Gaat er aan ict nog wel eens iets goed bij de rijksoverheid? Jazeker, Odisys, het donorregistratiesysteem is vernieuwd binnen de geplande tijd én het geplande budget. Het Donorregister wist deze databank zonder al te veel hobbels over te zetten van een Unix- naar een Microsoft-platform. In 2008 moet Odisys ook voor artsen direct online te gebruiken zijn.
Het Donorregister registreert in het OrgaanDonatieInformatieSYSteem – Odisys – de wilsbeschikkingen van inmiddels zo’n zes miljoen Nederlanders. Ook vormt Odisys een bron van informatie voor iedereen – artsen, burgers, beleidsmakers – die bij orgaan- en weefseldonatie betrokken is. De databank zag in 1998 het licht, maar raakte de afgelopen jaren technologisch achterop omdat het niet geschikt was voor internetregistratie en -raadpleging. Het Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg (Cibg), een uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport waarvan het Donorregister deel uitmaakt, besloot in 2007 tot herbouw met extra functionaliteit, gebaseerd op Microsoft-technologie (.Net, SQL Server). In 1998 viel de keuze bij de oude toepassing nog op een Oracle-omgeving die bij defensieautomatiseerder DTO op een Unix-platform draaide. De Microsoft-architectuur was nog niet schaalbaar en stabiel genoeg, licht Paul Weijenberg, technisch beheerder bij het Donorregister, toe. "Toen waren Unix-clusters de best haalbare oplossing voor het verwerken van grote batchbestanden van meer dan miljoen records per run. Naderhand koos het Cibg beleidsmatig voor een software-architectuur onder Microsoft."
Planningen gehaald
In een half jaar was de ombouw van het systeem een feit, waarbij aan de voorkant (de website http://www.donorregister.nl/) ook nog als privacywaarborg een DigId-toegang is gemaakt, vertelt Weijenberg. "De it’ers binnen het agentschap waren in eerste instantie sceptisch over de keuze voor Microsoft, maar beschouwden het ook als een avontuur. Hoewel het een flinke omschakeling was van Oracle/Unix naar Microsoft is het project herbouw Odisys binnen de geplande tijd en het geplande budget van 1,3 miljoen euro opgeleverd."
Een groot voordeel van de internetregistratie via de website is dat jongeren veel beter worden bereikt: sinds de webfunctionaliteit is het aantal jongeren dat zich als donor heeft ingeschreven gestegen van 200.000 jongeren tot circa 500.000. De site is niet alleen bedoeld voor Nederlanders die zich willen aanmelden, maar ook voor mensen die hun reeds geregistreerde keuze willen inzien of wijzigen. Met DigId, het digitale ‘paspoort’ voor overheidsdiensten, kunnen bezoekers toegang krijgen tot het digitale donorregister.
Na een aanbesteding, waaraan ook Atos Origin, LogicaCMG, Capgemini en Getronics PinkRoccade meededen, werd Sogeti als ontwikkelaar aangetrokken. De it-dienstverlener was verantwoordelijk voor de database en webinterface. De migratie van de Oracle– naar de SQL-database verliep vlekkeloos, dankzij de goede veldbeschrijvingen en conversiescripts", zegt Weijenberg. "De oude applicatie was door onze toenmalige ontwikkelpartner CMG zwaar gedocumenteerd. Dat was nodig omdat het beheer ervan bij DTO werd ondergebracht. Bovendien heeft DTO keurig meegewerkt in de overdracht."
Nieuwe beheerder
Naast Sogeti als nieuwe ontwikkelpartij koos Cibg een nieuwe beheerder. DTO had kenbaar gemaakt eind oktober 2007 te willen stoppen met het beheer van Odisys, omdat deze taak niet meer bij de kernactiviteiten (ict-diensten voor de krijgsmacht en de zwaailichtensector) hoorde. De eis aan de nieuwe beheerder was dat het systeem continu in de lucht moet zijn: het Donorregister moet 24 uur per dag, zeven dagen per week raadpleegbaar zijn voor artsen die op zoek zijn naar een donor. "Het gaat om een zeer hoge beschikbaarheid waarbij het backup-systeem gelijktijdig operationeel is zodat direct en dynamisch omschakelen bij een storing mogelijk is. Bij DTO kan dat met rekencentra in Maasland en Woensdrecht", benadrukt Weijenberg.
Uiteindelijk viel de keuze op BT, dat over een rekencentrum in Nieuwegein en een uitwijk-locatie in Amsterdam beschikt. Bovendien bleek de infrastructuurbeheerder op heel korte termijn de migratie aan te kunnen."BT heeft genoeg eigen ijzer, datalijnen en vergunningen voor graafwerk in huis om zo’n traject te doorlopen." Het functioneel beheer ligt overigens bij het Cibg; Getronics PinkRoccade regelt de derdelijnsondersteuning.
Online dienstverlening
Odisys draait in Nieuwegein op een SQL Server, met een besloten koppeling naar de Gemeentelijke BasisAdministratie (GBA, draaiend op Unix) om bij gemeentes de gegevens van geregistreerden op te halen. Volgens Weijenberg gaat het om circa één miljoen berichten per jaar. Een volgende stap is een verbinding tussen de onlineapplicatie van het Donorregister en de internetinterface van het nieuwe GBA Online. Maar of dat realiseerbaar is valt nog te bezien gezien de problemen rond de modernisering van de GBA.
Een concreter actiepunt is het plan om dit jaar de academische ziekenhuizen direct aan te sluiten op het donorregister. Nu lopen verzoeken van medici nog via de meldkamer van de Nederlandse Transplantatie Stichting in Leiden, maar straks kunnen zij via het UZI-register rechtstreeks contact leggen met Odisys. Via dit register (UZI staat voor ‘unieke zorgverlener identificatie’) kunnen zij, indien zij daarvoor geautoriseerd worden, toegang krijgen tot elektronische patiëntgegevens. De beveiliging geschiedt via een smartcard en servercertificaten; het Uzi-register, onderdeel van het Cibg, fungeert als certificatiedienstverlener. "Ziekenhuizen zijn onze grootste klanten", zegt Weijenberg. "In een later stadium krijgen de huisartsen en apothekers ook nog elektronisch toegang tot Odisys. Dan werkt het Donorregister bijna helemaal online. We lopen daarmee qua digitale dienstverlening voorop in overheidsland."
Scanstraat
Het vernieuwen van Odisys had eigenlijk alleen zin als tegelijkertijd de papierstroom werd omgezet in een elektronische documentenstroom. Hierbij draait het niet alleen om het digitaliseren van de reeds ingestuurde wilsverklaringen, maar ook om de dagelijkse in- en uitgaande post. Het Donorregister wil ook dat nieuwe wilsverklaringen automatisch worden verwerkt. Dat loopt bij wervingsacties al snel in de duizenden reacties. Een forse klus dus, deze digitaliseringsslag. Weijenberg: "Hiervoor is een scanstraat ingericht met twee scanners én software waarmee e-formulieren doorklikbaar te maken zijn. Intelligente imaging noemen we dat. Als documentbeheersysteem gebruiken we OraVision. Een onderdeel daarvan is het elektronisch brievenboek, waarin e-mails en andere e-documenten staan. Momenteel loopt er een proefproject voor het verwerken met wilsbeschikkingen met het burgerservicenummer. Ons digitaal archief bestaat straks uit zes miljoen formulieren."
Dienstplicht
Het Donorregister in Kerkrade heeft een militair verleden. In het gebouw was destijds de Directie Dienstplichtaken gevestigd. Na het wegvallen van de dienstplicht is vanwege de expertise met grote databases gebruikgemaakt van Defensiepersoneel om het project Donorregister in te vullen, nadat in 1996 de Wet op de Orgaandonatie was aangenomen. Dat verklaart ook de link met Defensieautomatiseerder DTO, nadat het Donorregister het idee liet varen om een eigen rekencentrum in te richten. Tegenwoordig maakt dit register deel uit van het Cibg van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dat gegevens over de zorgsector verzamelt, beheert en verstrekt.
Volgens mijn informatie worden de papieren formulieren ook al door het Automatic Document Recognition systeem van OraVision gedigitaliseerd en geautomatiseerd verwerkt?
Geachte redactie,
Ik wil toch even reageren op het artikel “Donorsysteem is groot succes” d.d. 29 februari. Hierin wordt het opnieuw bouwen van Odisys in .Net aangehaald als een niet geldverslindend project van de overheid. Reden voor het project is het feit dat de gebouwde applicatie “niet geschikt was voor internetregistratie en -raadpleging”. Het systeem was echter gebouwd in CA Gen, een volledig platform onafhankelijke ontwikkelomgeving, die sinds 1987 tot nu, een veelvoud van talen en technieken ondersteunt, waaronder .Net en J2EE. Mijns inziens is er dus niet 1,3 miljoen aan succes geboekt, maar een volledige zinloze exersitie ondernomen. Niet techniek, maar zoals zovaak is politiek de oorzaak van zoveel falen bij de overheid.