De Nederlandse economie raakt steeds afhankelijker van ict. Een minister van ict ontbreekt nog. Ten onrechte, volgens kenners. “De bv Nederland heeft een ict-stuurman nodig”, stelt ISOC-directeur Michiel Leenaars.
Het huidige kabinet heeft te weinig oog voor ict en innovatie, stelt PvdA-europarlementariër Edith Mastenbroek. “Er moet een minister van innovatie die ook verantwoordelijk is voor ict komen. Dat geeft technologische innovatie meer richting. Dit kabinet heeft niet de kennis om innovatie gestalte te geven, en ik zie dat het daar ook de motivatie niet voor heeft.”
Mentaliteit
“Technologie kan alleen een oplossing bieden voor problemen als de mentaliteit daarnaar is”, stelt Mastenbroek. Ze noemt het voorbeeld van haar collega Gijs de Vries, die wil dat alle geheime diensten van Europa gaan samenwerken. Technologisch gezien is dat geen punt, maar de praktijk wijst anders uit. “Ze wisselen geen informatie uit omdat ze elkaar niet vertrouwen.”
Met alleen een ict-minister zijn we er dus nog niet. “Er moet een werkelijke visie zijn, waar het hele kabinet achter staat. Als een minister alleen een portefeuille krijgt, zonder de macht of middelen om daar werkelijk iets aan te doen, kan dat juist een averechts effect hebben. Dan zeggen andere bewindslieden namelijk: daar is een minister voor, dus wij hoeven er geen aandacht aan te besteden.”
Innovatiehype
Maak ict de kern van een innovatieprogramma, stelt Mastenbroek daarom voor. “Innovatie moet je decentraal houden”, reageert Michiel Leenaars, directeur van ISOC, de internationale organisatie die verantwoordelijk is voor het ontwikkelen van internettechnologie. “Innovatie op zich is slechts een ongebalanceerd onderdeel van het menselijk streven naar kwaliteit. De innovatiehype zegt dat je je alleen maar moet bezighouden met nieuwe dingen, maar niet bijvoorbeeld de bezem mag zetten in wat al bestaat of mag koesteren wat goed is. Ict is niet altijd risicovol, maar behoeft wel altijd strategische afstemming, standaardisatie, architectuur en overzicht.”
Hij pleit voor een echte ict-post. “De bv Nederland heeft een ict-stuurman nodig. In ict gaat zoveel geld om en het raakt zoveel vlakken, dat vergt een strategische aanpak. Als in het Catshuis één iemand met verstand van ict zit, zullen ten minste niet meer een stel onwetenden grote systemen aanschaffen. Laat alle ministers de helft van hun ict-budget inleveren.”
Lot van Limburg
Leenaars meent dat Nederland haast moet maken met die ict-minister. “Zonder ict-minister gaat Nederland hetzelfde lot tegemoet als Limburg toen de economie daar nog afhankelijk was van kolen en staal. We zijn een dienstenland, en we raken steeds afhankelijker van ict. Dat maakt de economie poreus. Stel je voor dat de haven van Rotterdam wordt stilgelegd door bedrijfsspionage middels ict?”
Mastenbroek: “Ict breekt niet door omdat het niet hoog genoeg op de agenda staat. Een aparte minister biedt echter nog geen garantie dat ict de prioriteit krijgt die het verdiend. Uiteindelijk is het geen bestuurlijk, maar een mentaal probleem.”
