Opvallend veel ict'ers die werken bij gemeenten, zijn van Indische of Molukse afkomst. Gov.Factory, consultancybureau voor gemeenten en overheid, bestaat zelfs voor het merendeel uit Indo’s en Molukkers. Die hebben zich verenigd in de Indo-Maluku Gemeenten (IMG), een kennisdeling-gemeenschap van ict’ers in dienst van gemeenten.
Eind oktober is tijdens het tienjarig jubileum van Gov.Factory de Indo-Maluku Gemeenten in het zonnetje gezet. Aan Paul Keyner, voorzitter IMG, wordt dan de eerste speld van deze levendige community overhandigd. Dit gebeurt door Koos Lefeber, die de ict-club in 2014 oprichtte.
Niet alleen frequente kennisdeling en informele samenwerking maar ook gezamenlijke rijsttafels verklaren het succes van deze groep. Ook in coronatijd komen de leden iedere twee weken in Teams-sessies trouw bij elkaar. Door het virtuele karakter is de sambalpot even onaangeroerd gebleven. Maar binnenkort kunnen na afloop van de kennisbijeenkomsten weer de lemper, martabak en spekkoek worden doorgegeven.
Loyaliteit
Volgens Ferry Bögels, marketingcommunicatiemanager bij Gov.Factory (overigens een onderdeel van IBC Network), werken veel Indo’s en Molukkers in de ict-sector als i-adviseur, projectleider, informatiebeheerder of leidinggevende. Vaak werken ze op het raakvlak van ict en dienstverlening, dus bij diensten die de burger betreffen. ‘Velen van hen hebben een functionele inslag. Techniek staat niet voorop’, valt oud-IMG-voorzitter Koos Lefeber hem bij.
Bögels: ‘De meesten zijn hoogopgeleid of autodidact. Hun expertise is ontwikkeld door motivatie, doorzettingsvermogen en een natuurlijke interesse om te leren.’ Opvallend ook is hun hoge loyaliteit. ‘Ze blijven loyaal aan hun werkgever.’ Dat is vaak een familietraditie. Hun (groot)ouders waren veelal KNIL-militairen. ‘En die bleven hun leven lang hun werkgever dienen.’
Werken bij gemeenten
Lefeber vindt het niet gek dat veel Indische en Molukse mensen bij gemeenten zijn beland. ‘Ze vormen een afspiegeling van de bevolking. Vergeet niet dat ongeveer 1,7 miljoen Nederlanders een Nederlands-Indië achtergrond hebben. Denk ook aan Surinaamse Javanen, Indonesiërs en kinderen uit gemengde huwelijken. En dat veel Molukkers bij gemeenten als Capelle aan de IJssel, Alphen aan de Rijn, Middelburg, Culemborg en Tiel werken, komt door de Molukse woonwijken aldaar.
De enige reden om regelmatig bijeen te komen is de behoefte aan kennisdeling. Onder de leden bestaat geen enkel gevoel van tenachterstelling, stelt IMG-voorzitter Keyner. Centraal staat de digitalisering bij de lokale overheid. De IMG-leden komen straks weer regelmatig bijeen. Diverse gastsprekers worden uitgenodigd om de ict-ontwikkelingen te presenteren. Denk hierbij aan specialisten van VNG, Logius, PinkRoccade en Centric, maar ook gemeente-experts. Volgens Lefeber is het afsteken van commerciële verhalen taboe. Het gaat puur om informatie-overdracht en kennisdeling.
Door samen op te trekken kunnen de ict’ers bij gemeenten beter het hoofd bieden aan alle ontwikkelingen. Keyner: ‘Daarbij leren de kleinere gemeenten wat van de grotere en andersom. De grote steden kunnen dankzij ruimere budgetten meer specialisaties ontwikkelen. Verder liggen ze soms voor in de uitvoering. Kleinere gemeenten zijn vaak weer slagvaardiger.
Samen optrekken
Maar uiteindelijk staan ze allemaal voor dezelfde taken. Ook hun problemen zijn identiek. Neem bijvoorbeeld de privacy. Ambtenaren kunnen op dat gebied veel van elkaar opsteken. Bij het bewaren van 3d-applicaties loopt Utrecht voor. Die gemeente kan de opgedane ervaringen weer delen met anderen. Ook de nieuwe Wet open overheid die de WOB gaat vervangen, is een dankbaar onderwerp. Hetzelfde geldt voor de Modernisering Archiefwet.
Het wordt nog een hele klus het beheer van de informatiehuishouding goed te regelen. ‘Via de IMG kunnen ict’ers zien hoe het bij collega’s werkt.’ Volgens Lefeber behoort de ‘ver-saas-ing’ van het gemeentelijke it-landschap tot de onderwerpen waar nog lang over zal worden gesproken. Alle lokale overheden zitten wat dat betreft in hetzelfde schuitje. Het inzicht in het functioneren van applicaties wordt minder wanneer software als een dienst wordt geleverd. Om toch nog enige controle te behouden is het fijn als betrokken ambtenaren samen kunnen optrekken. Steeds meer gemeenten gaan in de cloud werken. Bovendien zijn ze door gebrek aan personeel gedwongen om taken uit te besteden. Dat maakt hun regiefunctie belangrijker. De aansturing moet anders.
De tongen los
Daarnaast maakt de Common Ground-beweging, het meervoudig gebruik van data bij de bron, de tongen los. Van een specifieke aanpak gaat men over naar een meer generieke. Zo’n andere omgang met gegevens vraagt binnen gemeenten om een andere organisatie. Voordeel van het scheiden van applicaties, gegevens en processen is dat men uiteindelijk minder afhankelijk wordt van leveranciers. Ook dit is weer zo’n transitie waar grote gemeenten van kleinere kunnen leren en andersom.
Gevraagd naar het succes van de IMG zeggen Lefeber en Keyner dat de leden graag iets voor elkaar willen doen. De cultuur is er een van hulpvaardigheid en de ander wat gunnen. Men trekt veel samen op, want daardoor word je sterker. De IMG blijft onverminderd vasthouden aan het principe ‘voor en door gemeenten’. De binding binnen de groep is de gemeenschappelijke afkomst. Het is daarom vrij eenvoudig om nader tot elkaar te komen; zeker in deze turbulente tijden is dat belangrijk.
(Dit artikel verscheen eerder in Computable-magazine 05/21.)
