StarOffice is net als zijn gratis tweelingbroertje OpenOffice al jaren een pijnlijke doorn in het vlees van Microsoft. Producent Sun staat klaar om versie 2.0 officieel op de markt te brengen. De bèta is nu al te downloaden. Voor bedrijven is het tijd om deze alternatieve kantoorsuite serieus te evalueren.
OpenOffice.org is de officiële benaming van deze alternatieve kantoorsuite, die gezamenlijk wordt ontwikkeld door Sun en vrijwilligers uit de open source-wereld. Iedereen spreekt echter gewoon over OpenOffice of kortweg OO. Het tweelingbroertje StarOffice is een commercieel product van Sun. Het is gebaseerd op dezelfde broncode als OpenOffice, maar aangevuld met commerciële niet-openbare onderdelen, zoals bepaalde spellingsbibliotheken en grammaticacontroles, en officiële technische ondersteuning door Sun. OpenOffice is volledig open source en gratis te downloaden. Sinds enige tijd geeft Sun ook voor deze versie ondersteuning tegen een betaling per incident. Daarnaast is er een grote internetgemeenschap waar gebruikers terechtkunnen voor gratis ondersteuning (ook in het Nederlands). (Voor een overzicht zie http://www.openoffice.org).
Bedrijven zullen sowieso eerder geïnteresseerd zijn in StarOffice dan in OpenOffice, maar OpenOffice is wel interessant voor beheerders die de software bijvoorbeeld willen evalueren. Let wel: voor bèta-versies zijn andere talen niet altijd beschikbaar. OO 2.0 bèta bijvoorbeeld is beschikbaar in het Engels en het Duits, maar nog niet in het Nederlands. De laatste officieel beschikbare vrijgave, OO 1.1.4, is wel in een brede verzameling talen beschikbaar.
De jongste versie van het tweelingbroertje StarOffice is StarOffice Suite 7. StarOffice Suite 8 (afgeleid van OO 2.0) moet in juli op de markt komen. OpenOffice en StarOffice zijn beschikbaar voor een reeks platformen en besturingssystemen, inclusief MacOS X, maar niet voor oudere versies van MacOS. Zo’n versie is wel in ontwikkeling, maar nog niet gereed.
Razendsnel laden
De tekstverwerker Writer, de spreadsheet Calc, het presentatiepakket Impress, het grafische programma Draw, de database Base en het wiskundige programma Math vormen samen de hoofdcomponenten van OpenOffice. Het merendeel van deze componenten is de evenknie van de bekende onderdelen van Microsoft Office. Microsoft heeft geen tegenhanger voor Draw, tenzij je het reeds in Windows ingebouwde Paint en sommige grafische subprogramma’s in Microsoft Office als zodanig beschouwt. Voor OO Math is er evenmin een Microsoft-tegenhanger, al kan je voor een meerprijs wiskundeformules in MS Office integreren met behulp van bijvoorbeeld Design Science MathType.
De OO-kantoorsuite bestaat uit losse applicaties die oproepbaar zijn via het startmenu van Windows of Linux. Ze zijn razendsnel te laden via een ‘snelstarter’ die de belangrijkste systeembibliotheken al vanaf de systeemstart in het geheugen laadt. Over de functionaliteit hebben we zeker niet te klagen: alle OO-onderdelen blijken volwassen applicaties te zijn, met voorzieningen en mogelijkheden die zeker niet onder hoeven te doen voor Microsoft Office.
Nieuwigheden
De voor techneuten het meest in het oog springende nieuwigheid is waarschijnlijk de ondersteuning voor de platform- en leveranciersonafhankelijke bestandsformaten die ontwikkeld zijn door Oasis (Organization for the Advancement of Structural Information Standards). De Europese Commissie heeft na onderzoek overigens aanbevolen deze Oasis OpenDocument-formaten als standaard te gebruiken (zie: en.wikipedia.org/wiki/OpenDocument en http://www.oasis-open.org).
Er zijn allerlei nieuwe dingen in verband met de vormgeving van de OO-applicaties, bijvoorbeeld nieuwe grafische objecten en ‘multipanelenweergave’, die het leven vergemakkelijken. Ook is er een nieuwe ‘mail merge’-wizard die het mogelijk maakt te werken met grote aantallen correspondenten. Verder is gesleuteld aan verbeterde compatibiliteit met Microsoft Office (zoals geneste tabellen en 65.536 rijen in Calc). Ook nieuw is een open source WordPerfect-filter. Bij het bewaren van documenten kan de gebruiker kiezen voor exporteren naar pdf. Hierbij kan hij allerlei parameters instellen, bijvoorbeeld in welke resolutie en met welke kwaliteit hij plaatjes in de pdf wil integreren.
Database
Hoewel OpenOffice/StarOffice van oudsher een databasetoepassing aan boord had, is die behalve in de allervroegste versies altijd verborgen gebleven. Dat had te maken met de redelijk gebrekkige functionaliteit. Vanaf versie
| Productinfo Product: OpenOffice.org 2.0 bèta Producent: Sun, http://sun.com/staroffice & openoffice.org Leverancier: openoffice.org Adviesprijs (excl. BTW): gratis Systeemvereisten: beschikbaar voor verschillende platformen, waaronder Windows (Win9x/Me/2000SP2+/XP/2003, 128 MB ram, 200 MB vrije harde schijfruimte) en Linux (kernel 2.2.13+, glibc2 2.2.0+, 128 MB ram, 200 MB vrije schijfruimte, X-Server met 800x600x256 of beter) |
Geavanceerdere gebruikers krijgen een wizard om een traditionele database te definiëren die via odbc- of Jdbc-sturing (open- of Java database connectivity) bereikbaar is. Hier is duidelijk veel werk in gestoken en de testers hebben de indruk dat deze Base Access naar de kroon kan steken, al moet de gebruiker dan wel investeren in nieuwe toepassingen, want Access-applicaties zijn niet converteerbaar naar Base.
Kritiek
De testers hebben wat zitten spelen met allerlei door Microsoft Office aangemaakte documenten. Die waren allemaal prima in te lezen, met behoud van alle attributen, zoals indexen, voetnota’s en kruisverwijzingen. Als je een dergelijk document daarna wijzigt met OO en bewaart, kan het teruglezen in Microsoft Office wel voor problemen zorgen. Er blijken bijvoorbeeld lichte wijzigingen in de opmaak aangebracht te zijn die een nieuwe paginanummering noodzakelijk maken, maar Word crasht als de testers dat uitproberen. Dit is een probleem van Word en niet van OO Writer. Binnen bedrijven zou het echter handig zijn als elk document dat aangemaakt is met OO ook perfect valt terug te lezen door iemand die met Microsoft Office werkt. Die garantie geeft deze bèta van OO dus niet. De inhoud en 95 procent van de vormgeving is er wel, maar er kunnen daarnaast lichte problemen optreden.
De enige andere kritiek betreft de databasewizard. Er bestaan twee manieren om verbinding te leggen met willekeurige databases: via odbc of via Jdbc. Voor dit laatste moet een Java Runtime op de client-pc aanwezig zijn. OO helpt niet die te downloaden en te installeren. Dat is echter niet onze hoofdzorg. Erger is dat het systeem niet helpt om odbc- of Jdbc-sturingen te vinden, te downloaden en te installeren. De gebruiker moet van begin tot eind alles zelf doen. De meeste eindgebruikers zullen hierover struikelen.
Conclusie
Een buitengewoon sterk punt van OpenOffice 2.0 (en StarOffice 8 in juli) is de ondersteuning van de door de Europese Commissie aanbevolen Oasis OpenDocument XML-bestandsformaten. De uitwisseling met Microsoft Office is prima, maar niet helemaal perfect. De ondersteuning voor meerdere platformen is ook een niet te onderschatten pré in heterogene computeromgevingen.
