De strafeisen die het Amerikaanse ministerie van Justitie heeft ingediend in de antitrustzaak tegen Microsoft staan haaks op de plannen die de softwareleverancier heeft voor zijn besturingssysteem Windows. Justitie eist namelijk beperkingen voor de mate waarin Microsoft extra lagen software toevoegt aan het platform. De leverancier heeft echter plannen om meer Internet-functionaliteit te integreren.
Het eisenpakket van het ministerie spreekt in dit verband van middleware, maar hangt aan dat technische begrip een veel bredere definitie. Middleware omvat volgens Justitie ook programma’s als webbrowsers, e-mailapplicaties, multimediasoftware en directe-berichtensystemen. In het eisenpakket zijn de Internet Explorer, Outlook Express, de Windows Media Player en de MSN Messenger Service met naam genoemd.
De hoofdaanklager meent, samen met de zeventien Amerikaanse staten die de antitrustzaak steunen, dat het noodzakelijk is Microsofts integratiedrang aan banden te leggen. De dominantie van Windows is met 87 procent van de PC-markt namelijk dermate groot dat koppeling aan dergelijke programma’s funest zou zijn voor leveranciers van concurrerende producten, zo luidt de redenatie. Schoolvoorbeeld van deze stelling is het lot dat browserfabrikant Netscape, tegenwoordig een dochter van online-dienst America Online, is overkomen.
Ingebouwd
Microsoft koestert echter plannen om juist meer functionaliteit in het besturingssysteem te verwerken. Dit om het platform efficiënter te maken voor Internet-gebruik. Deze toekomstplannen dragen de naam Next Generation Windows Services (Ngws) en voorzien in de koppeling van zowel Internet-programmatuur als zware bedrijfsapplicaties aan Windows 2000. De officiële onthulling van dit overkoepelende raamwerk vindt volgens agenda in juni plaats. Ngws is een inlossing van Gates’ belofte over software als dienst.
Het bedrijf zegt dan ook dat de door Justitie voorgestelde beperkingen, evenals de bijbehorende splitsing, een grove benadeling vormen voor de evolutie van Windows. Marktanalistenbureau Goldman Sachs deelt deze mening. Rick Sherlund, software-analist bij die firma, zegt dat het onduidelijk is hoe effectief het nieuwe softwaremodel van een opgedeeld Microsoft zou zijn. "Dit door de onzekerheden omtrent de mogelijkheid dat het bedrijf wordt opgedeeld in twee aparte ondernemingen die dan onder beperkingen functioneren in een markt waar applicaties en besturingssystemen steeds nauwer samenwerken."
Twee Windows
Daarnaast leidt de geëiste opdeling in wezen ook tot het scheppen van twee verschillende Explorer-browsers en daarmee uiteenlopende Windows-uitvoeringen. Justitie wil dat de zeggenschap over die browser in handen komt van het Microsoft-deel dat verantwoordelijk is voor applicaties. Het tweede deel, dat over besturingssystemen gaat, mag echter de huidige, geïntegreerde uitvoering van die webapplicatie blijven leveren.
Beide bedrijven ontwikkelen toekomstige versies op eigen kracht. Zowel het aangeklaagde bedrijf als analisten waarschuwen dat dit tot problemen kan leiden voor software-ontwikkelaars. Die dienen bij het maken van hun producten namelijk rekening te houden met verschillende uitvoeringen van het besturingssysteem.
‘Te vaag’
Microsoft-leider Gates uit felle kritiek op de brede – in zijn ogen te vage – definitie die Justitie hanteert voor middleware. De brede omschrijving geeft concurrenten namelijk de mogelijkheid elke wijziging in Windows aan te grijpen om een aanklacht in te dienen. De door Microsoft veel geroemde eigen innovatie zou hierdoor in het slop raken.
Juristen menen dat dit argument van de aangeklaagde softwareleverancier hout snijdt. Het is in de praktijk moeilijk te bepalen of er sprake is van oneigenlijke integratie dan wel van gerechtvaardigde koppeling. Zo zijn diverse systeemhulpmiddelen die tegenwoordig gemeengoed zijn in meerdere besturingssystemen ooit ontstaan als losstaand programma.
Daarnaast vereisen dergelijke rechtszaken een nagenoeg constante inmenging van de rechterlijke macht en eventueel de overheid. Zowel hoofdofficier van Justitie Joel Klein als districtsrechter Thomas Penfield Jackson benadrukken al geruime tijd dat zij geen permanente overheidsbemoeienis nastreven. Zij erkennen dat het tempo van de IT-industrie daarvoor te hoog ligt. De uiteindelijke strafmaatregelen moeten dan ook grotendeels op zichzelf staan. Experts betwijfelen of dit haalbaar is met de nu ingediende strafeisen.
Biometrie krijgt beveiligingsrol PC’s
Microsoft wil in toekomstige versies van Windows software opnemen die biometrische apparatuur kan gebruiken voor beveiligingsdoeleinden. Hierbij kunnen gebruikers zich middels vingerafdruk of irisscan identificeren voor bijvoorbeeld het aanloggen bij een systeem of het uitvoeren van een online-transactie.
De Windows-leverancier heeft hiervoor een overeenkomst van vooralsnog onbekende waarde gesloten met I/O Software. Dit privé-bedrijf uit Californië heeft een api (application program interface) ontwikkeld voor de communicatie tussen PC’s en biometrische apparaten. Veel IT-bedrijven menen dat deze vorm van identificatie op termijn het gebruik van wachtwoorden zal vervangen. Diverse softwareleveranciers, verenigd in een consortium, werken dan ook aan soortgelijke programmatuur.
Analisten verwachten dat de stap van Microsoft de ontwikkeling van een standaardplatform voor biometrische identificatie versnelt. Het bedrijf zelf zegt dat het nog wel enkele jaren zal duren voordat het zover is. Ondertussen speelt ook nog de antitrustzaak van het Amerikaanse ministerie van Justitie, waarbij juist de integratie tussen Windows en andere programmatuur het twistpunt is.