In vijf jaar tijd stampte Gert Bras het opleidingsinstituut 4U uit de grond. Inmiddels telt het 170 werknemers en behaalde het afgelopen jaar een omzet van 20 miljoen gulden. Onlangs legde hij een bod van tachtig miljoen op 4U naast zich neer. Veel mensen zouden bij zo’n bod niet lang aarzelen en erop ingaan. Maar dat geldt niet voor de oprichter van 4U. "Dit bedrijf is mijn lust en mijn leven. Wat ik nu doe vind ik leuk, dus daarom wil ik helemaal niet verkopen", stelt de 38-jarige Bras.
Lesgeven zit hem in het bloed. Dat bleek al op de middelbare school. Zijn wiskundeleraar Stobbelaar signaleerde bij de jeugdige Bras het talent om dingen helder uit te kunnen leggen. Daarom mocht hij als zestienjarige de brugklassers de elementaire beginselen van wiskunde uitleggen. Dezelfde Stobbelaar leerde hij het principe om bij doceren nooit uit te gaan van wat je als docent weet, maar aan te haken bij wat mensen zelf al weten.
Fameus is een truc die hij als docent vaak uithaalde om aan te geven dat bedrijven vaak geld weggooien omdat ze hun mensen niet trainen. Hij vroeg dan uit de zaal een briefje van honderd gulden. Verwisselde dat onopvallend met een vals biljet dat hij vervolgens in stukken scheurde. "Mensen wordt wakker. U gooit geld weg", riep hij dan door het lokaal. Inmiddels geeft Bras zelf geen les meer en houdt hij zich alleen bezig met het managen van het bedrijf.
Tarot-kaarten
Hoewel Bras nu aan het hoofd staat van een succesvolle onderneming heeft hij in het verleden ook de nodige dieptepunten gekend. Opvallend in zijn leven is de rol van geld. Die is voor een belangrijk deel bepaald door een jeugdervaring.
Op zijn achttiende jaar scheidden zijn ouders en kwam hij in een internaat. Op een van zijn treinreizen zat hij tegenover een hippie die hem Tarot kaarten las. Bras was onder de indruk en ging zich verdiepen in allerlei godsdiensten. Hij kwam uit bij Raya-yoga, de koninklijke vorm van yoga. Dankzij yoga kwam hij onder andere tot het inzicht dat hebzucht tot niets leidt. Leidraad hierbij is een spreuk van Gandhi: "De wereld heeft genoeg voor ieders noden, maar te weinig voor ieders hebzucht."
De principes van yoga vormen het uitgangspunt van zijn beleid. Bras: "De kern van yoga is de wedergeboorte. Dat betekent dat je in elk leven moet leren. Wat in het ene leven niet lukt, dat moet je leren in een volgend leven. Mijn filosofie is dat je leert door te doen. Met dat uitgangspunt ben ik vijf jaar geleden begonnen met 4U. Dit geldt tot op de dag van vandaag voor iedereen binnen de 4U-groep. Leer en doe."
Dominant
Wie nu verwacht dat Bras eruitziet als een oude hippie, komt bedrogen uit. Bras is een grote dominante man en zit strak in het pak. Hij is goedlachs en wars van wazige beschouwingen. Indirect heeft zijn dominantie geleid tot de start van 4U. Na diverse banen als opleider in de automatisering, richtte hij met zijn vriend Paul Kuijken het bedrijf Landis op. Dat duurde niet lang. Bras legt uit dat het nu eenmaal niet mogelijk is dat twee mensen die beiden "verschrikkelijk dominant" zijn, samen een bedrijf leiden. Daarom besloot Bras voor zichzelf te beginnen via een management buy-out. Met een lege BV en alleen een paar PC’s stond hij aan het begin van 4U. Dankzij een grote portie bluf wist hij een incourant kantoorpand in Amersfoort te huren en kon hij aan de slag. Met weemoed blikt hij terug op die periode: "We deden in de begintijd alles zelf. Met mijn schoonvader timmerde ik een balie. Mijn vrouw zat achter de receptie en ging ’s ochtends vroeg naar de Albert Heijn om boodschappen voor de lunch van de cursisten te doen."
Een van zijn eerste successen boekte hij in de zomer van 1994 met een opleiding voor netwerkbeheerders, gericht op werklozen. Daarna ging het hard. Zo hard zelfs dat hij na een paar jaar het oude kantoorpand vaarwel kon zeggen en in 1997 een eigen kantoorpand liet bouwen. Kosten: 7,5 miljoen gulden.
Dieptepunt
Het leven lacht Bras nu toe. Getrouwd, twee kinderen en een zaak die loopt als een trein. Hij heeft in het verleden echter ervaringen gehad die hem voorzichtig maken. Als grootste dieptepunt noemt hij het failliet gaan van zijn wijnhandel, acht jaar geleden. Merkwaardig genoeg ging die handel ten onder aan zijn succes. Hij begon die handel met een proeverij van wijnen. Daartoe had hij wijnen geïmporteerd en bij diverse wijnboeren een voorzichtige prognose gegeven van te verwachten orders. Toen die orders tien keer zo groot werden als geraamd raakte hij in de problemen. Hij kon zijn afspraken niet nakomen en kreeg te maken met hoge kosten, die uiteindelijk tot het faillissement leidden. Bras: "Je wordt helemaal leeggeplukt. Dat is een traumatische ervaring. Het was dan ook moeilijk om weer opnieuw te beginnen. Wat ik ervan geleerd heb is dat je altijd uit moet gaan van twee uiterste scenario’s.
DagoGert
Bij het opzetten van 4U ging hij heel anders te werk. Hij heeft zijn organisatie zo opgebouwd dat deze snel kan groeien. Daarbij let hij erg op de centjes. Zo gunt hij zichzelf een maandsalaris van 6,5 duizend gulden. Van zijn medewerkers eist hij dat zij nadenken over investeringen en het geld niet over de balk smijten. Dat gezeur over geld heeft hem binnen het bedrijf de bijnaam opgeleverd van Oom DagoGert. Bras kan daar wel om lachen. "Geld is wel belangrijk om de huur te kunnen betalen en goed te kunnen eten, maar je kunt maar een brood tegelijk eten. Voor het bedrijf is het natuurlijk wel belangrijk dat er winst wordt gemaakt. Er werken nu 170 mensen bij mij en dat betekent dat 170 gezinnen afhankelijk zijn van de resultaten van 4U. Dus als het bedrijf geen winst maakt dan stel ik het inkomen van die 170 gezinnen direct in de waagschaal. Maar winst maken is iets anders dan je zakken vullen."
Sponsoren
Een ander belangrijk principe van yoga trekt hij zich ook aan: het belang van geven. Bras doet dat via zijn bedrijf door het sponsoren van gehandicapte sporters. Dat begon in 1996, toen de blinde tandemfietser Jan Mulder bij hem aanklopte voor een geldelijke bijdrage om deelname aan de Paralympics mogelijk te maken. Inmiddels heeft Bras de Stichting Bevordering Aangepast Topsporten Amersfoort opgericht. Bras werkt nu aan plannen om grote evenementen in de gehandicaptensport naar Amersfoort te halen, met als eerste hoogtepunt de WK Aangepast Badminton, die medio november in Amersfoort worden georganiseerd.
