Draka: in 100 jaar van rubber naar snel glas

Na honderd jaar Hollandse zeggenschap lijkt kabelfabrikant Draka alsnog in buitenlandse handen te komen. Een eeuw geleden opgericht als Hollandsche Draad- en Kabelfabriek dreigt het te worden opgeslokt door Italianen of Chinezen. Draka is voor de ict-sector een van 's werelds grootste toeleveranciers van koper- en glasvezelkabels. Het is in de Nederlandse ict-branche nog een van de laatste ondernemingen die in eigen land over productiefaciliteiten beschikt.

Wie de productiehal van Draka aan de Zwaanstraat in Eindhoven nadert, zal niet direct beseffen dat hier een belangrijke glasvezelfabriek is gehuisvest. In een niet al te opzienbarend gebouw op het industrieterrein De Beuk (het oude Philips Complex T, oftewel Strijp II) worden 24 uur per dag volcontinu kilometers glasvezel geproduceerd. Binnentreden mag alleen met een stofwerende laboratoriumjas en dito sloffen. In een grote versmeltingsmachine worden glazen tl-buisachtige staven tot 2000 graden Celsius verhit. Het glas verweekt en trekt zich samen tot een druppel die na een geleidelijke afkoeling in een ragfijne vezel is veranderd. Deze ultradunne glasdraad krijgt vervolgens een harde beschermlaag (coating) en wordt op een spoel gelegd.

De spoel, die zo'n 450 meter glasvezel per minuut ronddraait, maakt deel uit van een installatie (een trektor) van maximaal tien meter hoog, waarna de draad in een paar uur tijd wordt uitgerekt tot zo'n vijftig kilometer glasvezel. Alvorens die op een aflevertrommel wordt gedraaid, vinden er nog trektesten plaats en krijgen de vezels verschillende kleurlagen zodat ze later gebundeld in een buis te onderscheiden zijn van elkaar.

Aan de rails geklikt

De Eindhovense fabriek is niet de enige productielocatie van Draka Communications in Nederland. In Delfzijl vindt bijvoorbeeld ook nog de productie van koperkabels voor communicatie-infrastructuren plaats. Elders in de wereld, zoals in Frankrijk en China, staan ook nog grote glasvezelfabrieken. Het bedrijf beroept zich erop met de divisie Draka Communications, wereldwijd drieduizend medewerkers, een topspeler te zijn in Europa, China en Noord-Amerika op het gebied van glasvezeltechnologie en kabeloplossingen (telecommunicatie en datacommunicatie). Ict-bedrijven, zoals telecomconcerns en datacentrumhosters, zijn klant aan huis.

Maar ook andere grootzakelijke klanten kloppen bij het bedrijf aan. Zo kwam Draka Communications dit jaar met 'railfoot', de nieuwste generatie glasvezelkabels voor het spoor. Met railfoot kunnen spoorwegbedrijven dataverbindingen met antennes naast het spoor aanleggen door de kabel aan de rails te klikken.

Draka produceert en verkoopt niet alleen kabels, het bedrijf investeert ook in ontwikkeling. Buigbestendige versies van zijn breedband multimode kabels bijvoorbeeld, die in datacentra minder ruimte in beslag nemen en minder energie verbruiken. Maar het kabelbedrijf ontwikkelt ook ontwerp- en planningssoftware om glasvezelinfrastructuren makkelijker te kunnen koppelen aan de systemen van een netwerkaanbieder.

Oprichting

Naast vezels, kabels en software voor breedband-, data- en mobiele netwerkinfrastructuren fabriceert het concern nog allerlei andere kabels voor onder andere liften, auto's, vliegtuigen, treinen, schepen, booreilanden, kerncentrales, windmolens, huizen en kantoren. Met zo'n 9500 medewerkers en een omzet van twee miljard dollar behoort Draka tot de grote kabelproducenten ter wereld.

De oorsprong van het bedrijf gaat terug tot 1910. Het stadsarchief van de gemeente Amsterdam meldt dat de werktuigkundig ingenieur Jan Teewis Duyvis tijdens zijn werkperiode bij het Duitse Kabelwerk Oberspree kennismaakte met Francis Howe en met hem de fabricage van elektrische geleidingen bestudeerde. Duyvis en Howe zetten vervolgens met financiële steun van de familie Duyvis aan de Boorstraat in Amsterdam eind 1910 een kabelfabriek op onder de naam ‘Hollandsche Draad & Kabel Fabriek'. Doel is om het vak van elektrotechniek te ondersteunen met geleidingen die in Nederland tot dan toe niet gemaakt werden.

Draka begint met de fabricage van rubberisolatie. Het bedrijf breidt na verloop van jaren sterk uit. Omstreeks 1940 heeft de fabriek 780 personeelsleden in dienst. Na 1945 legt de onderneming zich toe op het fabriceren van plastics en andere kunststoffen (zoals een tijd de polyether schuimen matrassen van Drakacel.)

Begerig

In 1970 wordt Draka aangekocht door Philips en maakt het deel uit van de divisie Draad & Kabel. In 1986 vindt weer een afsplitsing plaats, wanneer Philips zich op zijn kernzaken concentreert en gaat het verder onder de huidige naam Draka Holding (via een management buy out gefinancierd door Parcom en Flint Beheer). In 1991 gaat het bedrijf naar de beurs (Euronext Amsterdam). Draka kiest voor een internationale expansie en rijgt de ene acquisitie na de andere aaneen. De activiteiten van Draka Communications zijn bijvoorbeeld deels gebaseerd op de voormalige kabel en optische vezel-takken van partijen als Alcatel, Philips, Nokia, Chromatic Technologies, ABB, Ericsson, ITT en Phelps Dodge.

Geen wonder dat de buitenlandse concurrentie met een begerig oog naar het bedrijf kijkt. In de overnamestrijd die momenteel woedt is het Franse Nexans afgehaakt en moet het Italiaanse Prysmian afwachten of de aandeelhouders gaan voor het 'Europese bod' of de hogere Chinese aanbieding van investeringsmaatschappij Tianjin Xinmao. De kans dat de Hollandsche DRAad- en KAbelfabriek in zijn 101-ste jaar nog een puur Nederlands bedrijf zal blijven, is uiterst klein.