Het afgelopen derde kwartaal van 2016 leverde met 92 geregistreerde transacties op de Nederlandse ict-overnamemarkt bijna een nieuw record op in de afgelopen tien jaar. Alleen het derde kwartaal van 2014 steekt met 93 transacties hier nog net bovenuit. Volop strategische aankopen, venture capital, platforminvesteringen en add-on-acquisities; onder meer in de hostingsector was er veel dynamiek.
Dit beeld komt naar voren uit het driemaandelijkse overzicht van overnames, fusies en deelnemingen op de Nederlandse ict-markt dat Computable steeds met financieel adviesbureau MBCF samenstelt. ‘Wij hebben in de afgelopen drie maanden – van juli tot en met september – veel deals voorbij zien komen. Ondanks dat in deze periode de zomervakantie valt. Vergeleken met vorig jaar gaat het crescendo met de business’, constateert Pieter de Vries, adviseur in het ict-team van MBCF.
Geen gebrek meer
Het was sowieso een goed kwartaal voor de investeerders, merkt Ramon Schuitevoerder, collega-adviseur in het ict-team en partner van MBCF. Hij wijst op het groeiende venture capital (vrij vertaald: durfkapitaal) dat in start-ups wordt gestoken, iets wat tot voor kort in Nederland moeizaam toegankelijk bleef. Opvallend is hierbij dat ook veel Amerikaanse venture capitalist zich melden. Zo steekt Updata Partners, dat eerder al geld stak in de Nederlandse softwarebedrijven RES en Xebia, tien miljoen dollar in MP Objects. Dit is een aanbieder van logistieke planningssoftware die met het geld de oversteek naar de Amerikaanse markt wil maken. Ze hebben al een kantoor in Boston geopend en gaan de investering in verkoop en marketing steken. ‘Vergelijk het bijvoorbeeld met Quintiq; deze planningssoftwareleverancier maakte ook deze stap, met geld van LLR Partners en New Spring Capital, en werd in 2014 na de internationale groei weer overgenomen door de Franse speler Dassault Systèmes.’
Of neem Gitlab, dat maar liefst twintig miljoen dollar kreeg van een groep investeerders (August Capital, Khosla Ventures en Y Combinator) om zijn open source-ontwikkelplatform wereldwijd uit te rollen. ‘Met behulp van dit platform kunnen andere bedrijven sneller nieuwe applicaties ontwikkelen. Dan is de belangstelling groot. Je kunt deze nieuwe investering – Gitlab heeft al een paar rondes achter de rug – ook zien als een voorbode op een beursgang.’ Een derde, aansprekend voorbeeld is de financiële injectie van Insight Venture Partners in marketingcloudsoftwarebedrijf Bynder, ook met het oog op uitbreiding naar de Amerikaanse markt.
Nieuwe instappers
Ook verschijnen er meer en meer bedrijven die een aparte investeringstak oprichten om start-ups te ondersteunen. Denk aan Sanoma, Randstad, ABN Amro, Aegon, KPN, APG en sinds kort ook het bouw- en energieconcern Vinci. Dat stak via zijn fonds Inerbiz afgelopen juli geld in Hal24k, een aanbieder van een platform dat datastromen verbindt, analyseert en virtualiseert om operationele inzichten te geven aan overheden en bedrijven.
‘Daarnaast zie je, daar waar een investeerder is ingestapt, aanvullende investeringen worden gedaan: add-ons om het bedrijf waaraan kapitaal is verstrekt, verder te laten groeien. In het afgelopen kwartaal waren er zeker een stuk of tien.’ Schuitevoerder wijst op Unit4 (kocht het Duitse Prevero), ICT Group (Nozhub) en Infotheek dat de Noorse branchegenoot Core10 inlijfde.
Een ander sprekend voorbeeld is Total Specific Solutions dat heel gericht in een aantal verticale softwarebedrijven investeert om in specifieke niches de gehele keten van front- tot backoffice te kunnen bedienen. Denk aan de overheid, de zorg, de farmacie (waar het ViPharma van VCD overname voor het onderdeel Hi-Systems), de modebranche en de corporatiewereld. In deze laatste sector nam TSS dit derde kwartaal NCCW en zijn online-dienstverlenende partner ProImpact over, en kocht begin oktober Itris. ‘Daar zijn de piketpaaltjes nu wel geslagen’, stelt De Vries vast. ‘De andere grotere corporatieautomatiseerders hebben inmiddels ook een grote partij achter zich, zoals Aareon Nederland, of zijn gefuseerd zoals de corporatietak van Cegeka (het overgenomen Databalk) en DSA tot Cegeka-DSA’, zegt hij. ‘Woningcorporaties ondervinden veel verandering, doordat ze verwacht worden te sturen op maatschappelijke en financiële prestaties en onderling nauwer moeten gaan samenwerken. Er is daarbij behoefte aan vernieuwende it-oplossingen; kun je daar als it-bedrijf goed op inspelen, dan liggen er groeikansen.’
Hosting beweegt
Ook in de hostingsector was het allesbehalve stil. Partijen zoeken daar niet alleen meer naar schaalvergroting maar ook naar manieren om klanten zo goed mogelijk in de cloud te kunnen bedienen. Een sterk voorbeeld is de overname van Microsoft-bedrijfssoftwareleverancier Abecon door hostingspecialist Broad Horizon (True, Multrix, Open for Support). Door deze acquisitie verwachten beide partijen hun klanten zowel te kunnen helpen met het beheren van de cloudinfrastructuurt als het regelen van de bedrijfssoftware die steeds vaker in een cloudomgeving draait.
Andere transacties in die hostingmarkt waren onder andere RAM Infotechnology dat BITS Holding overnam, Eurofiber dat zich regionaal versterkte met datacenteraanbieder Dataplace en daarmee een extra datacenter binnenhaalt en Intelligent/Sentia dat met Byte en HostingXS zijn cloudportfolio uitbreidde. Ook investeerde de OX Group in Iton en deed Keadyn dat in Aboss, beide clouddienstverlener in een aantal verticale sectoren.
Zelf was MBCF als adviseur betrokken bij de verkoop van Login Consultants aan Orange Business Services, een onderdeel van de Franse telecomdienstverlener Orange. Schuitevoerder legt uit: ‘Login Consultants is specialist op het gebied van desktopvirtualisatie-oplossingen in Nederland, Duitsland en België en sluit direct aan op vergelijkbare activiteiten van Orange in Frankrijk. Daarnaast heeft deze Europese telco eigen datacenters, waarop het portfolio van Login Consultants eveneens een mooie aanvulling vormt. In bredere zin speelt Orange met de overname in op de vragen die klanten hebben over data. Dit thema – hoe ontsluit ik mijn data, hoe gaat mijn it-partner om met mijn data en hoe kan ik die het beste beveiligen – staat bij klanten bovenaan de lijst van directies.’
Andere opvallende transacties
Wat Schuitevoerder verder opviel waren de nieuwe strategische overnames die grote consultancypartijen deden, zoals Accenture (app-ontwikkelaar Mobgen), PwC (it-beveiliger Everett) en BDO (adviestak van beveiligingssoftwarebedrijf Complions). ‘Dit soort partijen willen zich versterken in de ict-branche om hun klanten beter van dienst te kunnen zijn. KPMG en Deloitte zijn dit jaar ook al actief geweest in het binnenhalen van aanvullende it-expertise middels acquisities.’
Andere opvallende transacties waren onder meer die van de inlijving van GMT Europe, een leverancier van software voor de afval- en recyclingindustrie uit Diemen, door de Ierse branchegenoot AMCS Group. Met GMT erbij neemt AMCS nu met zo’n 350 werknemers en dertienhonderd klanten in 22 landen internationaal een stevige positie in op de markt van software voor bedrijven die zich bezighouden met vuilnisverwerking en recycling.
Een andere transactie was die in de hightech-sector, een sector waarin Nederland excelleert met spelers als ASML, ASMI en Besi. Maar er zijn meer partijen actief, zoals het Eindhovense mechatronicabedrijf NTS dat Norma overnam, een branchegenoot met vestigingen in Hengelo, Drachten en Doetinchem. Hiermee ontstaat een groep van toeleverende bedrijven in de hightech-industrie met wereldwijd vijftienhonderd medewerkers en een jaarlijkse omzet van circa 210 miljoen euro.
MBCF-adviseur De Vries wijst op de instap van durfkapitalist Parcom bij Simpel.nl (een exit van de eerdere investeerder De Hoge Dennen Capital). Hij ziet dat sim-only-bedrijven (Belsimpel is ook een voorbeeld) handig inspelen op een veranderende behoefte in de markt naar sim-only-abonnementen, omdat een groeiende groep gebruikers langer dan twee jaar hun – in de loop der jaren steeds veelzijdigere maar daarmee ook duurdere – smartphone willen gebruiken.
Vestigingsklimaat
Nederland is, zoals bekend, een favoriete standplaats voor menig buitenlands bedrijf. Zo kan de overname van AVG door Avast gezien worden als een transactie met een oranje tintje. Beide bedrijven zijn van origine Tsjechisch, maar AVG heeft zijn hoofdkantoor in Amsterdam staan. Bijzonder is ook de joint venture van de Chinese computerfabrikant Lenovo en het Japanse computerbedrijf NEC, die een paar jaar geleden is opgezet. Daarin zijn de pc-activiteiten van NEC ondergebracht; Lenovo heeft sinds afgelopen juli een meerderheidsbelang en heeft vrijwel alle aandelen van NEC overgenomen. De standplaats van deze Chinees-Japanse kongsi is eveneens Amsterdam. Diverse internationale bedrijven vestigen zich met een (Europees) hoofdkantoor in Nederland, om redenen die onder meer fiscaal kunnen zijn, maar ook door de aanwezigheid van talent en een goede it-infrastructuur.
Dit artikel is ook gepubliceerd in Computable Magazine 9, november 2016
