Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gaat het gebruik van bestaande ict-vijvers stimuleren zoals I-Interim Rijk (IIR) en het Rijks ICT Gilde. Ook de pools die departementen zelf hebben, moeten worden aangezwengeld.
Minister Judith Uitermark (BZK) kondigt dit aan in een Kamerbrief over het terugdringen van de inhuur van externen. Deze pools dragen bij tot het versterken van interne kennis en het verminderen van de noodzaak dure externe ict-professionals in te huren.
Al jarenlang slaagt de overheid er niet in om aan de zogenoemde Roemer-norm te voldoen. Volgens die norm moeten de uitgaven aan externe inhuur onder de tien procent van de totale personele uitgaven blijven. Integendeel, dit percentage loopt de laatste jaren sterk op. In de periode 2018-2023 groeide de inhuur van circa tien in 2018 tot circa vijftien procent in 2023. Binnenkort komen er nieuwe cijfers.
Inhuurcategorieën
Uit onderzoek van de Auditdienst Rijk (ADR) blijkt dat twee inhuurcategorieën samen circa tachtig procent van de gehele externe inhuur bepalen. In 2023 werd het meest ingehuurd voor ict-werkzaamheden (44 procent van de uitgaven externe inhuur) en voor formatie en piekwerkzaamheden bij de uitvoeringsorganisaties (29).
De ADR gelooft niet in een absolute norm voor de inhuur van externen. De focus zou moeten liggen op het zo doelmatig mogelijk benutten van inhuurkrachten. Verder is er nog veel ruimte om de samenwerking tussen rijksbrede ict-dienstverleners te verbeteren: dit dient vanzelfsprekend te zijn, aldus de ADR. In de praktijk wordt er onnodig geschermd met ‘de ministeriële verantwoordelijkheid’, zo luidt een kritische kanttekening.
Grip
Het ministerie van BZK vroeg ook ABDTopconsult om oplossingen. Behalve op een beter gebruik van pools adviseert dit bureau in het onderzoek ‘Grip op ict-inhuur’ op een samenhangende rijksbrede strategie op ict-capaciteit. Een gerichte regie is nodig op ict-capaciteit en personeelsontwikkeling. Verder moet actief worden ingezet op de instroom van nieuw ict-talent. Behoud en doorontwikkeling van talent verdienen ook meer aandacht. Denk aan i-traineeship, omscholing en i-stage.
Ook geeft eerdergenoemd onderzoek aan dat de vraag naar ict-capaciteit de komende jaren niet zal afnemen. Artificiële intelligence (ai) kan op lange termijn enig soelaas bieden, maar vereist op korte termijn juist meer ict-inzet. Dat geldt ook arbeidsbesparende technologie en data gedreven werken. Op den duur zal binnen andere domeinen minder personeel en externe inhuur nodig zijn. Voorlopig vraagt dit echter meer ict’ers.
Een risico is dat organisaties in hun voortbestaan te veel afhankelijk worden van externe inhuur: organisaties waar veel externen werkzaam zijn zouden volgens ABDTopconsult moeten werken aan een betere integratie van internen en externen, een goede planning van het werk en ontschotting van ict, hr en inkoop.
