De handelsoorlogen tussen de Verenigde Staten, China en Europa escaleren verder. China, totaal niet onder de indruk van Trumps spierballen-gedrag, slaat terug met een nieuwe heffing van 84 procent op Amerikaanse producten. Ook de Europese Unie reageert en heft vanaf begin volgende week invoertarieven oplopend tot 25 procent op een lange lijst goederen uit de VS. Maar tech zit er vooralsnog niet tussen.
De EU-lidstaten hebben een akkoord bereikt over heffingen op producten VS als vergelding voor tarieven op staal en aluminium die de Amerikaanse president Donald Trump heeft opgelegd. Het gaat om extra heffingen vanaf 15 april van 10 tot 25 procent op een trits Amerikaanse exportproducten, zoals spijkerbroeken, motoren, gevogelte en sojabonen, met een waarde van 22 miljard aan Amerikaanse goederen. Computers en andere hardware zitten nog niet in dit pakket.
China gaat een stap verder met een nieuwe heffing van 84 procent. De VS exporteren jaarlijks voor 145 miljard dollar aan goederen naar China. Dus zo’n heffing hakt er flink in. Als vergelding op vergelding volgt, komt een wereldwijde recessie sprongsgewijs dichterbij.
Gevolg is dat de financiële markten en beurzen uiterst nerveus zijn. Waar Trump tijdens zijn eerste ambtstermijn Wall Street te vriend probeerde te houden en in zijn beleid rekening hield met de stemming daar, loopt hij in zijn nieuwe ambtstermijn als een olifant door de porseleinkast. En de regering in Beijing wil terugvechten tot het bittere einde. Wall Street is er helemaal niet zeker van dat Trump deze handelsoorlog wint.
Zwakke plekken
Volgens de zakenkrant Wall Street Journal houdt China een heel arsenaal aan vergeldingsmaatregelen achter de hand die veel verder gaan dan importheffingen. Beijing kan het Amerikaanse bedrijfsleven op veel zwakke plekken treffen en techbedrijven flink dwarszitten. Denk aan het verbod op de uitvoer van materialen die nodig zijn om bepaalde chips te vervaardigen. Ook zou Beijing zinnen op harde pressie-maatregelen. Als Amerikaanse techbedrijven weigeren hun intellectuele eigendomsrechten op te geven, zou hen de toegang tot de Chinese markt worden ontzegd.
China lijkt zich grondig te hebben voorbereid op een langdurig handelsconflict. En het is de vraag of Trump zich bewust is van alle mogelijke consequenties. In zijn vorige termijn zag Trump de ontwikkelingen op de aandelenmarkt als een graadmeter voor zijn succes. Maar de stemming daar keert zich steeds meer tegen hem. Sinds de dot-com-crisis het presidentschap van George Bush bedierf, heeft een Amerikaanse president het niet zo slecht gedaan.
Update
Vanavond 9 april kondigde Trump een tijdelijke opschorting van importtarieven gedurende negentig dagen aan. Deze bevriezing geldt voor landen die geen tegenmaatregelen hebben getroffen. Landen die bereid zijn om te onderhandelen en afzien van tegenheffingen, krijgen een lager importtarief van 10 procent. Tegelijkertijd heeft Trump besloten om de tarieven op Chinese producten onmiddellijk te verhogen naar 125 procent.
Hoe het uitstel voor de EU uitpakt, is onduidelijk. Want de EU heeft wel een pakket tegenmaatregelen aangekondigd, maar die zijn nog niet van kracht. VNO-NCW pleit voor tegenheffingen. ‘Alleen met voldoende onderhandelingsmacht kun je iets bereiken aan de onderhandelingstafel,’ reageert de ondernemersorganisatie. De slotkoersen op Wall Street veerden enorm op nadat de tijdelijke opschorting bekend was gemaakt. De Dow-Jonesindex liep 7,9 procent op. De Nasdaq waarop veel techbedrijven staan genoteerd, sprong liefst 12,2 procent omhoog. Sinds 2008 had de beurs niet zo’n koopgolf beleefd.
De logica is ver te zoeken. Waarom zou je Chinese waterkokers met 84% willen belasten? Zelfs met dit tarief percentage gaan waterkokers nooit en te nimmer meer in het Westen gefabriceerd worden (al maakt Tefal nog wel sommige strijkijzers in Frankrijk wat feitelijk een vergelijkbaar product is; maar die zijn flink duurder en niet iedereen kan en wil dat betalen). Idem met andere goedkope prullaria.
Doel moet zijn om bepaalde hoogwaardige technologische en strategische producten in het Westen te fabriceren, denk aan halfgeleiders maar ook bijv. LCD schermen die in veel wapensystemen gebruikt worden.
Het enige wat er nu gebeurt is dat de Amerikaanse overheid op korte termijn veel tarief inkomsten binnenkrijgt. Maar tegelijkertijd wordt de Amerikaanse bevolking armer omdat zij meer moeten betalen voor dezelfde producten. Dit gaat uiteindelijk leiden tot lagere inkomsten voor de Amerikaanse overheid.