Technologie rent voor ons uit. We knopen letterlijk en figuurlijk alles aan internet. Helaas maakt dat over het algemeen ons werk en leven niet veel beter. Dat kan anders.
Als we om ons heen kijken, zien we steeds meer voorwerpen en systemen die verbonden zijn met internet. Of het nu gaat om slim openbaar vervoer, parkeren in de stad of gewoon bij ons thuis zoals de verwarming, de bewakingscamera en de steeds populair wordende spraak-assistent. Gedreven door de kick van technologie bouwen we vrolijk allerhande systemen om het werken en leven in een slimme stad makkelijker te maken.
Helaas wordt het er over het algemeen niet veel beter door. Onze dagelijkse beslommeringen bestaan nog vaak uit geneuzel over wie wanneer kan vergaderen, hoe we het beste de file kunnen omzeilen, en over de balans tussen werk en de administratie daarvan. Privé domineren zulke details ook: bezoekjes aan de kapper en de tandarts moeten worden gepland, er moet rekening gehouden worden met schooltijden en activiteiten van de kinderen, en ook de Fitbit – ooit gekocht omdat het leuk zou zijn – eist zijn aandacht. En oh ja, quality time met z’n tweeën begint ook telkens met een halfuurtje scrollen naar een leuk restaurant gevolgd door wat pingpong-Whatsappen met de oppas.
Kan dat nou niet beter? Waarom zijn we blij met de zoveelste led-lamp aan ons wifi-netwerk maar verstikken we thuis in onze planning? Waarom blijven we halsstarrig doorgaan met het verbinden van allerlei systemen met internet, maar vertikken we het om ze daadwerkelijk met elkaar te verbinden zodat ze onderling kunnen overleggen en ons vervolgens echt helpen? Het wordt tijd om de in reeds in opmars zijnde kunstmatige intelligentie (ai) daadwerkelijk te omarmen en te zorgen voor een generatie van systemen die ons werk en leven wél leuker, vrijer en makkelijker maken.
Een van de manieren om dat te doen is de digitale assistent, en dan niet eentje die niet alleen je agenda bijhoudt, maar die ook zelfstandig zaken voor jou en namens jou kan regelen: je persoonlijke avatar.
Aan het ontbijt
Stel je voor. Dinsdagochtend, je zit aan je ontbijt en vraagt aan je telefoon: ‘Wat staat er op het programma vandaag?’ Het slimme apparaat antwoordt: ‘De conference-meeting waar je het gisteren over had, begint op 09.00 uur. Iedereen is er, alleen Jet heeft gemeld een kwartiertje later te zijn. De agenda is aangepast. Om 15.00 uur is er een voortgangsoverleg bij de klant. Je hebt aangegeven dat het vraagstuk rond de implementatie nieuw voor je is. Kun je hier hulp bij gebruiken?’
Er ontstaat een dialoog en je antwoordt: ‘Zeker!’
‘Dan breng ik je in contact met Ernst Wagtveld. Hij heeft een vergelijkbaar traject doorlopen en kan je waarschijnlijk wel helpen. Om 13.00 uur heeft hij nog ruimte in zijn agenda. Zal ik een afspraak inplannen?’
‘Ja, graag. Kunnen we elkaar fysiek ontmoeten? Dat vind ik voor een eerste keer wel zo fijn.’
‘Dat lijkt te kunnen. Momentje… Oké, ik heb overleg gehad met een aantal locaties. Er is een ruimte in het Memorial-building beschikbaar, dit is voor jullie beiden het snelst bereikbaar. Er is ook een ruimte in de shared office aan de Hazelaarstate. Dit is voor jou iets verder reizen, maar deze ruimte heeft een digital whiteboard, wat ideeën uitwerken makkelijker maakt.’
‘Het maakt mij niet zo veel uit. Laat Ernst maar aangeven wat hij het liefst heeft.’
‘Oké. Trouwens, aan het einde van de dag moet jij de kids halen. Ik zal je er nog even aan herinneren. En je wilde vanavond misschien ook nog even sporten?’
‘Mmm, helaas, ik heb vanavond afgesproken met een vriend, Pascal, je weet wel.’
‘Oh, dan kun je beter de auto parkeren op twintig minuten van de locatie waar je Ernst gaat ontmoeten. Ik zorg daar wel voor. Dan heb je ook wat beweging.’
‘Ah, goed idee.’
Onderweg bel je met collega Ernst. Je ligt je probleem alvast toe en jullie kiezen om elkaar ‘s middags te ontmoeten in het Memorial-building. Na het gesprek stuurt je avatar alvast een aantal documenten richting Ernst.
Zo kan de start van je werkdag lekker vlot verlopen.
De dag door
Maar niet alleen aan het begin van de dag, ook gedurende de dag is er interactie. Soms voor lopende zaken en planning, maar soms ook in het kader van je eigen ontwikkeling Het verhaal kan dan als volgt verder gaan:
‘Het overleg met Ernst duurde korter dan verwacht. Hij gaf me een duw in de juiste richting en we hebben het plan al geschreven. Tijd over dus. Kun je me een samenvatting te geven van een cursus die ik eigenlijk al de hele tijd wilde doen?’
‘Ik geef je zo een samenvatting van de inhoud, en kijk even voor je hoeveel werk het is de komende weken. Mmm, volgende week wordt het erg lastig om tijd aan deze cursus te besteden. Je kunt vandaag beginnen en volgende week overslaan of ik plan de lessen over twee weken. Trouwens, ik heb nog twee artikelen voor je geselecteerd, die je helpen bij je huidige klant, die zou je nu ook kunnen lezen. Geef maar aan waar je voorkeur naar uitgaat.’
Fictie of realiteit?
Bovenstaande dialoog is wellicht prikkelend voor de geest, maar het is nog altijd fictie. Er is nog veel werk te doen om het te realiseren. Zo’n dag met een avatar lijkt toekomstmuziek, maar behoort zeker tot de mogelijkheden van het digitale tijdperk dat we de afgelopen decennia zijn binnengelopen.
Tegelijkertijd moeten we rekening houden met onbedoelde en soms ongewenste neveneffecten, die we eerder niet herkenden of geneigd waren te onderschatten. Denk bijvoorbeeld aan cybercrime of burn-out-verschijnselen bij millennials als gevolg van social media. We moeten goed nadenken over de mogelijke gevolgen, en gecontroleerd bouwen aan een algoritme dat ons helpt om én productiever én gelukkiger te zijn in ons werk. Het is daarom nodig om dit soort ontwikkelingen vanuit verschillende gezichtspunten te bestuderen. Zowel van technologie en proces kant, maar ook vanuit de mens.
De beloftes en mogelijkheden rondom ai worden steeds beter zichtbaar, maar de ontwikkeling daarvan gaat niet vanzelf. Er komt een hoop bij kijken om dit alles te kunnen organiseren. Uiteindelijk zal het worden gerealiseerd met dezelfde passie waarmee we vandaag de dag alles aan internet knopen. Mensen en machines zullen steeds nauwer met elkaar gaan samenwerken.
Auteurs Wico Mulder en Roel van der Heiden zijn respectievelijk lead technology Data & AI en business consultant bij KPN.
Avatar
Wat is eigenlijk een avatar? Officieel is het een begrip uit het Sanskriet. Het verwijst naar een entiteit die zich namens een mens of voorwerp kan voordoen. Velen kennen het begrip uit de gamewereld, of uit de film uit 2009. Hoe dit zich precies zal voordoen in de context van een persoonlijke assistent gaan we nog ontdekken, maar waarschijnlijk vervult een avatar meer dan een enkele rol.
De avatar die in bovenstaande werkdag is beschreven, is een Personal Assistant, die niet alleen je agenda beheert, maar actief suggesties doet in de projecten waar je mee bezig bent. Mensen zijn niet zo goed in het onthouden van wat ze waar hebben staan, bij welke klanten ze welke documenten en teksten al hebben geschreven, wie ze waar over hebben gesproken en welke ideeën ze eerder hebben bedacht. Ons brein is in die zin behoorlijk gelimiteerd. De avatar kan daar een waardevolle aanvulling op zijn. Het is een zelflerende intelligente persoonlijke zoekmachine die kan bijhouden waar we mee bezig zijn, maar ook hoe we effectief geconcentreerd met onze tijd kunnen omgaan en maximaal kunnen voortborduren op onze eigen kennis en ervaring en die van onze collega’s.
