Intel: Van chipbakker naar innovator

Vrijwel iedereen kent de naam ‘Intel’. Het ‘Intel Inside’-deuntje is een van de bekendste audiologo’s ter wereld en het merk staat voor innovatieve technologie en snelle computerprestaties. Maar het bedrijf is ook een van ’s werelds grootste investeerders in de ontwikkeling van nieuwe digitale en gerelateerde technologie en stimuleert jonge mensen om een technische carrière te volgen. Hoe is het zo gekomen?

De geschiedenis van Intel begon in 1968, toen Bob Noyce (een van de uitvinders van het geïntegreerde circuit) en Gordon Moore het Amerikaanse Fairchild Semiconductor Corporation verlieten om een nieuw bedrijf op te richten. Hun doel was om halfgeleidergeheugen praktischer en vooral goedkoper te maken. De naam van dit bedrijf was ‘INTegrated ELectronics’, afgekort tot ‘Intel’ (met de klemtoon op de ‘i’ en niet op de ‘e’).

‘Het eerste product met de naam ‘Intel’ werd in april 1969 gepresenteerd’, vertelt Patrick Bliemer, managing director Intel Northern Europe. ‘Dat was een sram-chip met een opslagcapaciteit van 64 bits. In 1971 introduceerden we de eerste echte microprocessor. Dat was de 4-bits Intel 4004 met 2300 transistors, het grootste aantal dat tot op dat moment op één chip was aangebracht.’ De volgende belangrijke doorbraak vond plaats in 1974, met de 8-bits Intel 8080 processor. Die telde al 4500 transistors en was ongeveer tien maal zo snel als zijn voorgangers. De 8080 vormde het hart van de beroemde MITS Altair 8800: een van de eerste personal computers, die volgens Apple-mede-oprichter Steve Wozniak de directe inspiratiebron voor de allereerste Apple-computer was.

‘Maar bij Intel draaide het niet alleen maar om geheugenchips en processors. Zo waren we in 1980 – samen met Xerox en DEC (Digital Equipment Corporation, inmiddels via Compaq opgegaan in HP – red.) – een van bedrijven die ‘Ethernet’ bedachten. Intel heeft een hoofdrol gespeeld in de ontwikkeling van vele innovatieve computertechnologieën die nu heel gewoon zijn, zoals Wi-Fi en Bluetooth. Ook usb is voor een belangrijk deel te danken aan Intel, onder andere aan ons team met ingenieur Ajay Bhatt’, vervolgt Bliemer.

Dat voortdurende streven naar innovatie is een van de belangrijkste kenmerken van het bedrijf, volgens Bliemer. ‘Hoewel we altijd dicht bij onze kern zijn gebleven – de productie van chips, chipsets en processoren – zijn innovatie en R&D het hart en ziel van Intel. We proberen steeds weer grenzen te verleggen en we kijken vooruit naar hoe de markt zich gaat ontwikkelen en wat de behoeften van onze klanten zijn. Daar spelen we op in, zoals met de introductie van de Intel Atom processor in 2008, toen duidelijk werd dat consumenten op zoek waren naar goedkopere mobiele pc’s. Dat leverde uiteindelijk de bekende ‘Netbook’ op.’

Strategic inflection point

In 1981 werd de oorspronkelijke IBM Personal Computer gelanceerd, gebaseerd op de Intel 8088 processor. Dit was de eerste pc zoals wij die nu kennen.

‘Dat was natuurlijk een heel belangrijk moment voor Intel. Maar misschien was 1984 wel nog belangrijker voor ons. Dat was namelijk het jaar dat Andy Grove, die later ceo van Intel zou worden, en Gordon Moore tot de conclusie kwamen dat het bedrijf een fundamenteel andere koers moest volgen’, zegt Bliemer. ‘Tot dan draaide het bij Intel namelijk nog altijd vooral om geheugenchips. Maar Grove en Moore voorzagen dat de pc-industrie zou exploderen, en daarmee de vraag naar krachtige processors. Dat inzicht in combinatie met een moordende (prijs)concurrentie uit Japan op het gebied van geheugenchips leidde tot wat Grove later een ‘Strategic Inflection Point’ noemde: een radicale heroverweging van ons bedrijfsmodel en een strategische koerswijziging. Vanaf dat moment richtte Intel zich op de ontwikkeling van processors. Dit ‘inflection point’ past binnen het innovatieve karakter van Intel en het was de eerste van verschillende koerswijzigingen.’ Iedereen die al wat langer in de it-industrie meedraait, weet waar het besluit van Grove en Moore uiteindelijk in resulteerde: een lange reeks succesvolle en bekende Intel-processors, zoals de 80286, i386 en i486, Pentium, Celeron, Xeon, Core, et cetera.

Een volgend belangrijk product was volgens Bliemer de Intel Centrino processortechnologie die in 2003 werd geïntroduceerd. ‘Centrino lijkt misschien niet zo’n big deal, maar het was voor het eerst dat laptopfabrikanten de beschikking kregen uit een geïntegreerd geheel, bestaande uit een processor en een bijbehorende chipset met Wi-Fi-connectiviteit. Vanaf dat moment waren laptops standaard voorzien van Wi-Fi’, aldus Bliemer. ‘Daarnaast zetten we met Centrino de eerste stappen op weg naar processors en laptops die minder energie verbruikten, zodat gebruikers langer op de batterij konden werken.’

Tot dan toe draaide het bij processorkracht vooral om één aspect: de kloksnelheid. Maar iedere nieuwe processor met een hogere kloksnelheid verbruikte weer meer stroom dan de vorige. En om de enorme warmte die deze processors genereerden effectief af te voeren, waren behoorlijk zware koeltechnieken nodig. ‘Dat begon echt een probleem te worden. Daarom werd in 2004 besloten om opnieuw de koers te verleggen. Vanaf dat moment richtten onze ontwikkelinspanningen zich op processors met een lager energieverbruik en een lagere warmte-opbrengst. Dat resulteerde in 2005 in een nieuwe familie van Intel Core- en Xeon-processors, die niet alleen een stuk sneller waren maar zich vooral onderscheidden door een laag energieverbruik’, volgens Bliemer.

Innovatie en security

Rond deze tijd begon Intel in te zien dat security een steeds belangrijker aspect van moderne digitale technologie zou worden. Maar security als een soort ‘add-on’ bovenop systemen en apparaten, is niet voldoende. Bliemer: ‘Security moet een geïntegreerd geheel zijn, met zowel hardware- als softwarecomponenten. Daarom namen we in 2010 McAfee over, om de benodigde expertise op het gebied van security in huis te halen. McAfee zal als apart onderdeel binnen Intel blijven bestaan, evenals de bekende McAfeeoplossingen voor consumenten en bedrijven, maar beveiliging wordt wel steeds meer een standaard onderdeel van de verschillende Intelplatforms.’

Tegen de achtergrond van een inzakkende pc-industrie zorgde Intel in 2011 opnieuw voor een belangrijke innovatie, met de introductie van de Ultrabook: zeer dunne en lichte notebooks met prestaties op pc-niveau, maar met een langere batterijlevensduur dan ooit tevoren. De Ultrabook is inmiddels verder ontwikkeld tot twee-in-één devices en convertibles: apparaten die als notebook én als tablet gebruikt kunnen worden.

De wet van Moore

Inmiddels is het 2014. Begin september heeft Intel de zeer energiezuinige en krachtige Intel Core M-processor geïntroduceerd. Deze processor bevat niet minder dan 1,3 miljard processors ter grootte van slechts 14nm. Dat is maar liefst ruim vijfeneenhalf miljoen keer zo veel als de 2300 transistors op de 4004, Intels eerste microprocessor.

In 1965 had Gordon Moore voorspeld dat de componenten van chips – voornamelijk transistors – steeds kleiner gemaakt zouden kunnen worden, waardoor er meer op dezelfde chipoppervlakte passen. Volgens Moore zou het aantal transistors op een chip ongeveer iedere twee jaar verdubbelen. Dit verschijnsel werd de ‘Wet van Moore’, die tot op heden geldt. Telkens als experts denken dat deze verkleining de grens bereikt heeft, slaagt Intel erin om deze grens verder op te schuiven. Op dit moment is de verwachting dat chiptechnologie nog zeker tot 2020 de Wet van Moore zal volgen.

Bliemer: ‘De Wet van Moore is de leidraad voor onze ontwikkelingsinspanningen. Door technologische innovatie en investeringen in onderzoek en ontwikkeling zullen we chipcomponenten nog kleiner en energiezuiniger maken, terwijl de prestaties omhoog gaan. En er zijn hele nieuwe marktsegmenten waarin we een leidende rol spelen, zoals wearables en het internet of things (IoT). In januari van dit jaar presenteerde ceo Brian Krzanich tijdens CES al een aantal concepten voor wearables en andere innovatieve producten. En samen met toonaangevende mode- en lifestylebedrijven zoals Barneys en Fossil, werken we aan intelligente producten die niet alleen slim en ‘connected’ zijn, maar die er ook goed uitzien.’