‘Startups als graadmeter van onze toekomst’

Voor de Computable Awards 2017 worden in zeven categorieën tussentijdse juryberaden georganiseerd. Zo ook in de categorie Nederlandse Startup van het Jaar, waarvoor het juryberaad op 2 juni plaatsvindt. Computable-experts en adviserend juryleden Paul ten Dam, Bob Janssen, Petra Ras en Michael Widjaja laten in aanloop naar het juryberaad hun licht schijnen over de voordrachten en het juryproces.

Dit jaar werkt Computable met drie type juryleden: de algemene jury (met daarin Jeroen Aris, Fred Bons, Dion Kotteman, Geke Rosier, Reza Sarshar, Bernard Vuijk en Alexander Wijninga), actieve juryleden en adviserend juryleden.

In aanloop naar een juryberaad geven de adviserend juryleden feedback op de voordrachten die zij voorbij hebben zien komen en hoe zij hun deel van het juryproces hebben ervaren. Wat waren hun beweegreden om mee te doen, wat viel hen op, wat vonden ze van de kwaliteit, wat misten ze en hoe hebben zij het jurytraject ervaren? Vragen waar Paul ten Dam, specialist it-continuïteit bij ACC ICT, Bob Janssen, cto en oprichter van Res Software, Petra Ras, regional business development manager emea bij PTC, en Michael Widjaja, managing director/partner, chief executive Latin America Technology Architecture & Global Application Security Technology bij Accenture op ingaan binnen de categorie Nederlandse startup van het jaar.

Uitgelezen kans

‘Ik streef naar een zo hoog mogelijke transparantie ten aanzien van het toekennen van awards’, licht Paul ten Dam zijn deelname als jurylid toe. ‘Door zelf actief te participeren wil ik mijn bijdrage leveren aan het realiseren van deze transparantie.’ Bob Janssen vindt het geweldig om bezig te zijn met ondernemen. ‘Ik ben heel nieuwsgierig naar nieuwe concepten, technologie en marktbenadering. Daarom was dit een uitgelezen kans om mee te mogen kijken naar de meest veelbelovende startups in Nederland.’

Petra Ras meent dat startups een ideale graadmeter zijn om te zien waar de toekomst van een markt ligt. ‘Ze pakken als eerste de nieuwste trends op en zien waar de huidige aanbieders de mogelijkheden laten liggen. In Nederland hebben we zo veel interessante nieuwe startups, ik help graag mee om ze de aandacht te geven die ze verdienen.’ Michael Widjaja meent dat het altijd erg mooi is om te zien hoeveel ideeën er zijn en hoeveel energie en enthousiasme er in de markt is. ‘Als angel investor investeer ik zelf in een aantal bedrijven met gelukkig een goed rendement. Maar ik weet hoe moeilijk het is om een startup goed van de grond te krijgen en verder te ontwikkelen.’

Diversiteit in lijst

Het viel Janssen op dat er onder de voordrachten vooral veel innovatieve producten terug te vinden waren, maar dat er veel minder vernieuwende marktbenaderingen waren. ‘Ook waren er een paar veelbelovende startups die wellicht binnen achttien maanden veel hoger gaan scoren, maar voor wie het nu nog te vroeg is om startup van het jaar te gaan worden. Kortom, de diversiteit van de lijst viel het meest op.’

Ras herkent dat, al zag zij wel degelijk een aantal heel erg interessante startups er tussen zitten. ‘Sommigen boren een helemaal nieuwe markt aan en anderen hebben hun niche in een bestaande markt gevonden. Wat me opviel is dat sommige startups problemen hebben met hun elevator pitch, zelfs na het doorlezen van de hele tekst is soms nog niet duidelijk wat het product nu eigenlijk is en doet. Velen willen de Netflix of Airbnb van een bepaalde markt zijn, of deze keer ‘echt’ een oplossing aanbieden. Probeer te verwoorden waar je sterkte ligt en je usp.’

Andere factoren

Als investeerder is het volgens Widjaja moeilijk de voordrachten puur op papier te beoordelen, want het gaat zeker niet alleen om hoe goed het idee is. ‘Vaak spelen andere factoren een belangrijke rol, zoals bedrijfsgrootte, hoeveel jaar actief in de markt, risico met benodigde goedkeuringen voor financiële of overheidssoftware en bestaande marktcompetitie. Het allerbelangrijkste voor mij is het leiderschap en team dynamics. Is het leiderschap in controle van het bedrijf en heeft het de capaciteiten om het idee te verwerkelijken? Dat vergt niet alleen bedrijfs- en technisch inzicht maar ook soft skills.’

Ten Dam viel vooral op dat startups over het algemeen slecht in staat hun dienst/product en vooral zichzelf te ‘verkopen’. ‘Er wordt veelal gesproken in algemeenheden en slecht uitgelegd wat hun dienst/product nu uniek maakt en wat het de markt waarin ze opereren brengt.’ Hij vond de kwaliteit van de voordrachten dan ook over het algemeen slecht. ‘In veel gevallen heb ik ook op de site van de betreffende startup moeten zoeken/kijken voor meer informatie.’

Ook Janssen vond de kwaliteit van de voordrachten wisselen. ‘Het ging van zeer uitvoerig, uitmuntend, tot kort maar krachtig of onvolledig. Ook waren de websites van een aantal startups niet altijd vindbaar.’ Ras vond een aantal voordrachten heel erg sterk en een groot aantal had een geweldig idee, maar heeft het niet goed uitgewerkt voor deze beschrijvingen. ‘Erg jammer, want met wat meer moeite hadden er zeker nog andere startups een kans gehad om te winnen.’ Widjaja vond de kwaliteit over het algemeen goed en hoogwaardig. Hij was vooral te spreken over het feit dat verschillende categorieën van ideeën, zoals artificial intelligence, software en data beveiliging, crowdsourcing platforms, IoT en blockchains, aan bod kwamen.

Goede balans

Ras miste dan ook een duidelijk omschrijven van wat het product is (een elevator pitch die ook een leek begrijpt) en goed marktonderzoek. Ook Widjaja miste vaak het marktonderzoek, maar miste ook soms wat kwaliteit, welk probleem er opgelost werd en of er al soortgelijke producten op de markt bestaan. Ten Dam zou wel een heldere uitleg willen krijgen over wat hun dienst/product nu uniek maakt en wat het de markt waarin ze opereren daadwerkelijk brengt. ‘Achtergrondinformatie over de organisatie (de persoonlijke kant) en de motivatie hoe ze tot het besluit zijn gekomen om de dienst/product te ontwikkelen.’ Tot slot had hij de vraag waar ze vastgelopen zijn of wat ze hebben moeten overwinnen, beantwoord willen krijgen. Janssen merkte dat veel voordrachten sterk waren op één vlak (bijvoorbeeld product) maar veel minder sterk waren op een ander vlak (zoals markt). ‘Maar een paar voordrachten hadden een goede balans tussen product, team en marktbenadering.’

Jurytraject

Over het jurytraject zijn de juryleden over het algemeen goed te spreken. Het jurytraject is gedegen en verloopt op een eerlijke en objectieve manier’, meent Janssen. ‘Ik heb als jurylid veel tijd besteed aan het doorlezen van de voordrachten en het vormen van een goed beeld van de startup. Ik heb dit met veel plezier gedaan.’

Ten Dam juicht het toe dat er nadrukkelijker wordt gekozen om expert uit de dagelijkse praktijk te betrekken bij de beoordeling. ‘Op deze wijze wordt een eenzijdige bevooroordeelde jurering voorkomen.’

Ras vindt het traject een zeer goede set-up. ‘Het lijkt er op dat niet iedereen begrijpt wat er in de verschillende velden ingevuld moet worden, vaak wordt er een marketingtekst van een website gekopieerd. Qua kwaliteit mag het er nog op vooruit gaan. We hebben zo veel goede startups, maar dat moeten ze ook laten zien.’

Ook Widjaja ziet wel wat verbeterpunten. ‘Er wordt naar verschillende dimensies gekeken, wat niet altijd de beslissing geeft. Er zijn een vier belangrijke factoren die een goed idee succesvol maken. Dit zijn leiderschap en/of team dynamics, business insight (inzicht hebben wat je product uniek maakt en zich onderscheidt van de competitie), technisch leiderschap (de juiste technische richting geven) en doorzettingsvermogen (in combinatie met de eerder genoemde factoren, want hardlopen in de verkeerde richting is het ergste wat je kunt overkomen). Ik hoor veel goede ideeën, maar zie helaas velen ook na één jaar weer de grond in gaan. Het heeft veel te maken met deze factoren.’