Met de komst en groeiende populariteit van SaaS-applicaties verandert er nog niets aan de aanpak 'best of breed' of 'applicatie overstijgende bedrijfsprocessen'. Er ontstaat juist ook een groeiende behoefte aan het integreren van deze applicaties en diensten, zoals die zich ook al aandienden toen er nog geen sprake van cloud computing was. Tevens zal er vaak een brug moeten worden geslagen naar diensten en applicaties die nog niet in de cloud draaien.
Integratie tussen verschillende SaaS-diensten, zoals bijvoorbeeld SharePoint Online als Enterprise Portal en SalesForce CRM als back-end klantbeheersysteem, kan in z’n simpelste vorm bewerkstelligd worden door SharePoint rechtstreeks de services van SalesForce te laten consumeren. Zo lang er geen noodzaak is om applicatieoverstijgende logica aan te brengen in deze integratie oplossing, en er ook geen eisen zijn aan transactionaliteit, schaalbaarheid en monitorbaarheid is dat een prima oplossing.
Indien er zwaardere eisen worden gesteld aan integratie of als er ook 'business process logica' ondergebracht moet worden in de integratielaag, zal er gekeken moeten worden naar integratie middleware. Hier moet dan gekozen worden voor integratie in de cloud, of on-premise integratiesoftware of een combinatie van beide.
Op dit moment is het aanbod van (multi-tenant) integratieoplossingen in de cloud nog erg minimaal. Microsoft heeft bijvoorbeeld een aanzet gemaakt met Azure Service Bus, waar meer en meer functionaliteit in onder wordt gebracht wat we vandaag de dag kennen van hun BizTalk Server product. Vooralsnog is de functionaliteit hier beperkt tot messaging, routering en transformatie. Business Process Orchestration is (nog) niet mogelijk, tenzij men zelf een eigen multi-tennant systeem-workflow oplossing ontwikkelt op het Windows Azure platform en dat koppelt aan de overige standaard componenten. Ook zijn de monitoring en beheer functionaliteiten nog wat onvolwassen.
Hybride integratieoplossingen zijn natuurlijk ook mogelijk, door in bovenstaande voorbeeld SharePoint Online de functionaliteiten in Azure Service Bus te laten gebruiken als 'relay' richting een on-premise integratielaag. Messaging en Transformatie zou in de cloud kunnen gebeuren, en orkestratie on-premise.
Uiteindelijk zullen in de loop van dit jaar of volgend jaar wel voldoende volwassen eerste versies van integratie middleware oplossingen ontstaan in de cloud, die ook multi-tennant gebruikt kunnen worden. Op die manier kan het grootste gedeelte van integratie van cloud-diensten en -applicaties daar plaats vinden waar het thuis hoort: in de cloud. En de integratie van back-end systemen die on-premise draaien kan afgehandeld worden door on-premise integratie-oplossingen.
Door deze integratie -oplossingen te laten functioneren als esb (enterprise service bus) kan er op die manier een esb in de cloud voor integratie van cloud-diensten worden ingericht en een esb on-premise die on-premise integratie verzorgt. Deze twee esb’s zullen dan ‘loosely coupled’ zijn en op die manier een totale integratieoplossing bieden, waar end-to-end monitoring van transacties in geborgd kan worden.
Het mooiste is het als voor het ontwikkelen van integraties en het beheer dezelfde toolsets gebruikt kunnen worden. Hier wordt door onder andere Microsoft hard aan gewerkt, maar daar zullen nog een aantal jaren overheen gaan. De integratiepatronen zullen niet wijzigen, de manier waarop ze geimplementeerd worden wel. Tot de tijd dat er één toolset voor handen zal zijn voor integratie ontwikkeling en beheer, die zowel voor deployment in de cloud als on-premise gebruikt kan worden, is het even 'schipperen', maar we moeten verder… Zonder integratie staat alles stil!
Goed verhaal dat wellicht ongewild de beheer-paradox rondom Cloud blootlegt: we wilden juist ontzorgd worden door voor Cloud te kiezen, en we krijgen op de interface-laag alleen maar complexiteit erbij. Het staat of valt dus met een goede keuze om de IaaS, PaaS of SaaS -route te kiezen. Bij veel interface problematiek liggen PaaS of IaaS toch meer voor de hand dan de SaaS- route.
Gijs en ook Francois: inderdaad, dat is zeker een zorgpunt dat nog niet genoeg onder de aandacht van de board is gebracht. Mijn gevoel is ook dat business process management (nooit echt doorgebroken denk ik) hiermee de juiste prikkel gaat krijgen. Ik ben erg benieuwd waar dit op uitloopt. De globale roadmap naar Cloud is m.i.
1. IaaS
2. SaaS vanuit klant perspectief
3. PaaS
4. SaaS vanuit leveranciersperspectief
En dan zijn we wel een paar jaar verder.