Een klein jaar nadat het plan Heemskerk van kracht is geworden, blijkt een groot deel van de ambtenaren geen idee te hebben wat ODF is. Dit stelt Marketcap dat onderzoek deed naar de kennis over Open Document Format en Portable Document Format onder het ambtenarenapparaat.
Het Plan Heemskerk houdt in dat overheden open source software en andere open standaarden dienen te gebruiken, tenzij ze kunnen aantonen dat zulks niet wenselijk is. Dat geldt dus ook voor het formaat waarmee documenten worden opgeslagen. ODF heeft de voorkeur.
Onderzoeksbureau Marketcap heeft aan it-managers (30% van de populatie) en niet-it-managers bij de overheid gevraagd hoe het met hun kennis zit op dit vlak, en of zij al ODF of PDF (de eveneens open standaard van leverancier Adobe) gebruiken. Bijna 50 procent heeft nog nooit van ODF gehoord. Bij gemeenten ligt dat percentage nog hoger.
Alfred Den Besten, directeur Marketcap, ziet een groot verschil tussen de rijksoverheid met aanverwante uitvoeringsorganen, zoals agentschappen, en de lagere overheid. Bij de gemeenten, die het meest contact hebben met burgers, zegt zelfs bijna tachtig procent nooit van het Plan Heemskerk te hebben gehoord. Die percentages liggen bij de hogere overheden iets lager, maar ook die ambtenaren zullen niet spontaan ‘Plan Heemskerk' roepen als ze 's nachts worden wakker gemaakt. "Er is nog veel missiewerk te verrichten", zegt Den Besten.
Tweeling
Ook is gekeken naar het idee van consumenten (burgers) over dit onderwerp. Daaruit blijkt dat het merendeel met een fabriekseigen formaat (lees: .doc van Microsofts Word) werkt, op de voet gevolgd door PDF. Van ODF hebben zij nog nooit gehoord. Dat levert vooral, zo is de verwachting, een uitdaging op voor de lagere overheden die het meest met burgers communiceren. Die verwachten extra kosten te moeten maken voor training en de conversie van bestaande documenten naar ODF.
Bij de overheid bestaat wel een positieve houding ten opzichte van PDF en open source. Volgens Colin van Oosterhout van Adobe Systems Benelux kunnen ODF en PDF goed samenwerken. In de wandelgangen spreekt met al van een ‘tweeling'.
Naar mijn idee wordt het nut van het Open Document-formaat (ODT, ODS, enz.) onderschat aangezien men niet weet in welk opzicht dit praktische (technische) voordelen biedt ten opzichte van de huidige bestandsformaten. PDF wordt als breed inzetbaar gezien waar “onwijzigbaar” het sleutelwoord is. Open formaten worden uitgewisseld in/door bijvoorbeeld Sun/Oasis en Microsoft (Office 2007 OOXML), maar de toepassing van XML voor bijvoorbeeld transport tussen documentsystemen of (deel)ontsluiting van gegevens is een nog (redelijk) onontgonnen terrein. Mogelijk komt er verandering in de polulariteit wanneer ook Adobe zich aansluit bij ODF: http://webwereld.nl/ref/rss/52686
Ook geldt dat voor het ondersteunen/uitwisselen van ODF extra lokale werkpleksoftware (plug-ins) benodigd zijn waar in beheertechnisch opzicht (te) weinig dragvlak voor kan bestaan. Het is echter een kwestie van tijd voordat alle grote spelers ODF gaan ondersteunen waardoor de bekendheid drastisch zal gaan toenemen.
Er zijn ook korte termijn-oplossingen, zoals de Electronische Conversiedienst (Nederlandse overheid): http://osor.eu/news/nl-administrative-court-publishes-automatic/?searchterm=dutch government publishes
Naast Adobe heeft ook Microsoft eerder aangekondigd ODF te gaan ondersteunen in de nieuwe releases van Office: http://www.nu.nl/news/1578738/50/rss/Office_gaat_ODF_en_PDF_ondersteunen.html.
Wat een onzin. Nu moet er dus een campagne actie begonnen worden om ODF bij die mensen bekend te maken? Laat ze toch gewoon werken met wat ze kennen. ODF komt heus wel als blijkt dat het toch iets goeds is. Nu zeker belastinggeld verspelen om zo’n prutsformaat onder de aandacht te brengen. Verspilling!
De overheid is zeer bedreven in het bedenken wat de burger moet doen, laten, kennen en gebruiken.
Voor zichzelf houden ze de ontwikkelingen echter niet bij en moet er een campagne worden gehouden.
Als de overheid in meerderheid niet weet wat ODF is, doet zij haar huiswerk niet.