De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) ziet een steeds agressiever Rusland dat via onder meer cyberaanvallen de samenhang van Westerse landen wil breken. China vormt vooral een risico voor bedrijfsspionage van Nederlandse techbedrijven. Dat komt naar voren in het jaarverslag 2024 dat de inlichtingendienst 24 april heeft gepubliceerd.
‘Het Kremlin en daaraan verbonden netwerken en organisaties stelden zich in 2024 agressiever, brutaler en provocerender op tegen Europese landen. Ze spioneerden, organiseerden heimelijk desinformatiecampagnes om het publieke debat te beïnvloeden en voerden cyberaanvallen uit’, schrijft de AIVD.
In het rapport wordt onder meer een reeks sabotage-acties genoemd zoals aanslagen met brandbommen in Polen, Tsjechië, Litouwen en Letland en het vernielen van onderzeese stroom- en internetkabels bij Finland.
De sabotage-acties zijn veelal gericht tegen organisaties die betrokken zijn bij de oorlog in Oekraïne. Nadrukkelijk bleken militaire en logistieke doelen het doelwit, stelt de inlichtingendienst. ‘In Nederland hebben geen vergelijkbare incidenten plaatsgevonden, maar de AIVD en de MIVD (Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst red.) hebben wel cyberoperaties en voorbereidende handelingen onderkend die mogelijk tot sabotage hadden kunnen leiden’, schrijft de AIVD. De dienst benadrukt dat Nederland voor Rusland een potentieel ‘targetland’ is. Onder meer de steun aan Oekraïne, en omdat Nederland een transport- en informatieknooppunt is in Europa, maakt ons land tot een potentieel doelwit, staat in het verslag.
China
In de jaarrapportage is ook veel aandacht voor China. De Chinese spionageactiviteiten waren in 2024 niet alleen op economische doelwitten gericht, maar ook op overheden in verschillende Europese landen. Nederland heeft tot nu toe vooral veel te maken met digitale spionage vanuit China, gericht op technologische bedrijven. Dat gebeurt op grote schaal. Het regime van China gebruikt daarvoor uitgebreide spionageprogramma’s, waarschuwt de AIVD.
De dienst licht toe dat op basis van Chinese wetgeving elk onderdeel van de Chinese maatschappij en iedere staatsburger kan worden gedwongen samen te werken met het Chinese regime, zelfs in het buitenland. ‘Daardoor is het niet altijd duidelijk welke organisatie of welk overheidsonderdeel achter bepaalde (spionage-) activiteiten zit’, aldus de AIVD.
MIVD
Het jaarverslag van de AIVD volgt op dat van de MIVD. Die dienst schrijft in zijn jaarverslag dat de samenwerking tussen de MIVD en de AIVD is versterkt en dat beide diensten beschikken over een gezamenlijke afdeling voor ict, applicaties, data, informatiehuishouding en architectuur.
