Een standaardoplossing voor het ict-systeem van de Wia zou door een tijdrovende Europese aanbesteding niet op tijd klaar zijn. Daarom koos UWV voor maatwerk. Het project werd kortgeleden definitief stilgelegd.
Om het definitieve ict-systeem voor de Wia op tijd klaar te hebben, besloot UWV eind 2005 bewust voor maatwerk in plaats van een standaardpakket. Het systeem zou de uitvoering van de Wia, opvolger van de WAO, in goede banen moeten leiden.
Aanschaf en invoering van een standaardpakket zou via een tijdrovende Europese aanbesteding moeten plaatsvinden, terwijl maatwerk kon worden ondergebracht in een bestaand raamcontract. Dat schrijft de Inspectie Werk en Inkomen in een rapport over de voortgang van de implementatie en uitvoering van de nieuwe wet. Het document werd eind februari 2008 aangeboden aan minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Tegen het eind van 2005 gingen medewerkers van UWV naar het buitenland om een aantal softwarepakketten in de praktijk te zien werken. De uitkeringsinstantie zette vervolgens samen met een extern bureau de alternatieven, maatwerk en standaard, tegen elkaar af. Bij de afweging werden voornamelijk managers binnen UWV geraadpleegd, aldus het inspectierapport.
Europese aanbesteding
Het onderzoek resulteerde in de aanbeveling om zelf een systeem te ontwikkelen en te bouwen in samenwerking met een externe partij. Een argument om te kiezen voor maatwerk was dat de aanschaf en implementatie van een standaardpakket Europees aanbesteed moest worden, iets wat veel tijd in beslag neemt. UWV achtte oplevering van een standaardsysteem niet haalbaar voor 1 januari 2008, de deadline die door de politiek was gesteld.
Uiteindelijk koos UWV voor een maatwerkoplossing die kon worden ondergebracht in een bestaand raamcontact dat al Europees was aanbesteed. Dat contract, met ict-dienstverlener Logica, behelsde de bouw en het beheer van alle bestaande en nieuw te bouwen ict-systemen bij de uitkeringsinstantie. De Inspectie schrijft in zijn rapport dat de samenwerking tussen UWV en Logica al snel grote problemen opleverde. 'Wederzijdse verwachtingen waren niet goed op elkaar afgestemd.'
Reactie
In een reactie op het inspectierapport van februari 2008, komt UWV niet terug op de keuze voor maatwerk in plaats van een standaardoplossing. Ook de samenwerking met Logica blijft in de reactie onbesproken. UWV wijst voornamelijk op de complexiteit van het te bouwen systeem als oorzaak van de projectvertraging. In het voorjaar leidde dit tot een externe audit, waarvan de resultaten uiteindelijk leidden tot de stillegging van het project.
Geschiedenis
Het Wia-project, waarbij automatiseerder Logica ruim 2,5 jaar bouwde aan een ict-systeem dat de opvolger van de WAO in goede banen moest leiden, werd half juni definitief stilgelegd. De kosten bedroegen inmiddels 87 miljoen euro.
Minister Donner van Sociale Zaken schreef op 17 juni in een brief aan de Tweede Kamer dat doorgaan met het project ‘steeds hogere kosten met zich zou meebrengen, zonder dat het resultaat daarmee zou worden zeker gesteld'. De 'risicobeheersende maatregelen' hadden namelijk 'onvoldoende gewerkt' en het ambitieniveau lag volgens externe onderzoekers te hoog. Hierdoor werd het project 'te complex en technisch en financieel onbeheersbaar'.
Naar aanleiding van eerdere berichten in Computable over het mislukte Wia-project, weet de uitkeringsinstantie de problemen juist aan de vele wetswijzigingen waarmee de organisatie te maken kreeg. De door Computable gesproken ict'ers die bij het project betrokken waren, legden de schuld bij de niet-onafhankelijke projectaansturing, te krappe budgetten en het ontbreken van goede specificaties.
Een aardige illustratie van de opiniecolumn van Peter van Eijk van 7-7 j.l.
Maar ik moet toegeven, in mijn reactie op Peters artikel was ik wat naief. Mijn aanbeveling om als het even kan standaardsoftware of SaaS te gebruiken blijkt dus niet te werken; want hoewel vanuit oogpunt van risico en kosten verreweg te preferenen blijkt dat dus ook al geen optie vanwege -alweer- het aanbestedingsbeleid. Dat, zo bewijst dit artikel, de projectrisicos aanzienlijk blijkt te vergroten.
Zo roept de overheid de ellende over zichzelf af..
Ik ben benieuwd wat voor standaardpakketten de inspectie op het oog heeft. Nog los van het aanbestedingsbeleid: hoe wil je in hemelsnaam nationale wetgeving met allerlei uitzonderingen, afwijkende rekenregels en gegevensafhankelijkheden in een standaardpakket gaan vrotten?
Voor het goed doorlopen van een aanbestedingsproces is het van belang dat je goede realistische specificaties opzet. Dan hoeft zo’n proces niet eens lang te duren. Voor het goed doorlopen van een implementatieproject voor maatwerk is het nog belangrijker om goede specificaties op te schrijven, alleen hier komt de afrekening alleen wat later. In dit geval dus 2,5 jaar later.