"De voorwaarden zijn onvoldoende juridisch onderbouwd, subjectief, moeilijk te handhaven en makkelijk te omzeilen", luidt de reactie van Wam van Strij de Regt op de eisen die de stichting ID-NL stelt aan de registratie van namen voor Internet-domeinen.
De voorwaarden van de nieuwe stichting ID-NL met betrekking tot het registreren van domeinnamen voor Internet zijn sinds de bekendmaking onderwerp van vele discussies. Menigeen is het erover eens dat deze voorwaarden veel te star zijn, wat vragen oproept over het waarom van deze houding. In de Verenigde Staten, waar het Net per slot van rekening zijn oorsprong vindt, doet men toch ook niet zo moeilijk? Bij ID-NL probeert men misbruik van het systeem te voorkomen, maar de manier waarop is wel erg cru. Het ziet ernaar uit dat Nederland weer eens uitblinkt in bureaucratie. Daar valt nog mee te leven, maar dan moet het wel gaan om een goed uitgebalanceerde regelgeving waarbij alle belangen zijn afgewogen.
Wat dat betreft valt er een flink gat te schieten in het beleid van ID-NL. De voorwaarden zijn naar mijn mening onvoldoende juridisch onderbouwd, subjectief, moeilijk te handhaven en makkelijk te omzeilen. Het duidelijkste voorbeeld daarvan is wel de opmerking over de domain name ibm.nl in voorwaarde drie van de eisen voor registratie van ID-NL. "Als een gekozen domain name al elders in gebruik is, zal een andere naam gekozen moeten worden. Dit geldt ook als met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid aangenomen mag worden dat de gekozen naam door een andere organisatie of instelling geclaimd kan worden; zo zal bijvoorbeeld ibm.nl niet door een andere organisatie of instelling geregistreerd kunnen worden, ook al is die domeinnaam mogelijk nog niet geregistreerd."
Het bestuur van ID-NL is ongetwijfeld op de hoogte van het bestaan van International Business Machines, maar kennen ze ook de gehele Fortune 500 uit hun hoofd? Waar wordt de grens getrokken? Grootgrondbezitters Maarsseveen v.o.f. wil misschien op het net onder gm.nl. Zoals het er nu uitziet, is het een gokje of deze domeinnaam wordt geaccepteerd of dat zal worden gewezen op de mogelijheid dat General Motors eventueel deze naam in Nederland zou willen gebruiken. Op deze manier wordt in feite gediscrimineerd, waarbij de minder bekende bedrijven het onderspit delven.
Beproefde systemen
Om die onzekerheid uit te bannen, zal er een andere regelgeving moeten komen, waarbij in ieder geval onderscheid wordt gemaakt tussen handelsnamen, afkortingen van handelsnamen, woordmerken en beschrijvende woordmerken. In de eenvoudigste vorm kan het bedrijf alleen de handelsnaam (of het kenmerkende deel daarvan) zoals vermeld op het uittreksel van de Kamer van Koophandel laten registreren als domeinnaam. Als een bedrijf met een afkorting het net op wil, zal het, naast het uittreksel van de Kamer van Koophandel, tevens een uittreksel van het Benelux Merkenbureau (BMB) moeten overleggen waaruit blijkt dat de afkorting als merk is gedeponeerd. Op deze manier profiteert ID-NL van de reeds beproefde en geoliede systemen van beide instanties.
Voortbordurend op deze werkwijze zou het tevens mogelijk moeten zijn om een bij het BMB geregistreerde merknaam te registreren als domeinnaam. Dan blijven eigenlijk alleen nog de beschrijvende woordmerken over, die bij het BMB al niet eens meer kunnen worden geregistreerd, zoals koektrommel of videotheek. In dat geval werkt alleen het Amerikaanse systeem van first come, first served. Maar is daar in dat geval iets mis mee?
Als op deze manier een acceptabel systeem ontstaat, waarom dan nog één domeinnaam per rechtspersoon en niet vijf? Ik ben van mening dat de meeste rechtspersonen met vijf domeinnamen ruimschoots uit de voeten kunnen, terwijl het verschijnsel van honderden domeinnamen, aangevraagd uit puur winstbejag, op die manier toch onmogelijk wordt gemaakt. Sun Microsystems zou bijvoorbeeld naast sun.nl ook java.nl kunnen laten registreren. Dit is onder de huidige voorwaarden niet mogelijk.
Inconsequentie
In de praktijk komt het ook voor dat twee bedrijven dezelfde handelsnaam gebruiken, maar zich op zeer verschillende terreinen begeven, waardoor de kamers er geen problemen mee hebben. Ook het merkenbureau hanteert verschillende categorieën. Dit geeft al direct het inconsequente van de huidige voorwaarden aan.
De registratie op basis van de inschrijving bij de Kamer van Koophandel kan eveneens misstanden tot gevolg hebben. De hierboven voorgestelde procedure biedt hier ook geen oplossing voor. In het geval van een nog niet als merk geregistreerde afkorting komt er zelfs een nieuw knelpunt bij. Het blijft dan ook een complexe materie.
Piet Beertema van ID-NL zegt in de Automatisering Gids van vrijdag 12 april 1996 dat zijn organisatie zich bezighoudt met de technische naamsregistratie en niet met commerciële problematiek. Was het maar zo; op die manier pakken de Amerikanen het inderdaad aan, maar in Nederland zou ik willen zeggen: schoenmaker hou je bij je leest.
W.W. van Strij de Regt, Plant Internet Solutions
