Test: fysiek en virtueel defragmenteren

Windows-systemen hebben defragmentatie nodig. Bedrijven met verschillende Windowsdesktops en servers willen defragmentatie met centraal beheer. Raxco biedt dit met de nieuwe PerfectDisk 10 Virtual Enterprise Edition. Deze software kan bovendien ook gevirtualiseerde Windows-systemen defragmenteren.

Zelfs met de allerlaatste versies van NTFS heeft Microsoft het probleem van bestandsfragmentatie niet kunnen oplossen. Vreemd toch, als we bedenken dat er geen defragmentatie nodig is voor de bestandssystemen van Linux. Waarom kan Microsoft dat dan niet? Dit euvel in Windows is natuurlijk goed nieuws voor firma's zoals Raxco, want dan is er een markt voor hulpprogramma's die bepaalde euvels in Windows bekampen. Defragmentatie hoort daarbij.

Fragmentatie

Als we bestanden opslaan onder Windows, komen die terecht op vrije schijfruimte. Mogelijk is er niet genoeg vrije ruimte in een doorlopend stuk beschikbaar om het bestand in te bewaren. Dan breekt Windows het bestand in stukken en slaat elk stuk op waar plaats is. Dat heet fragmentatie. Naarmate een computer werkt met zijn harde schijf en bestanden aanmaakt, wijzigt en wist, neemt de graad van fragmentatie toe. Het teruglezen van een gefragmenteerd bestand duurt langer, omdat de harde schijf immers moet zoeken naar alle bestandsstukjes. Dat kost tijd, zeker op een volle harde schijf. Het snelheidsverlies is alleen te verhelpen door de harde schijf van tijd tot tijd te defragmenteren. Alleen dan zal onze harde schijf weer sneller werken.

Defragmenteren

Defragmentatie is het terug bijeen brengen van bestandsblokken die eerst verspreid stonden over een harde-schijfvolume. PerfectDisk probeert dat intelligenter aan te pakken dan de concurrentie. Deze software probeert namelijk de meest gebruikte bestanden zo op het volume te plaatsen, dat de toegangssnelheid het hoogst is en de noodzaak tot fragmentatie het kleinst. 'SMARTplacement' heet deze techniek. Lege ruimte wordt zoveel mogelijk in de buurt van de populairste bestanden gehouden. Op die manier vinden de meeste schijftoegangen plaats op een zo beperkt mogelijke fysieke ruimte. Dat is uiteraard sneller omdat de schijf minder toegangspogingen moet ondernemen. PerfectDisk kan ook de NTFS-systeemgebieden (PageFiles, directory's en Master FileTables of MFT's) defragmenteren. Dit kan wel alleen maar tijdens de systeemstart en voordat de desktop actief wordt.

Console

Je begint met de installatie van de PerfectDisk Enterprise Console, het centraal beheer. Die heeft een SQL Server nodig om zijn configuratiegegevens in te bewaren. Je kunt daarvoor een SQL Server in je netwerk gebruiken. Desgewenst kan de installatieprocedure een SQL Server 2005 Express op de beheer-pc installeren. Je moet zelf nog zorgen voor installatiepakketten. Dat zijn MSI's of zelfuitpakkende EXE's met daarin een PerfectDisk Agent (PDA) of Client. Een agent heeft geen interface. Die bedient je dus volledig van op afstand. Een Client heeft een lokale interface. De gebruiker kan dus zelf defragmentatierondes instellen en laten uitvoeren.

Centraal beheer

Met behulp van de PerfectDisk Enterprise Console beheer je alles centraal. De beheerinterface is een nieuwstegeneratie MMC-console. Uiterst links is er een van pictogrammen voorzien menu van hoofdrubrieken. De gekozen hoofdrubriek staat telkens bovenaan uitgesplitst in zijn onderdelen. Rechts van het menupaneel is er het hoofddialoog scherm. Uiterst rechts zijn er nog twee panelen met veelgebruikte acties. Daar vinden we ook een lijst met 'resources' (hulp- en opzoeksystemen).

De hoofdrubrieken zijn georganiseerd in de volgorde waarin je ze doorgaans zult gebruiken: Getting Started, Deploying, Monitoring, Security, Alerting, AutoPilot, Configuration Profiles, Reporting en Queue (takenwachtrij). 'Getting Started' is erg nuttig om vertrouwd te raken met alle functies van deze beheerconsole. Je krijgt een duidelijk overzicht van alle uit te voeren taken.

Wizards

Elke taak heeft een wizard die je door alle stappen heen leidt. De wizard voor de hoofdrubriek Uitrollen bevat een onderdeel voor het vastleggen van alle te beheren computers met hun inloggegevens. Hierbij krijg je heel wat vrijheid. De inlog kan namelijk domein- of werkgroepgebaseerd zijn, of computerspecifiek. We hebben hierop twee punten van kritiek. Een is dat de opgegeven inlog niet veranderd kan worden. Pervers genoeg is er een verificatieknop om de inlog te controleren, maar als die dan faalt kun je hem niet ter plekke verbeteren. Je moet de wizard afsluiten en dan onder de hoofdrubriek Beveiliging de inlog aanpassen. Ook hier is er geen sprake van eenvoudig de volledige inlogdata aan te passen. Als je bijvoorbeeld van domein naar werkgroep of lokale computer moet veranderen, kan dat niet. Dan moet je de inlog wissen en een nieuwe aanmaken. Dat is niet zo gebruiksvriendelijk. Het tweede punt van kritiek is, dat het niet mogelijk is een groep van computerspecifieke inlogs aan te maken die allemaal dezelfde inlog gebruiken.

Uitrollen

Zodra alle computers met bijhorende inloggegevens geconfigureerd, kunnen we de vooraf klaargemaakte installatiepakketten uitrollen. Hierbij hadden we graag gezien dat deze Enterprise Console je kan helpen met het klaarmaken van installatiepakketten. Momenteel gaat hij ervan uit, dat die al klaar zijn als je de Console voor het eerst gebruikt. Bij het invullen van de locatie van het installatiebestand probeert het systeem tijdens het typen vast te stellen of de bestandsnaam juist is. Dat is vervelend, zeker bij het intikken van een UNC (Universal/Uniform Naming Convention)-pad. Beter zou het zijn om dit pas te controleren nadat de beheerder op Enter gedrukt heeft.

Het uitrollen van de installatiepakketten kan als een uitgestelde taak ingesteld of meteen uitgevoerd wordt. De hoofdwizard van de Uitrol-dialoog bied je overigens een testfunctie waarmee je kunt zien of alles goed is ingesteld. Testen die falen krijgen een aanklikbare functie 'Details' waarmee je kunt zien wat er fout ging.

Configuratie

De hoofdrubriek Configuratieprofielen bevat een indrukwekkende hoeveelheid opties. Ook hier maak je zo'n profiel aan met behulp van een wizard. Je kunt systeembrede regels instellen, zoals cpu- en schijfbelasting en of VSS (Volume Snapshot Service) toegepast moet worden. Verder uiteraard de defragmentatieregels. Ook kun je het maximale fragmentatiepercentage, de SMARTplacement-instellingen, de startbestandenoptimalisatie en de defragmentatieinstellingen buiten Windows om regelen. Hierbij ontbreekt de mogelijkheid om eerst een integriteitscontrole van het volume (scandisk/checkdisk) uit te voeren bij de aanpassingen buiten Windows om.

Je kunt verder opgeven of het profiel automatisch bijgewerkt moet worden naar de clients toe. Ten slotte kan het profiel ook rekening houden met gevirtualiseerde systemen, zowel onder Hyper-V, Virtual Server of een andere Windows-gebaseerd fysiek systeem met virtualisatie aan boord. Natuurlijk wordt ook VMWare ESX zelfstandig of via VMWare Virtual Center ondersteund. Wat ontbreekt is ondersteuning voor populaire niet-Windows gebaseerde gastheren. Met name Linux KVM, Sun xVM en Xen. Daarin draaien namelijk ook gevirtualiseerde Windows'en.

Prestaties

We gebruikten een mengeling van fysieke en gevirtualiseerde systemen onder VMWare ESXi hypervisor voor de uitrol van de agenten. Er was geen prestatieverlies vast te stellen bij een lopende defragmentatie. We hadden hierbij de systeemparameters op de standaardwaarden van PerfectDisk laten staan. Als je die wijzigt, kan er natuurlijk wel een prestatieimpact optreden.