Pareltjes: Pantheon Automatisering

Pantheon Automatisering is een stille kracht in de Nederlandse it-wereld. Al ruim dertig jaar lang helpt de automatiseerder uit Weesp, Deventer en Heerenveen groothandels, productiebedrijven en dienstverleners met bedrijfssoftware, detachering en clouddiensten. De afgelopen jaren breidde Pantheon zijn positie in de Benelux uit middels autonome groei en diverse overnames. Motto van het bedrijf is 'modernisering met behoud van investering'.

Pantheon Automatisering, met meer dan honderd man in dienst en zo’n vierhonderd klanten, heeft sinds zijn oprichting het accent gelegd op de ontwikkeling en implementatie van bedrijfssoftware voor handels- en productiebedrijven in het midden- en kleinbedrijf. Toch geniet het bedrijf in de ‘grote wereld’ van erp-software, zoals commercieel directeur Hans Siekerman het omschrijft, minder bekendheid dan Nederlandse concurrenten als Exact, Unit4 en Afas. ‘Die hebben nu eenmaal meer aan marketing gedaan dan wij. Onze naamsbekendheid is daardoor minder groot. Wat ergens wel bij ons past; je krijgt dan ook de klanten die je verdient. Het zijn vaak familiebedrijven uit het mkb die niet alleen een goed pakket zoeken, maar ook een betrouwbare dienstverlening. In die combinatie is Pantheon sterk; dat zouden we meer mogen uitdragen.’

Drie fronten

Pantheon Automatisering is kort gezegd op drie fronten actief. Het bedrijf biedt allereerst een standaard softwareportfolio rond enterprise resource planning (erp) en personeels- en salarissystemen. Het vlaggenschip is het erp-pakket Oculus voor handels- en productiebedrijven. Daarnaast zijn er via overnames diverse pakketten binnengehaald. De afgelopen twee jaar zijn dat de oplossingen voor personeelsinformatie en salarisadministratie (Emis) en customer relationship management (crm: Marketmaker) geweest en branchespecifieke pakketten, zoals Bestmate (groothandel en uitgeverijen) en Odisy/Extasy (handel en technische groothandel). ‘Qua bedrijfssoftware beschikken wij over een compleet aanbod dat competitief is aan de SAP’s van deze wereld’, benadrukt Siekerman. ‘Wij bieden software voor erp, crm, voorraadbeheer, business intelligence, documentmanagementbeheer, e-commerce en personeelszaken. Met het oog op dit laatste ligt in 2016 onze focus voor een groot deel op het uitbouwen van Emis HRM.’

Het tweede front waarop Pantheon actief is, is de clouddienstverlening. Het bedrijf was hier vergeleken met andere erp-bedrijven vroeg bij. Al zo’n tien jaar geleden bood het zijn klanten al een ‘asp’ (application service provider)-aanbod, een voorloper van SaaS (software as a service). Pantheon brengt niet alleen zijn pakketoplossingen naar de cloud voor bestaande klanten, maar het biedt ook online bedrijfssoftwarediensten aan een nieuwe groep klanten. ‘Organisaties willen meer en meer ontzorgd worden. Dus geen hoge investeringen in licenties en eigen bedrijfssystemen, maar meer en meer standaard functionaliteit die meegroeit met de technologische en functionele eisen van de markt. Via ons cloudmodel bereiken wij ook de onderkant van het mkb’, vertelt de commercieel directeur.

Opschalen naar de cloud

Siekerman wijst er op dat het vaak jonge bedrijven zijn die vijf tot zeven jaar geleden zijn gestart en inmiddels het boekhoudpakket zijn ontgroeid. ‘Ze zijn toe aan het automatiseren van andere taken, zoals het voorraadbeheer, het logistieke proces, het werkorderproces, de productie, de assemblage, dat soort zaken. Maar ze willen niet de hoofdprijs betalen. Via ons online-model nemen ze een abonnement en hebben ze voor een vast bedrag per maand per gebruiker volwaardige erp.’

Volgens Siekerman sluit Pantheon zo’n twee klanten uit de doelgroep – handel, productiebedrijven en serviceverleners – per maand aan op de cloud. Die heeft het bedrijf ondergebracht bij het datacenter van Equinix in Schiphol-Rijk. Aan cloud valt haast niet meer te ontkomen, stelt hij vast. ‘Wij kunnen in een paar dagen een klant opschalen naar de cloud. Een paar jaar geleden twijfelden veel klanten nog over deze overstap. Maar het wordt nu veel meer geaccepteerd, omdat de performance veel beter is geworden. Al zijn er af en toe nog wel klanten, met name familiebedrijven, die hun boekhouding niet buiten de deur willen hebben draaien. Die schaffen liever zelf een Power System aan dan dat ze naar de cloud gaan.’

Detachering

De derde hoofdactiviteit, zij het minder in het oog springend dan de eerste twee, wordt gedreven door de nauwe band die Pantheon al jaren met IBM heeft. Tegenwoordig is de bedrijfssoftware van het bedrijf platformonafhankelijk, zeker als het in de cloud draait, maar Pantheon kan bogen op de nodige IBM-expertise, in het bijzonder rond de IBM i-Power-technologie. Die zet het bedrijf regelmatig in op detacheringsbasis voor de grotere klanten in sectoren als de detailhandel en het bankverzekeringswezen.

Heeft een klant bijvoorbeeld een RPG (ILE)-programmeur nodig om aanpassingen te doen aan zijn maatwerk, of een beheerder, dan levert Pantheon die. Ook biedt Pantheon een integratielaag voor webservices: de enterprise service bus XBIntegrator. Basis voor deze tak is de acquisitie van de iSeries (voorheen AS/400, nu Power Systems)-diensten van Inter Access in 2010 geweest. ‘Wat menigeen niet beseft is dat er nog talloze bedrijven zijn die IBM Power-systemen gebruiken; in de Benelux gaat het zeker om nog zo’n tweeduizend installaties’, zegt Siekerman. ‘Daar draaien vaak bedrijfskritische, geoptimaliseerde maatwerksystemen op; die kun je niet zomaar vervangen door SAP of iets dergelijks. Waarom zou je ook? Daarmee gooi je ook een jarenlange investering weg. Wij zeggen tegen deze bedrijven: ‘behoud de betrouwbare software die je hebt gemaakt en die al jarenlang naar tevredenheid draait en breng dat met ons naar een volgend, modern niveau.’

Van Pallas naar Pantheon

Pantheon Automatisering is officieel opgericht in 1986, maar de wortels gaan terug tot medio jaren zeventig. In die tijd voerde de latere oprichter Erik Versloot samen met zijn compagnon Rico Beute IBM-maatwerk uit voor handelsbedrijven die geautomatiseerde oplossingen zochten voor hun boekhouding en voorraadadministratie. Dit groeide uit tot Pallas Automatisering; een deel ervan (Pallas West uit Diemen) werd eind jaren tachtig overgenomen door automatiseringsbedrijf HCS. De andere onderdelen – Pallas Noord in Drachten en Pallas Oost in Twello – gingen in 1986 op in Pantheon Automatisering. Nadat HCS begin jaren negentig failliet ging, kwam Pallas West uit de boedel bij Pantheon terecht.

Het bedrijf pleegde daarna nog een aantal overnames, waaronder Deltacare, dat inkoopsoftware levert en als dochteronderneming opereert, en H. van den Hof Automatisering uit Maastricht. In 2001 splitste de hardwaretak zich af; eerst onder de naam Pantheon-Pinc (Producten, Infrastructuren, Netwerken en Connectivity) maar dat bracht verwarring in de markt, en vanaf 2004 als Extravar. Pantheon betrekt via deze IBM-reseller zijn IBM-systemen en toebehoren.

De naam Pantheon verwijst natuurlijk naar de beroemde klassieke godentempel uit Rome van bijna tweeduizend jaar oud. Volgens Siekerman staat de naam symbool voor het stevige IBM-fundament waarop het bedrijf is gestoeld, zowel qua expertise en loyaliteit van het personeel, de IBM-architectuur en de voortdurende technische ontwikkelingen op het Power Systems-platform. ‘Niet voor niets heet ons zelf ontwikkeld pakket Oculus ERP. De opening boven in het Pantheon heet Oculus, Latijn voor oog. Daar kun je ook wat beeldspraak mee doen!’

Generaties software

Oculus ERP is de vijfde generatie software bij Pantheon Automatisering. Het bedrijf begint medio jaren tachtig met het ontwikkelen van software voor de minicomputer IBM System/36, om daarna steeds mee te gaan met de platformontwikkelingen en bijbehorende naamsveranderingen bij Big Blue: de AS/400-midrange-lijn eind jaren tachtig, de eServer iSeries in 2000, IBM System i in 2006 en de Power Systems vanaf 2008. Hieronder valt naast de System i-lijn ook de System p-lijn (Unix- RS/6000-AIX en Linux). Pantheon heeft een trouwe groep klanten die al die jaren zijn meegegroeid met het bedrijf. Begonnen met maatwerk zijn ze steeds meer gaan standaardiseren.

Innovatie gaat bij Pantheon via de weg van de geleidelijkheid en vaak in overleg met de groep trouwe klanten. Als voorbeeld noemt Siekerman de annoncering van Oculus als nieuw, webgebaseerde erp-pakket in 2009. Daarmee was Pantheon later dan andere erp-bedrijven, maar dat betekent niet dat het bedrijf geen oog had voor de internetontwikkelingen. ‘Hier waren we al rond 2005 mee bezig. We besloten dat we in een volgende versie definitief afscheid moesten nemen van de groene DOS-schermen, ook wel Oost-Duitse schermen genoemd, en dat het pakket browser-gestuurd moest worden. Daarna zijn we gaan experimenteren met IBM Webfacing en hebben Oculus ERP stapsgewijs ontwikkeld tot het echt klaar voor de markt was. De introductie verliep zonder technisch ongemak; klanten waren enthousiast en het leverde gelijk nieuwe opdrachten op.’

Spijtoptanten

De erp-markt is een verzadigde markt; elk bedrijf of organisatie heeft inmiddels wel een oplossing in huis. Het is vooral een vervangingsmarkt geworden. Pantheon Automatisering heeft aan de onlinekant vooral te maken met Exact en Afas en aan de erp-kant met Unit4, Axians en Infor met hun IBM Power Systems-producten én de Dynamics-oplossingen van diverse Microsoft-partners.

De automatiseerder denkt op twee manieren te kunnen groeien. ‘Wij zien kansen liggen bij spijtoptanten, met name in de Dynamics Navision-hoek. We merken dat daar een groep klanten met hun op maat gemaakte Navision-oplossing in een keurslijf zitten. Het voordeel van IBM is dat partners, in tegenstelling tot bij SAP of Microsoft, de software veel meer naar hun hand kunnen zetten. IBM levert hardware, datebasemanagement, Websphere-software, tooling en middleware en dat kun je als softwarehuis gebruiken om je complete erp mee op te bouwen. Bij SAP en Microsoft ligt de software al voor een groot deel vast en kun je als partner alleen de ‘add-ons’ ontwikkelen.’

Een ander groeipad is het doen van overnames op de IBM Power Systems-markt. Pantheon heeft de afgelopen tijd een aantal pakketten en bedrijven overgenomen, zoals Bestmate van Centric, Emis van Unit4 en Odisy van PST. ‘We kijken nog naar een paar andere, mooie portefeuilles die we er best bij willen hebben. Er liggen nog genoeg kansen in specialisatie of segmentering in de handelsomgeving, met soms een stukje productie. We bedienen bijvoorbeeld een paar klanten in de voedingsindustrie en de modebranche. We overwegen daarvoor een branchemodel te ontwikkelen.’

Pantheon heeft geen plannen om naar het buitenland te gaan, met uitzondering van België en Luxemburg. In Vlaanderen zit bijvoorbeeld een interessante ‘installed based’ met IBM-klanten. Daar waar in Nederland de neiging bestaat tot standaardiseren en de Microsoft Dynamics Navision-pakketten heel succesvol zijn, staan er in België in verhouding meer IBM-omgevingen met maatwerk-oplossingen. Siekerman: ‘Daar liggen voor ons kansen; er lopen al een paar mooie trajecten.’

Modernisering

Bij veranderingstrajecten staat ‘met behoud van investering’ voorop, onderstreept de commercieel directeur nogmaals. Hij wijst op het mvc (model view controller)-model dat Pantheon gebruikt bij het moderniseren van standaard- en maatwerksoftware. ‘Hierbij worden de databasemodellen, business logica, de RPG/ILE-regels en de Websphere-achtige functionaliteit die op een IBM Powersysteem gemaakt zijn, intact gehouden. Vervolgens zorgen we voor moderne dashboardschermen met bi-functionaliteiten en gaan we aan de frontend ervoor zorgen dat de software geschikt is voor multibrowser en multidevice-gebruik.’

Die mvc-aanpak past Pantheon ook toe bij zijn eigen software. Een goed voorbeeld is het personeels- en salarispakket Emis. Het bedrijf nam dit in 2014 over van Unit4; inmiddelds kan het in de cloud draaien. ‘Emis is zo’n softwareportefeuille die voor een ander bedrijf niet zo waardevol meer was. Die nemen wij dan over en brengen wij naar een hoger niveau. Daardoor bied je bestaande klanten een nieuw perspectief: zij kunnen door blijven werken met een vernieuwde versie en hoeven hun investeringen in die software van de afgelopen jaren niet weg te gooien. Ook kunnen wij dit soort applicaties, waar nog veel waarde in zit, na de modernisering naar de cloud brengen en op die manier opnieuw aan de markt aanbieden. Vaak zit de business case achter de schermen, zeggen wij wel eens.’

Dit artikel is ook verschenen in Computable Magazine, jaargang 49, nummer 2, februari 2016.

Betrokkenheid

Commercieel directeur Hans Siekerman kwam halverwege jaren tachtig bij Pantheon Automatisering, toen de eerste generatie standaardpakketten voor handels- en productiebedrijven op de markt verschenen. Net als de huidige algemeen directeur Henk Lankman is hij mede-aandeelhouder geworden, samen met diverse andere personeelsleden. Oprichter Versloot is grootaandeelhouder.

MKB

Pantheon richt zich op het midden- en kleinbedrijf. De klantenkring is gevarieerd en loopt uiteen van barbecuegroothandel Cadac, zuurkoolfabriek G. Kramer & Zonen en Hagro Precisie (leverancier van precisiegereedschappen) tot aan kantoor- en projectmeubelfabrikant Vepa en Veto, een importeur/exporteur van handgereedschappen.