SAP als primair bedrijfsinformatiesysteem is niet meer weg te denken bij woningcorporaties. De erp-software heeft zich genesteld in de top van de corporaties. De komende jaren zal deze positie worden verstevigd. Daarnaast worden de verschillen in marktaandelen van leveranciers van primaire software steeds kleiner. Eind 2013 heeft de grootste leverancier NCCW nog slechts 20 procent van de markt in handen, op de voet gevolgd door het merendeel van de andere leveranciers. Dit blijkt uit recente cijfers van adviesbureau HC&H Consultants uit Hendrik Ido Ambacht.
In de corporatiemarkt zijn drie partijen actief die SAP-oplossingen leveren: Ctac, Aepex en myBrand. Ctac is al wat langer actief met een erp-oplossing voor grotere corporaties (Ymere, Haag Wonen en Talis); de andere twee partijen zorgen voor de nieuwe aanwas van SAP in de corporatiemarkt. Aepex (bediende al Vivare) wist dit jaar Wonen Limburg uit Roermond binnen te slepen dat zijn NCCW-systemen vervangt door het op SAP gebaseerde product Aetrium van Aepex. Ook nam dit jaar Woonbedrijf Eindhoven Aetrium in gebruik (als vervanging van BIS van NCCW). Woonbedrijf ieder1 uit Deventer gaat vervolgens rond de jaarwisseling over op een SAP-versie van myBrand, dat een SG Tobias-systeem vervangt.
Stijgend marktaandeel
SAP is allang geen nieuwkomer meer, constateert Annelies van den Berg, commercieel directeur van HC&H Consultants. Het pakket is met name door grote corporaties geaccepteerd als een bedrijfssysteem voor het ondersteunen van de primaire processen. ‘In de afgelopen jaren zijn er diverse selectietrajecten geweest waarbij voor SAP is gekozen. Aan het eind van 2013 zijn er bij de 21 grootste woningcorporaties, met meer dan twintigduizend vhe’s (= verhuurbare eenheden. RS), vijf die met SAP werken. Daarmee is in korte tijd een marktaandeel opgebouwd van ruim 20 procent van het aantal vhe’s.’
De nieuwe marktonderzoekcijfers die lopen tot 1 januari 2014 onderstrepen opnieuw het beeld van de afgelopen jaren. Het marktaandeel van gevestigde partijen als NCCW en Centric neemt af; dat van leveranciers met geïntegreerde standaardpakketten gebaseerd op Microsoft en SAP, groeit. Naast de SAP-leveranciers wist bijvoorbeeld DSA Vision, leverancier van het op Microsoft Dynamics Navision gebaseerde Empire, opdrachten binnen te halen bij grote en middelgrote corporaties.
Klanten vasthouden
Overigens, ook Itris met het webgedreven, Java- en open source gerichte, flexibele pakket ViewPoint, doet het goed en dan met name in het segment onder de vijftienduizend vhe’s. De leverancier uit Capelle aan den IJssel vergroot daar zijn klantenkring van 29 naar 36 corporaties in de periode 2012-2014. Het bedrijf richt zich met een light-versie, ViewPoint GO, inmiddels ook op het segment van de kleine corporaties. Daar maakt NCCW nog met een geschat marktaandeel van 80 procent de dienst uit, stelt Van den Berg.
Zij benadrukt dat de oplossingen van NCCW en Centric functioneel niet aan kwaliteit onder doen voor de andere oplossingen. Het lijkt er echter nog steeds op dat beide leveranciers last hebben van een laat ingezette vernieuwingsslag. In selectietrajecten kiezen klanten vaak voor concurrerende oplossingen. Andere partijen, zoals Cegeka en SGautomatisering weten hun bestaande klanten veel beter vast te houden.
Van den Berg: ‘Deze beide bedrijven hebben hun pakket vernieuwd en hebben werk zat aan het overzetten van hun klanten naar deze nieuwe oplossingen. Je ziet het ook aan de marktaandelen: die blijven de komende jaren stabiel. Soms winnen ze ook een nieuwe klanten en soms verliezen ze er een.’
Corporatie Cloud
Daar waar oudgediende SG er wel in slaagt om marktaandeel te behouden, blijft NCCW terrein verliezen. Op peildatum 01-01-2014 is het bedrijf uit Almere nog steeds marktleider maar het aandeel op het gebied van primaire bedrijfsinformatiesystemen is dat teruggelopen tot 20 procent van het aantal vhe’s. NCCW verliest in de komende jaren elf klanten en is geen speler van formaat meer bij de top van de woningcorporaties. Het een paar jaar geleden geïntroduceerde erp-pakket First Housing – de zwaardere oplossing naast het bekende BIS – is niet aangeslagen. Het bedrijf zet nu in op de Corporatie Cloud, een dienst waarbij corporaties hun bedrijfsprocessen vanuit meerdere systemen in de cloud via webservices in één gebruikersinterface kunnen afhandelen.
Van den Berg: ‘De filosofie van NCCW is dat het eigenlijk niet uitmaakt wie de software levert. In de Corporatie Cloud wordt alles aan elkaar geknoopt. Corporaties zouden dus in deze huidige crisistijd geen geld moeten steken in pakketselecties, is de opvatting van NCCW, maar moeten investeren in de optimalisatie van hun bedrijfsprocessen. Ik vraag me af of corporaties hiervoor hun interne organisatie wel goed op orde hebben en of de andere softwareleveranciers mee willen doen aan zo’n cloudomgeving.’
Afnemend aantal fusies
NCCW heeft veel klanten verloren door de vele fusies van de afgelopen jaren. Voor het bedrijf wordt het de komende jaren belangrijk om de bestaande klantenkring te behouden, anders komt de positie in het middensegment, en daarmee het marktleiderschap, ook in gevaar.
Van den Berg verwacht wel dat het aantal fusies, en daarmee het aantal selectietrajecten, de komende tijd zal afnemen. ‘Fusies kosten ook geld en gezien de slechte financiële situatie bij veel corporaties is dat geld er niet. Aan de andere kant: je weet niet precies hoe dramatisch de plannen van het huidige kabinet, waarbij de corporaties een verhuurdersheffing van twee miljard euro krijgen opgelegd, uitpakken. Misschien leidt dat juist wel tot noodgedwongen fuseren of – erger – faillissementen. NCCW is bijvoorbeeld WSG als klant kwijtgeraakt door een bankroet.’
Samenwerking
Maar Van den Berg voorziet eerder dat er bij corporaties om kosten te besparen zal worden ingezet op samenwerking en kennisuitwisseling, bijvoorbeeld op it-gebied. ‘Daar sluit de cloudaanpak van NCCW goed op aan’, stelt zij. ‘En er zullen meer ict-taken worden uitbesteed. Dat is voor partijen als NCCW, Centric, Cegeka, Itris, Ctac en SG, die hiervoor diensten aanbieden, goed nieuws.’
De commercieel directeur merkt dat corporaties minder geneigd zijn een selectietraject te starten als ze de ict-kosten willen verlagen of meer ondersteuning verwachten van hun ict-systeem. ‘De neiging om als een contract afloopt opnieuw te beginnen met een andere leverancier is minder geworden. Corporaties denken nu meer na over een verbetering van hun huidige ict en over de vraag of de huidige ict-partner de geschikte leverancier is voor de korte, middelllange en lange termijn.’
Key2Wocas
Net als voor NCCW geldt voor Centric dat het behoud van klanten de komende jaren voorop staat. Ook Centric ziet martkaandeel wegvallen. Dat komt met name door het uitfaseren van het verouderde pakket WOCAS/X, waarbij klanten voor andere oplossingen hebben gekozen. Bij de laatste WOCAS/X-klant, De Woonmensen, loopt nog een selectietraject. Het bedrijf biedt wel een vervangend pakket aan, Key2Wocas (voorheen WOCAS4all), met nieuwe functionaliteiten. Centric richt zich hiermee met name op de wat grotere corporaties.
Versie 4 van Key2Wocas komt volgens planning in 2013 uit en hierin is het zaakgericht werken opgenomen. In de nieuwe versie zijn de gebruikersapplicaties veelal gebaseerd op Microsoft .net en zijn er diverse nieuwe apps ontwikkeld. De communicatie met ketenpartners en de basisregistratie is gerealiseerd met behulp van Bizztalk. Ook verbetert Centric in deze versie de vastgoedonderhoudregistratie en het planmatig onderhoud in Key2Wocas. Tot nu toe gebruikten diverse Centric-klanten daarvoor vooral het Pharos-onderhoudssysteem van Cegeka.
Krimp en consolidatie
De corporatiemarkt is een krimpende markt. Wie naar de marktverdeling kijkt ziet dat zeven partijen (waarbij de drie SAP-spelers als één entiteit zijn gerekend) de koek verdelen, met nog wat ruimte voor een paar kleine partijen zoals het Zweedse Incit. Al jaren wordt er gepraat over een consolidatieslag en ook Van den Berg is er van overtuigd dat de markt te klein is voor zoveel leveranciers. ‘Wie substantieel marktaandeel wil winnen zal moeten overnemen. Ik sluit niet uit dat partijen als NCCW, waar Unit4 de grote minderheidsaandeelhouder is, en Centric, een grote automatiseerder, op dit vlak van zich zullen laten horen.’
Marktoverzicht
HC&H Consultants houdt vanaf duizend verhuurbare eenheden (woningen en andere panden) bij welke primaire bedrijfsinformatiesystemen bij welke corporaties draaien en welke worden vervangen. Op basis van afgeronde selectietrajecten en geplande implementaties kan HC&H een verwachting geven van toekomstige verschuivingen op deze markt. In samenwerking met Computable wordt een jaarlijkse stand van zaken opgemaakt; in 2012 voor de vierde keer.
