Het eigendomsrecht van geleverde ict-producten is nog het enige openstaande punt van de nieuwe Algemene Rijksvoorwaarden bij IT-overeenkomsten (Arbit). Het ministerie van Economische Zaken (EZ) zoekt nog een betere formulering dan in de conceptversie staat. Deze houdt namelijk te weinig rekening met het gebruik van open source software. Dat meldt een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat de nieuwe leveringsvoorwaarden samen met EZ opstelt.
De ministeries laten zich verder niet inhoudelijk uit over de bepaling van het eigendomsrecht van ict-producten. Een EZ-voorlichter bevestigt dat er bij de opstelling van de voorwaarden aandacht is voor 'het NOiV-beleid en gelijke kansen voor iedereen (closed en open source)'. NOiV (Nederland Open in Verbinding) is het programma dat overheden ondersteunt bij de uitvoering van het kabinetsbeleid voor open standaarden en open source software.
Ga je gang…
Ict-jurist Arnoud Engelfriet legt uit wat het grootste verschil is tussen het gangbare eigendomsrecht van 'gesloten' software en dat van open source software. 'Formeel is er geen verschil. De maker of de uitbreider van de software heeft het auteursrecht. Leveranciers van gesloten software beperken de rechten voor de gebruiker vaak en bieden individuele gebruikslicenties. Opensourceleveranciers zeggen vaak: ga je gang, maar houd de uitbreidingen van de software open.'
Engelfriet vertelt dat bij softwareleveringen aan de overheid het eigendom vaak overgaat naar de overheid, zeker als het maatwerk betreft. Bij opensourceproducten kan dat echter niet. 'Dat is ook niet nodig: de overheid weet dat ze niet afhankelijk is van de leverancier. Doordat het open source is, kunnen aanpassingen en onderhoud aan de software gemakkelijk worden overgedragen aan een andere leverancier', aldus Engelfriet.
Voorwaardenset
Het vastleggen van eigendomsrecht bij gesloten en bij open source software kan best in één voorwaardenset worden vastgelegd, vindt de jurist. Zo kan bij gesloten maatwerksoftware het eigendom aan de overheid worden overgedragen, bij gesloten standaardsoftware een licentiesysteem worden afgesproken en bij open source software worden gekozen voor open source licenties.
Hoe de eigendomsbepaling uiteindelijk in de nieuwe rijksvoorwaarden terechtkomt, wordt waarschijnlijk voor de zomer van 2010 bekend. De woordvoerder van Binnenlandse Zaken vermoedt dat de voorwaarden dan door de ministerraad zijn goedgekeurd.
Arbit
De twee ministeries hebben de conceptversie van de nieuwe Algemene Rijksvoorwaarden bij IT-overeenkomsten (Arbit) nog niet openbaargemaakt, maar de belangrijkste punten zijn wel uitgelekt.
De belangrijkste vernieuwingen in de Arbit hebben te maken met de ondersteuning door ict-dienstverleners. Zij worden verplicht om gebreken aan de door hen opgeleverde systemen gratis te verhelpen, zodra het euvel zich binnen een jaar na oplevering openbaart. Ook moeten ze de geleverde technologie tenminste vijf jaar onderhouden. Dat geldt ook voor oude releases van software.
Andere bepalingen pakken gunstiger uit voor de ict-bedrijven. Zo komt er een aansprakelijkheid van maximaal viermaal de opdrachtvergoeding en komt het risico van beschadiging of verlies van producten vanaf de aflevering voor rekening van de opdrachtgever. Ook moet de overheid de leverancier binnen twee weken na oplevering laten weten of hij het opgeleverde accepteert of niet.
De overheid werkt al vier jaar aan de nieuwe voorwaarden. Ze vervangen de oude bepalingen, die geen rekening houden met nieuwe technologie zoals webdiensten (Software-as-a-Service). Als de ministeries overeenstemming hebben over alle bepalingen in de nieuwe Arbit, zullen de voorwaarden worden voorgelegd en vastgesteld door de ministerraad.
Open source
Van open source software mag iedereen de oorspronkelijke broncode inzien en wijzigen. Wanneer een programmeur de broncode aanpast, mag hij echter wel geld vragen voor de resulterende software. Maar als iemand daarom vraagt, moet hij in dat geval de broncode opnieuw vrijgeven. Er bestaan overigens zelfs opensourcelicenties waarbij dat laatste niet hoeft. Zo zijn er allerlei soorten licenties, die allerlei verschillende acties toestaan en/of verbieden.
Een closed source leverancier is een partij en dus makkelijker aansprakelijk te stellen cq. de schuld te geven. Bij open source ligt dat anders
Waarom geeft de overheid niet alle source code uit onder GPL wanneer zij eigenaar zijn? Het publiek heeft er voor betaald, via de belastingen, het vrijgeven van de broncode (mits er geen geheimhoudingsplicht is) lijkt mij dan niet meer dan billijk. Kunnen nederlandse bedrijven ook profiteren van deze code, zij hebben er ook aan meebetaald.
En wellicht komen er nog verbeteringen waar de overheid zelf ook weer van profiteert.
@math: jouw reactie is een beetje een geval van klepel en klok. Sinds wanneer zijn RedHat, SugarCRM, Alfresco etc. geen partijen die mogelijkerwijs aansprakelijk zijn te stellen? Dan vergeet ik nog gemakshalve even dat de meeste closed source bedrijven hun voorwaarden zo hebben opgesteld dat ze nergens voor verantwoordelijk zijn.
‘Een closed source leverancier is een partij en dus makkelijker aansprakelijk te stellen cq de schuld te geven.’
Nog nooit een gemiddelde closed source-licentie gelezen?
Nog nooit een gemiddelde closed source licentiecontract onderhandeld?
Een standaard klikhier-EULA bevat geen aansprakelijkheid, nee. Maar als je met partijen om de tafel gaat zitten, valt er zeker wat te regelen.
@Arnoud: desondanks is het argument van math van ‘makkelijker aansprakelijk te stellen’ wel volledig ondermijnd.
Is gewoon helemaal niet het geval, dat je voor meerprijs met partijen wel dingen kan regelen, is een ander verhaal.
Wat heeft NOIV nog voor nut, als de overheid haar eigen doelstellingen in dezen absoluut negeert?
Nul komma nul. Direct opheffen, die wassen neus / dat zoethoudertje. Een farce.