Op vele websites is het voornemen van de overheid terug te vinden om vanaf 2010 duurzaam in te kopen. Waarom niet nu al? Hoe strookt dat met de regelgeving omtrent Europese aanbestedingen? En mogen we er in de praktijk echt iets van verwachten?
Wat houdt duurzaam inkopen in? Duurzaam blijft te allen tijde een rekbaar en subjectief begrip. En ook nog eens relatief. ‘Duurzaam inkopen' kan betekenen dat je bij gelijke geschiktheid kiest voor oplossingen die langer meegaan, minder kosten, minder energie verbruiken, minder afval opleveren en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Als deze eigenschappen allemaal van toepassing zijn, ligt 'duurzaam' ineens heel dicht bij 'maatschappelijk verantwoord'.
Oplossingen die echt als 'duurzaam' of 'maatschappelijk verantwoord' gezien kunnen worden, zijn het gevolg van recente innovaties. Sommige virtualisatieoplossingen zijn hiervan concrete voorbeelden. Overigens zijn er ook voorbeelden van recente virtualisatieoplossingen die juist niet bijdragen aan 'duurzaam'. Maar laten we uitgaan van positieve en echt innoverende oplossingen.
Wie maakt en levert duurzame oplossingen? In het algemeen leveren innovaties van kleine en jonge specialistische partijen de meest vernieuwende en duurzame oplossingen op. Functioneel met minstens gelijke geschiktheid of zelfs beter en echt vernieuwend. Dat levert nicheproducten op die in de private sector bestaansrecht bieden voor deze kleine leveranciers. De grote gerenommeerde partijen hebben veel minder belang bij sterke innovaties, ze verdienen nog veel te veel aan de huidige productgeneraties. En dat verdienen doen ze voor een groot gedeelte bij overheden.
Wat gaat de overheid in 2010 echt anders doen dan in 2009, om haar eigen doelstelling te halen? De meest cruciale stap is, volgens mij, op een andere manier omgaan met aanbestedingsprocedures. In de praktijk blijkt het namelijk voor kleine partijen met nicheproducten of recente innovaties vrijwel onmogelijk via aanbestedingen zaken te doen met overheden. Op een enkel geval na, waarvan recent in de pers weer een voorbeeld uitvoerig is belicht, worden in het bestek bij een aanbesteding geen productnamen gespecificeerd die moeten worden aangeboden. Dit om het proces transparant te houden en 'iedereen in de markt' een gelijke kans te bieden. Dat is ook precies de doelstelling van aanbestedingsprocedures.
Maar wat er gebeurt in een gemiddeld bestek is vragen om referenties uit de afgelopen jaren, met vergelijkbare omvang en technologie. Wat er ook gebeurt, is vragen om de bedrijfsmatige cijfers van de aanbieder. Zwarte cijfers over minimaal een X aantal jaren, minimale omvang van de aanbieder, jarenlange materie en gerichte ervaring. Dames en heren ambtenaren: jullie vragen om verouderde spullen van grote leveranciers die niet echt willen innoveren. Ik begrijp prima dat duurzaam inkopen een gedragsverandering van jullie vraagt, die niet al in 2009 te realiseren is.
Naast de gedragsverandering speelt nog het aspect van de doorlooptijd, die voor de meeste aanbestedingen behoorlijk is. Maanden, soms wel een jaar of nog meer. Daarna moet worden gestart met de uitvoering en tegen de tijd dat het werkelijk tot oplevering komt wordt, weet je zeker dat je oud spul krijgt . Ik vrees dat 2010 ook nog te vroeg is.
Kan het dan toch? In theorie wel. Als overheden er in slagen om te vragen naar echt innoverende oplossingen, zonder beperkingen aan de aanbieder(s) maar met gekwantificeerde eisen aan levensduur, kosten, energiebesparing en recycling. Dan komen we een heel eind. De aanbestedingsprocedure wordt echt transparant met gelijke kansen voor iedereen en de mogelijkheid recente, duurzame innovaties aan te bieden.
De praktijk, zo verwacht ik, zal weerbarstiger zijn. En al schrijvend realiseer ik mij dat er iets bijzonders met me gebeurt. Ik hoef geen gelijk te hebben. Ik wil zelfs deze keer helemaal geen gelijk krijgen. Ik hoop dat de overheid er wel in slaagt 'duurzaam' te gaan inkopen.
Overigens zijn er gelukkig onder de grote aanbieders ook positieve uitzonderingen. Een aantal bekende partijen, waaronder Symantec, VMware en Sun, zijn wel degelijk genegen te innoveren in duurzame oplossingen. Veelal in samenwerking waarbij kleine en jonge specialistische partijen het verschil kunnen maken.
Helemaal mee eens. Mooie producten die duurzaam zijn worden voor overheden op deze manier onmogelijk om te implementeren.
Innovatie is nog een moeilijk begrip in de ICT van overheden maar het aanpassen van europese aanbestedingsregels kan hier zeker een positieve bijdrage aan leveren. Eindelijk kunnen “jonge” dynamische ambtenaren laten zien wat ze werkelijk kunnen betekenen!
Alternatieve geneeswijzen worden binnen de reguliere medisch wereld doorgaans flink afgekraakt en veelal afgedaan als kwakzalverij. Er is zelfs een Vereniging tegen Kwakzalverij, bestaande uit artsen en specialisten, die geen ander doel heeft de alternatieve methoden aan de kaak te stellen en waar mogelijk uit te bannen of zelfs strafbaar te stellen. Dat via de reguliere medische aanpak jaarlijks een paar duizend doden vallen, daar hoor je ze niet over. Ook nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van medicatie of behandeling en dan vooral die waar opvallende resultaten mee worden behaald worden getraineerd of verzwegen. Het beeld van de pati?nt wordt vertroebeld en er rest hem doorgaans weinig anders dan toch maar te vertrouwen op de gevestigde (gediplomeerde) orde van medisch specialisten. Medicatie is big business en big business wordt tegen elke prijs beschermd.
Wat heeft dit met ICT en aanbestedingen te maken?
Ik heb de indruk dat veel experts die zich bezig houden met en/of publiceren over innovatieve oplossingen, zoals bijvoorbeeld virtualisatie, focussen op de oplossingen en techniek van de ?grote jongens? als VM-Ware, Symantec,. Microsoft en Citrix. Wat deze bedrijven met elkaar gemeen hebben is enerzijds dat zij aan de basis staan van virtualisatie en anderzijds dat zij blijven hangen in de oorspronkelijke techniek van de oplossing en hun nieuwste ontwikkelingen daarop blijven baseren. Jammer (hoewel, zoals door Edwin is genoemd, enkelen een positieve uitzondering vormen door in elk geval de kleinere vernieuwers goed in de gaten te houden, vooral als het aankomt op uitbreiding of verbetering van toepassingsmogelijkheden van hun eigen product waar ze zelf nog niet aan hadden gedacht). Ook grote dienstverleners hollen hier achteraan, al dan niet gefocused op omzet, en adviseren dus oplossingen die aallang weer verbeterd zijn. De hele IT (gebruikers)wereld wordt zo om de tuin geleid met hypervisors, virtualisatie in Cloud computing en andere halve maatregelen die niet nodig zijn. Tot op zekere hoogte is dat begrijpelijk: er worden miljoenen ge?nvesteerd in ontwikkeling en die moeten wel worden terugverdiend, dus commercieel gezien wordt alles in het werk gesteld de tussenoplossingen in de markt te zetten om deze alsnog te gelde te maken. Anderzijds is het onbegrijpelijk dat de hierboven genoemde experts niet verder kijken dan hun neus lang is en de kleinere, creatieve en vaak vooruitstrevende partijen massaal negeren. Mijn mening is dat door deze houding de gemiddelde ge?nteresseerde gebruiker, beheerder en/of beslisser onvolledig wordt voorgelicht over de ?nieuwste?ontwikkelingen en, onbewust van betere alternatieven, kiest voor oplossingen die alsnog te duur zijn of te weinig rendement geven op de investeringen. Zeker ook de overheid loopt keer op keer in diezelfde val.
Inmiddels zijn er gelukkig tastbare en aantoonbare bewijzen van een innovatieve combinatie van toegepaste technieken die virtualisatie daadwerkelijk kunnen maken tot de revelatie in de ICT die het belooft te zijn. Tijdens een onlangs gehouden congres over virtualisatie heeft de Nederlandse vestiging van een grote softwareprovider laten zien hoe zij inrichting en beheer van haar nieuwe trainingscentrum heeft aangepakt en hoe zij, onder andere door daar de nieuwste beheertechniek op het gebied van virtualisatie aan toe te voegen, een fantastisch resultaat heeft behaald van 70% besparing op energie en 50% besparing op hardware en beheer. De meeste aanwezigen, die aanvankelijk dachten het zoveelste standaardverhaal over virtualisatie voorgeschoteld te krijgen vielen bijna van hun stoel van verbazing; dat d?t mogelijk was wisten ze niet ? terwijl ze toch dachten goed op de hoogte te zijn. En dat is precies het punt: ze waren ni?t goed op de hoogte, vooral als gevolg van de eenzijdige berichtgeving, gebaseerd op het ?nieuws? van de grote jongens.
De eerste uitdaging is, zeker ook voor Computable, om de ontwikkelingen in de markt goed in de gaten te houden, ?op de kleintjes te letten?, de resultaten op te tekenen en hierover objectief en volledig te berichten. De tweede uitdaging ligt onder andere bij de overheid: om haar procedures nog eens tegen het licht te houden, zich beter te ori?nteren in de markt en er voor zorg te dragen dat het mogelijk wordt aanbestedingen te doen waarbij elke aanbieder een eerlijke kans heeft.
@Hans Kroon: De media houdt jouw aandacht gefoccussed op de gebieden en belangen van de media eigenaren en sponsors.
Dit geeft ook metteen te denken door welke fabrikant VnuMedia gesponsord word, via advertentie inkomsten. “Wiens brood men eet, wiens passie men preekt” was het toch?
Voor objectief en neutraal nieuws van alle fronten kun je beter buitenlandse en onafhankelijke websites in de gaten houden zoals bijv
– http://www.slashdot.org
– http://www.theregistery.co.uk
– news.zdnet.com
– ict.newsroster.com
– http://www.opensourcenews.ca
– http://www.opensourcenewsarticles.com
of je eigen atom,rss-feeds bijeen sprokkelen 😉