Wang Laboratories zette begin jaren negentig een streep onder het verleden. Het maakte rigoureus een einde aan de activiteiten als hardwarefabrikant voor de kantoorautomatisering. Tegenwoordig heet het bedrijf Wang Global en mikt het op een positie als netwerk- en desktop-dienstverlener.
In 1951 richtte An Wang met 600 dollar het eenmans-elektronicabedrijf Wang Laboratories op. Zes jaar daarvoor ontvluchtte hij China, nadat bijna heel zijn familie tijdens de Japanse invasie was omgekomen. Eenmaal in de Verenigde Staten aangekomen behaalde hij drie jaar later een graad in de natuurwetenschappen aan de universiteit van Harvard. Wang combineerde uitvinderstalent met koopmansgeest. Van de in totaal 44 patenten die deze Willie Wortel geregistreerd zag worden, is die voor een zogeheten pulse transfer controlling device (1955) de befaamdste: een geheugen gebaseerd op gemagnetiseerde ferriet-kernen.
Bolwerk
In 1964 introduceerde Wang de Logarithmic Calculating Instrument (Loci): een manshoge elektronische rekenmachine voor wetenschappelijk gebruik. Het eerste commerciële model kwam in 1965 uit: de Wang 300. Daarna lanceerde het bedrijf diverse kantoor-rekenapparaten. In 1971 besloot The Doctor, zoals medewerkers hem noemden, over te stappen naar het terrein van computer en tekstverwerking. Hier behaalde het bedrijf zijn grootste successen: eerst met de Wang 2200, later vanaf 1977 met de invoering van de Wang VS-lijn. Door het succes van deze minicomputer met een eigen besturingssysteem en functionaliteiten als tekstverwerking, elektronische post en documentuitwisseling werd Wang in de jaren tachtig gezien als het bolwerk van kantoorautomatisering.
An Wang trok zich in 1982 terug uit het bedrijf en gaf de leiding over aan zijn zoon Frederick. Eind jaren tachtig komt Wang Laboratories in de problemen. Investeringen in imaging-software en workflow managementsystemen bieden geen soelaas. Frederick krijgt zijn congé in 1989. Zijn vader overlijdt in 1990. Het moet haast geen toeval zijn dat daarna de periode van verval definitief intreedt. Wang overleeft ternauwernood een faillissement, verkoopt alle verliesgevende activiteiten en besluit verder te gaan als dienstverlener op het gebied van netwerk-en desktopintegratie.
Overboord
Volgens Ton Ruys, directeur van het huidige Wang Global Nederland, verloor het bedrijf de slag door niet tijdig te reageren op nieuwkomers, zoals Wordperfect en Microsoft, die goedkopere standaard-producten aanboden. Hij vindt het ergens wel verklaarbaar dat in die tijd de traditionele hardwareleveranciers, zoals Wang, niet op tijd inhaakten op dit soort ontwikkelingen. "Ze beschermden toch eerst hun eigen commerciële activiteiten en klantengroep in plaats van direct over te schakelen op open systemen en standaarden. Daarmee zouden ze alles wat ze tot dan toe hadden bereikt, aanbieden aan anderen. Daarbij vormden de onderhoudswerkzaamheden een belangrijk deel van het inkomen. Zoiets gooi je niet makkelijk overboord."
Sinds 1993 heeft Wang zijn service-organisatie versterkt met allerlei overnames, zoals de Amerikaanse dienstentak van Bull en de netwerkintegrator I-Net. De belangrijkste acquisitie vond in maart vorig jaar plaats: die van het veel grotere Olsy, de systemen en service-divisie van Olivetti. Het fusiebedrijf heet Wang Global en is een dienstverlener pur sang. "Wij ontwikkelen geen eigen producten meer", zegt Ruys, "maar verhandelen hard- en software van derden. Daaromheen bieden wij oplossingen en diensten aan, zoals ontwerp, installatie, integratie, beheer en onderhoud, gericht op netwerk- en desktopomgevingen. Ook voeren we migraties uit, bijvoorbeeld van Wang VS-systemen naar Unix of Windows NT bij bestaande klanten. Nog steeds draaien er in Nederland VS-systemen, onder meer bij de KLM, in de gezondheidszorg en bij gemeentes. Het is een groep loyale klanten die de gesloten omgeving zeer betrouwbaar vinden."
Fijngevoelig
Door de talloze herstructureringen en overnames is het bedrijf nog niet uit de rode cijfers, al groeit de omzet wel. Ruys rekent in 2001 op een mondiale omzet van negen miljard gulden. De integratie in Nederland is zo goed als afgerond, meldt hij. De oude hoofdvestiging in Culemborg, waar Wang de hoogtijdagen meemaakte, is inmiddels gesloten en de 150 medewerkers zijn verdeeld over de vestiging in Nieuwegein en het hoofdkantoor in Leiden. "Het in elkaar schuiven van beide organisaties kostte niet zoveel moeite, omdat ze veel op elkaar leken", vertelt Ruys, zelf ex-Olsy. "Natuurlijk bestaan er cultuurverschillen: een Italiaans trekje aan Olsy was bijvoorbeeld de lossere managementstijl; nu zijn we ineens kwartaalgedreven. Italiaans staat toch voor creatief en een fijngevoelige omgang met klanten. Amerikanen vragen altijd bij wijze van spreken direct om de order."
Alleen bij oudere werknemers bestaat nog iets van historisch besef, merkt Ruys. "We hebben zelfs een seniorensociëteit voor gepensioneerde Olivetti-medewerkers. Het verleden heeft eigenlijk niets meer te maken met wat we tegenwoordig doen. We hebben nauwelijks tijd om er bij stil te staan. Ik gebruik het zelf nog wel eens om het personeel duidelijk te maken wat voor stappen we hebben gemaakt."
Dinosauriër Olivetti
Camillo Olivetti opent in 1908 een typemachine-fabriek. Het bedrijf groeit uit tot leverancier van kantoormachines. In de jaren tachtig start Olivetti ook met de bouw van PC’s en doet het kortstondig een gooi naar de markt van minicomputers als leverancier van B3-machines van AT&T onder eigen naam. Tevens biedt het IT-dienstverlening aan, waaronder gelduitgifteautomaten voor het bankwezen en workflowmanagement-oplossingen voor de detailhandel, onder de vlag van Olivetti’s Systems & Services, het latere Olsy. Het concern legt zich in de jaren negentig echter toe op telecommunicatie-activiteiten en stoot de verliesgevende PC-divisie in 1997 af aan het Britse Centenary, en een jaar later Olsy aan Wang.
Dinosauriërs: zo worden de oudgedienden onder de IT-bedrijven ook wel aangeduid. Computable belicht in een serie artikelen de opmerkelijke overlevingsdrang van deze nestors in de computerwereld. Deze week: Wang Global (wereldwijde omzet 1998 drie miljard dollar; Nederland zette met 700 medewerkers in 1998 vierhonderd miljoen gulden om). Volgende keer: Siemens.
De hele serie:
