Hergebruik van ict-middelen bij de rijksoverheid is een van de speerpunten van het beleid van Maarten Hillenaar, chief information officer van het Rijk. 'Ga geen dingen bedenken die we bij de rijksoverheid al hebben,' luidt zijn boodschap aan beleidsmakers en automatiseerders. Ook wil hij afspraken maken met leveranciers over het aanpassen van het intellectueel eigendom om hergebruik mogelijk te maken.
Bij nieuwe ict-projecten wil Hillenaar eerst bepalen of delen uit andere projecten herbruikbaar zijn. 'Om zoiets mogelijk te maken willen we de afspraken met leveranciers over het intellectueel eigendom aanpassen. Dat eigendom ligt nu vaak geheel bij de producenten. Daarmee bevorder je de onderlinge samenwerking niet.' Moet een departement per se een nieuw pakket, dan wordt er ook gekeken of het haalbaar is om het bij andere ministeries in te zetten.
De rijks-cio wil ook personeel dat bij een ict-project betrokken is geweest makkelijker kunnen inzetten bij een nieuw soortgelijk traject. Daarvoor is er een i-interimpool opgezet zodat de inzet van specialisten centraal geregeld kan worden.
Raines Rules
Hillenaar stelt dat voor hergebruik ook over de grens wordt gekeken. Hij wijst op de ICTU die gekeken heeft naar de software die de Deense overheid gebruikt voor het elektronisch bestellen en factureren. Ook zegt hij dat op internationaal vlak overheden elkaars prestaties voortdurend monitoren en kijken of goede voorbeelden van andere landen overgenomen kunnen worden. Zelf is hij gecharmeerd van de afspraken, – Raines Rules -, die de Amerikaanse overheid hanteert. Hiermee wordt in het voortraject van elk project vastgesteld wat het moet opleveren, financieel en beleidsinhoudelijk, of het voldoet aan de referentie-architectuur, of alle beschikbare standaarden zijn gebruikt, en of het al ergens is uitgevoerd. 'We willen als cio's binnen de rijksoverheid over dit instrumentarium kunnen beschikken om onze beleidsmakers te adviseren bij risicovolle ict-projecten.'
Rem op innovatie?
De Rijks-cio beseft dat recycling hergebruik in de weg kan staan. 'In extremo gebruik je alleen nog maar dingen die er al zijn. Het enige vernieuwende dat dan overblijft is het anders assembleren van bestaande elementen.' Om dit te voorkomen komt er een kleine taskforce die het onderwerp innovatie agendeert, vertelt hij. Als voorbeeld denkt hij aan het scenario dat een ambtenaar zich kan identificeren met een digitale Rijkspas op zijn mobiele telefoon. 'Maar ook voor innovatie geldt als uitgangspunt: maximaal gebruikmaken van wat er al voorhanden is.'
Lees ook het uitgebreide interview: 'Bedenk geen dingen die we al hebben'
Ik ben blij dat er eindelijk iemand vanaf boven eens iets controversieels durft uit te spreken. De praktijk is echter weer barstig. Wij kunnen projecten in overvloed benoemen, waar nog steeds tot op de dag van vandaag miljoenen worden uitgegeven aan projecten waar simpelweg niets wordt opgeleverd. Op moment dat er daadwerkelijk internen dit aan de kaak durven stellen, worden zij monddood gemaakt. Je moet als klokkeluider wel heel sterk in je schoenen staan, om dan voet bij stuk te houden. Mijn devies: meneer Hillenaar, stel een aantal mensen aan die als doel hebben om dergelijke misstanden zichtbaar te maken, en maak u er dan persoonlijk hard voor dat deze misstanden worden voorkomen. Dit kan alleen, als u zich er zelf kwaad om maakt en het met de wortel gaat verwijderen. Het management om u heen, zal zich dan wellicht ook achter de oren gaan krabben en het gewenste ondernemers gedrag gaan vertonen. Ga deze mensen daadwerkelijk voor dit soort zaken belonen, en indien deze niet daadwerkelijk aantoonbaar mee willen werken, neem er dan afscheid van.
Als u dit niet doet, zal het helaas slechts bij woorden blijven. Ik ben benieuwd of u ook de vervolgstappen durft te nemen.Sterkte er mee.
Wat mij verbaasd is dat de IPR van maatwerk blijkbaar niet bij de opdrachtgever ligt maar bij de leverancier. Dat is wel stowstopper.
Leuk bedankt, oude wijn in nieuwe zakken zegt men ook wel.
Tja, geen investeringen doen. Gevolg?
– Verouderd machine park—> Moet later toch worden geinvesteerd, dus tijdelijke besparing. Waarschijnlijk net over zijn regeer periode heen.
– Tools synchronisatie —> Op zich goed idee. Wel even rekening houden met de opleidingskosten van het personeel, wat de oude tools kent…. Onderschat migratie traject.
– Gaan voor 1 tool. Bijv P-direct. Stevige contract onderhandelingen zijn nodig met leverancier ivm afhankelijkheid van de juiste (onderstreept) 1 leverancier. Risicovol
Zo kan ik nog wat voorbeelden noemen. Tja, Johan Cruijf zei het al. Elk voordeel heeft zijn nadeel…..
Tip: Zorg voor een goede programmamanager, welke overzicht en kennis heeft. Spreek uit ervaring!
Het is goed om een gezonde dosis boeren verstand een rol te laten spelen binnen de overheids-ICT. Zeker met toepassing/invoering van de Raines Rules denk ik dat het goed komt. Echter, met het lezen van al het jubelend commentaar bij dit artikel berkuipt me gelijk het gevoel van doorslaan op dit punt. Veel hergebruik impliceert dat toepassingen flink generiek worden ingezet. Immers, wanneer houdt de term hergebruik op, en wanneer wordt het “gewoon” innovatie en maatwerk. Je zou kunnen pleiten voor een gezonde concurrentie per project tussen innovatie en hergebruik waardoor je echt de economisch meest voordelige oplossing kunt kiezen.
Er is prachtige ICT bnnen de overheid, waar gezamenlijk veel meer gebruik gemaakt kan worden. Denk aan het state-of-the-art landelijke netwerk van Rijkswaterstaat, waar andere ministeries al gebruik van maken. Dus ja hergebruik moet prioriteit zijn, echter ik denk dat een hele grove knip kan liggen tussen techniek (best vaak generiek, herbruikbaar) en de onlosmakelijke dienstverlening (steeds nijpender tekort aan specifiek, op klant/gebruiker afgestemd). Houd in gedachte de schitterende ontmaskering door Youp van het Hek van de al jaren ver over de grens van het fatsoen gaande “dienstverlening”. Zelf heb ik ook meegewerkt aan samenvoegingen en centralisaties die naar ik nu zie op onderdelen te weinig onderscheid maakten tussen wat generiek en herbruikbaar is, en wat specifiek moet zijn om je hele bestaansrecht niet te grabbel te gooien.
Dus blijf het gezond boeren verstand gebruiken en laten we niet doorschieten in maar één boeren wijsheid.
Heeft iemand al eerder dit artikel gelezen?
https://www.computable.nl/artikel/ict_topics/overheid/3876073/1277202/bedenk-geen-dingen-die-we-al-hebben.html
De heer Hillenaar heeft het over 2015! Ja u hebt het goed gelezen “2015”. Dan vraag ik me af hoe geloofwaardig hij bezig is!!
Inderdaad, voor die tijd is Hillenaar al weg.
Ik hoop van harte dat de heer Hillenaar als CIO de volgende publicatie ook gaat lezen:
http://www.instituteforgovernment.org.uk/publications/23/system-error
Het rapport beschrijft de problemen die de Engelse overheid heeft in omgaan met ICT. Alle geschetste problemen, en zelfs de genoemde voorbeelden zijn vrijwel een op een te vertalen naar Nederland.
De oplossingen zijn ook zeer goed vertaalbaar naar Nederland, zelfs het Europese aanbestedingsbeleid en hoe hier mee om te gaan wordt uitgebreid genoemd.
GOED INITIATIEF! De Nederlandse overheid moet eerst beginnen met IT Asset Management. Indien men een product tweedehands in kan kopen, waarom zou men deze dan nieuw aanschaffen? Er is namelijk geen kwaliteitsverschil. Op deze manier kan men enorm veel kosten besparen en het is veel beter voor het milieu. Meer info: http://www.durabilit.eu Wij hebben in de loop der jaren veel wereldwijde ervaring en kennis opgebouwd met IT Asset Managment en het hergebruiken van hardware, software en kennis.
@DURABILIT: Dezelfde reactie op twee plekken? Of reclame maken voor uw bedrijf? Ik heb mijn reactie op uw reclame, op andere pagina gezet.
https://www.computable.nl/artikel/ict_topics/overheid/3876073/1277202/bedenk-geen-dingen-die-we-al-hebben.html
Een prima initiatief wat navolging verricht. Het is gericht tegen de wegwerpmaatschappij en bovendien kostenverlagend.
“Don’t fix it when it works”
Fabrikanten brengen vaak “nieuwe” apparatuur op de markt met dezelfde functionaliteit; Oude wijn in nieuwe zakken.
Bedrijven die eerder gebruikte apparatuur “refurbishen” / opknappen en met garanties weer verkopen stellen de overheid in staat om veel langer van hun initiele investeringen te genieten. COS blijft laag.
Kijk kritisch naar wat je als organisatie werkelijk nodig hebt en laat je oren niet hangen naar de mooie marketingpraatjes van leveranciers waarbij ieder “nieuw” product de efficiency zal verhogen 🙂