken. Maar uiteindelijk leidt dit alles tot concurrentievervalsing en een verminderd aanbod, ook voor zakelijke gebruikers. Daarnaast kunnen we nog de nodige juridische veldslagen verwachten.'

Internetknooppunt

Investeerder en oprichter van Central Point Sebastiaan Hooft ziet nog andere gevaren voor de netneutraliteit: 'De oud-monopolist heeft onlangs één van de grootste internetknooppunten ter wereld overgenomen (NL-ix, redactie). Het is toch een behoorlijk risico dat een commercieel bedrijf de controle heeft over de gegevens die ik over het internet verstuur?'

Ook digitale rechtenorganisatie Bits of Freedom betoogde via een tweet dat KPN die positie kan misbruiken.