Saskia du Bois-Schütz is pas enkele weken aan het werk als kwartiermaker van de Big Data Innovatiehub in Zoetermeer, maar nu al noemt ze de belangstelling sinds haar aantreden 'overweldigend'. 'Mijn agenda staat al helemaal volgeboekt voor de komende periode.' Het is mede haar taak om de bekendheid van en met big data (en big data-analyse) regionaal te stimuleren, onder meer door het organiseren van thematafels, workshops en projecten.
Du Bois-Schütz ontvangt GOV magazine in de voormalige Brinkers margarinefabriek aan de Bleiswijkseweg in Zoetermeer. Het gebouw, in de volksmond ook wel ‘de grote gele kubus’ genoemd, heet tegenwoordig Dutch Innovation Factory en biedt plaats aan een diversiteit van ict-ondernemers en -studenten. Het verbinden van ict-onderwijs, onderzoek en bedrijven in één gebouw heeft als doel een innovatieve broedplaats vol interactie en samenwerking te creëren.
Regionaal netwerk
De Big Data Innovatiehub is een initiatief van de consortiumpartners gemeente Zoetermeer, InnovationQuarter (de regionale ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-Holland), De Haagse Hogeschool en Atos. Het consortium is door de Metropoolregio Rotterdam Den Haag aangewezen als regionale trekker voor kennisontwikkeling en het toepassen van big data in de domeinen e-health, zelfzorg en digitale veiligheid.
‘De kracht van deze regio ligt op die thema’s’, zegt Du Bois-Schütz. ‘Zoetermeer kent een sterk ict-cluster, voor de Haagse Hogeschool zijn dit ook kernthema’s en Atos heeft onlangs een datacenter voor big data-onderzoek opgericht in het Dutch Innovation Park. Elk van de consortiumpartijen zit er in vanuit zijn eigen kracht en ze brengen allen hun expertise in voor het grotere geheel.’
De Big Data Innovatiehub in Zoetermeer is een van de vijftien Fieldlabs in de regio Zuid-Holland (Freshteq.NL, The Green Village, Smart, Safe & Resilient Mainports, Additive Manufacturing, Robovalley, Dutch Windwheel, Smash, Smart Integrator 4 Aero/Space, Dutch Optic Centre (DOC), Duurzaamheidsfabriek: Smart Metrology en Tima, Big Data Innovatiehub, Medical Delta Living Labs , Digital Factory Composites, VP Delta, AVLM (Automatisch Vervoer op de Last Mile)).
Deze vormen een regionaal netwerk als springplank voor cross-sectorale samenwerking en innovatie. Het doel van de Fieldlabs is drieledig: 1. versterking van de regionale economie, 2. bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken en 3. verbetering van de aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt. De Fieldlabs zijn bijeen gebracht in het kader van de Regionale Investeringsstrategie en worden financieel ondersteund door de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Daarin bundelen 23 gemeenten hun krachten in het streven naar een Europese topregio.
Niet concurreren maar verbinden
Big data-analyses zijn een middel om gepersonaliseerde en gelokaliseerde diensten of producten te leveren aan de consument. Veel bedrijven staan voor de uitdaging om de kansen die big data bieden te benutten, maar dat geldt eveneens voor overheden en zorginstellingen in relatie tot maatschappelijke vraagstukken.
‘Big data zijn de nieuwe economie’, stelt Du Bois-Schütz. ‘Er wordt veel geschreven en gesproken over big data, er worden tal van evenementen georganiseerd met big data en big data-analyse als onderwerp, maar voor velen is het nog een containerbegrip. Er zijn een aantal initiatieven in het land waarbij big data-analyse hebben bijgedragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken, zoals CityPulse in Eindhoven en beginnende initiatieven rondom het thema zorg. We kunnen daarvan leren en ons door laten inspireren. We gaan hier vooral heel pragmatisch, hands on, mee aan de slag. Initiatieven, kennis en vragen bij elkaar brengen. Niet concurreren maar voortborduren op wat er al is. Op de langere termijn zijn Brainport Eindhoven en YES!Delft succesvolle voorbeelden om ons aan te spiegelen.’
‘We hebben met deze hub verschillende doelstellingen. De eerste is de regionale bedrijvigheid stimuleren door middel van concrete projecten. Hoe kunnen we big data-analyses inzetten om vernieuwing te realiseren? Dat kan door een aantal partijen aan elkaar te linken die iets nieuws gaan ontwikkelen, maar ook bijvoorbeeld het toepassen van big data-oplossingen uit de ene sector in een andere. Dan is de methode niet nieuw, maar de toepassing wel.’
‘Een tweede doelstelling is – wat ik noem – missiewerk om het gebruik van big gata-analyses bekend en toegankelijk te maken. Veel bedrijven, met name in het mkb, zijn niet in staat om zelf de kennis in huis te halen, of weten gewoonweg niet wat er kan met big data. Deze hub heeft daarin een vliegwielfunctie. Zo bieden wij de Big Data Quick Scan aan, een laagdrempelige en pragmatische manier om te ontdekken wat mogelijke toepassingsmogelijkheden van big data-analyses voor hun business zijn.’
‘Human capital’
Du Bois-Schütz noemt nog een derde doelstelling en die betreft ‘human capital’. ‘Het bedrijfsleven heeft een tekort aan big data-analisten, want die zijn nog niet opgeleid. Wij willen helpen om dat hr-vraagstuk invulling te geven en studenten toekomstbestendig op te leiden, dus dat er na de studie een goede baan voor ze beschikbaar is en dat zij het profiel hebben waar het bedrijfsleven naar op zoek is. Daarbij komt: er zijn ook docenten nodig die deze opleidingen kunnen geven, dus het is ook onze ambitie om docenten bij onze projecten te betrekken. Die projecten willen we zoveel mogelijk met studenten gaan doen en de spin-off voor de consortiumpartijen is dat zij daar hun werving en selectie op kunnen afstemmen.’
Het idee is ook dat Du Bois-Schütz gaat optrekken met haar collega-kwartiermakers van de andere Fieldlabs. ‘Natuurlijk is er sprake van een diversiteit in thema’s maar als je kijkt naar aanpak en methodologie, kunnen we zeker kennis en ervaringen uitwisselen en van elkaar leren. Ik zie dat zeker niet alleen procesmatig maar ook inhoudelijk. Het doel is om de regionale economie te versterken en als wij onderling verbindingen kunnen leggen, zal dat zeker bijdragen.
‘Ik weet dat er bij een aantal fieldlabs vraagstukken spelen waarbij big data-analyse een rol kan spelen. Ik heb uiteraard niets liever dan dat zij daarvoor bij ons komen, want dan creëer je natuurlijk heel veel synergie en win/win.’
‘Ik wil graag de verbinding leggen tussen wat er al is. Het is een oude wetenschap: als je in de buurt bent van mogelijke partners, dan ontstaat er samenwerking.’
Je bent net begonnen, waar wil je over een jaar staan?
‘We beogen een expertisecentrum te worden en willen heel toegankelijk zijn: hét startpunt voor innovatie, projecten, onderzoek en vragen rondom big data voor bedrijven, startups en (onderwijs)instellingen in Zuid-Holland, met focus op e-health, zelfzorg en digitale veiligheid.’
‘Er is vooralsnog budget voor anderhalf jaar. We hebben die periode opgeknipt in een eerste half jaar inventariseren en dan een jaar projecten doen, maar ik wil eigenlijk al aan de slag met projecten. De gemeente Zoetermeer bijvoorbeeld wil ouderen zo lang mogelijk zelfstandig en veilig thuis laten wonen. Er bestaan al diverse ‘wearables’ – een armband, hanger of ketting – waarbij je via sensoren informatie verzameld en vervolgens kunt analyseren. Je kunt betere zorg bieden als je weet wat iemand nodig heeft. Big Data-analyses geven extra inzicht om heel persoonlijke en dus doelmatige zorg te verlenen.’ Ze glimlacht: ‘Een dergelijk project zou mooi in deze hub passen.’
Dit artikel is ook te lezen in GOV magazine nummer 11 van Atos.
Saskia du Bois-Schütz is sinds medio oktober 2016 kwartiermaker van de Big Data Innovatiehub in Zoetermeer. Zij is tevens zelfstandig ondernemer en coach en examinator in het HBO. Eerder was zij werkzaam als organisatieadviseur voor de publieke sector bij PwC en als projectleider kenniseconomie, innovatie & ICT bij de gemeente Zoetermeer.
