ANALYSE- Microsoft zet sterk in op de integratie van kunstmatige intelligentie bij bedrijven met de lancering van Microsoft 365 Copilot Chat. Die ai-assistent moet helpen om sneller en slimmer te werken. Ondanks de veelbelovende mogelijkheden is de adoptie van ai nog in de beginfase. Klanten maken zich zorgen over privacy.
Microsoft hanteert een driestappenplan om bedrijven aan de ai te krijgen. Dat begint door hen op een laagdrempelige manier aan te moedigen om de voordelen van ai te ontdekken via een gratis versie van Copilot Chat. Deze tool, die wordt aangedreven door het large language model (LLM) GPT-4 van OpenAI, stelt gebruikers in staat om vragen te stellen en direct antwoorden te krijgen op basis van ai-gegenereerde informatie uit webdata. Het idee is dat bedrijven zo een positief beeld van ai ontwikkelen en op termijn de stap willen maken naar meer geavanceerde toepassingen, legt Paul Honout, verantwoordelijk voor de moderne werkplek bij Microsoft Nederland, eind januari 2025 kort na de lancering van Copilot Chat uit aan Computable.
Als de eerste kennismaking met ai geslaagd is, komt de tweede stap. Daarin wordt de automatisering van bedrijfsprocessen met de inzet van digitale assistenten, ofwel ai-agents uitgebreid. Specifieke taken binnen de organisatie kunnen geautomatiseerd worden met behulp van ai. Bedrijven hebben de keuze uit een bibliotheek waarin per rol ai-agents beschikbaar zijn, of ze kunnen zelf een ai-agent bouwen. Inmiddels zijn er volgens Microsoft miljoenen ai-agents in gebruik. Deze tweede stap richt zich op het stroomlijnen van dagelijkse bedrijfsprocessen, zoals klantbeheer, administratie of documentverwerking en maakt het mogelijk om ai op een meer structurele manier binnen de organisatie te implementeren.
De derde en laatste stap in Microsofts ai-adoptieplan is de volledige integratie van ai in bedrijfsprocessen. In deze fase kunnen bedrijven hun hele bedrijfsomgeving door ai laten bevragen. Microsoft 365 Copilot biedt toegang tot data die is opgeslagen in toepassingen zoals Word, Excel, Teams en Powerpoint. Ook andere Microsoft-software zoals crm- of erp-systemen kan via de ai-agent worden bevraagd. Organisaties en gebruikers kunnen zelf vormgeven tot welke tools Copilot toegang heeft. Deze data worden doorzocht door de ai om snel en effectief antwoorden te geven op bedrijfsgerelateerde vragen. Bedrijven moeten zo inzichten halen uit data van allerlei systemen, zonder handmatige tussenkomst. Voor deze stap biedt Microsoft een abonnementsmodel, waarbij de premium versie van Copilot extra functies biedt, zoals het Copilot Control System voor verbeterde beveiliging en beheer.
Experimenteren
Veel organisaties experimenteren met ai-tools zoals Microsoft Copilot Chat, Google’s Gemini en Open AI’s ChatGPT en andere generatieve ai-oplossingen, maar grootschalige implementaties zijn in de praktijk nog zeldzaam. Tijdens het Microsoft-evenement Breaking Boundaries waarbij Computable eind januari 2025 aanwezig was, werd duidelijk dat bedrijven vooral in de experimentele fase zitten. De ruim vierhonderd aanwezigen, afkomstig uit diverse sectoren, zijn op zoek naar manieren om ai succesvol te integreren. Copilot-partners van Microsoft, zoals Wortell, Capgemini, E-Office, Let’s Copilot en Avanade deelden hun ervaring.
Copilot-klant Siemens Healthineers sprak er over de implementatie van ai in zijn bedrijfsprocessen. De Duitse multinational die zorgtechnologie levert, begon in 2023 met driehonderd licenties voor Copilot op zeventigduizend medewerkers en breidde dit in 2024 uit naar vijfduizend licenties. Betrokkenen bij het Copilot-project legden uit dat er aanvankelijk veel zorgen waren over wet- en regelgeving. Ook de afdeling cybersecurity keek constant mee en de ondernemingsraad van het zorgconcern had vragen over mogelijk arbeidsverlies, vertellen ze tijdens het Microsoft-evenement in Hilversum. Er was bijvoorbeeld nog geen antwoord op een vraag als: hoe lang bewaar je een prompt? Naast onduidelijkheid over die korte tekst waarmee een ai-tool wordt aangestuurd, merkten de Copilot-pioniers ook dat bij een ai-project geruchten snel de kop opsteken. Zo werd in een voorlichting het idee geopperd om de ai-tool te verbinden met een bepaald systeem. Hoewel dat slechts een idee was, ging rond dat die koppeling er daadwerkelijk zou komen. Ai-implementaties liggen onder een vergrootglas. De begeleiding moet zorgvuldig en gestructureerd verlopen, vatten de Duitsers samen. Bedrijven die nu met Copilot aan de slag gaan hebben meer kennis en ervaring tot hun beschikking dan die pioniers.
Data en privacy
Microsoft benadrukt dat Copilot 365 niet getraind wordt met klantdata en dat de modellen continu bijgestuurd worden om privacy te waarborgen. Volgens de leverancier biedt Copilot daarmee een veel veiligere omgeving dan soortgelijke gratis ai-toepassingen waarvan onduidelijk is wat er met de data gebeurt. Betaalde licenties van Copilot bieden volgens Microsoft volop voorwaarden voor bescherming van data en privacy. Toch zijn er zorgen over privacy. Zo raadde ict-organisatie voor onderwijs en onderzoek, Surf, na een data privacy impact assessment (dpia) eind 2024 het gebruik van Copilot in het onderwijs voorlopig af vanwege vier privacyrisico’s. Ook binnen de overheid wordt het gebruik vooralsnog afgeraden.
Surf schreef naar aanleiding van de dpia: ‘Het is niet duidelijk welke persoonsgegevens Microsoft verzamelt en bewaart over het gebruik van Microsoft 365 Copilot. Verder zijn de gegevens die gebruikers ontvangen als zij een inzageverzoek doen ‘onvolledig en onbegrijpelijk’. Ook is het aannemelijk dat Microsoft 365 Copilot onjuiste en onvolledige persoonsgegevens genereert en merken gebruikers niet dat ze met onjuiste gegevens werken, omdat ze te veel vertrouwen op de generatieve ai-tool’. Ook besloot de gemeente Amsterdam een proefproject met Copilot niet te starten vanwege onduidelijkheid over de opslag van privacygevoelige gegevens.
Microsoft verwacht op korte termijn naar buiten te komen met nieuws over aanpassingen in Copilot van de in de dpia genoemde vier risico’s. Hierover is nauw overleg gevoerd met de onderwijswereld en de overheid. Volgens Microsoft voldoet Copilot bovendien aan alle bestaande privacy-, beveiligings- en nalevingsverplichtingen voor Microsoft 365 voor commerciële klanten. Het gaat onder meer om de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de gegevensgrens van de Europese Unie (EU). Ook over de databeveiliging en privacy van Copilot wordt uitgebreid informatie gedeeld door Microsoft. Bij klanten heerst echter nog veel onduidelijkheid, bijvoorbeeld over de Amerikaanse Cloud Act die de regering van de Amerikaanse president Trump in uitzonderlijke gevallen de mogelijkheid biedt om via Amerikaanse leveranciers gegevens van klanten te vorderen.
Dpia
Microsoft wacht ondertussen niet op de uitkomsten van gesprekken over de in de dpia van Surf genoemde punten en organiseert bijvoorbeeld bijeenkomsten waar ambtenaren worden getraind in de mogelijkheden en inzet van ai in de publieke sector. Ook zo moeten potentiële gebruikers meer inzicht krijgen in de mogelijkheden van ai op de werkvloer.
Het it-concern staat voor een uitdaging. De drie stappen van zijn plan bieden een potentieel krachtige oplossing voor bedrijven die ai willen integreren, maar de bezorgdheid over privacy en compliance kan de bredere adoptie van ai vertragen. Het bedrijf dat investeringen van 80 miljard in ai aankondigde, fors investeerde in OpenAI en de eigen ontwikkeltak opschudde voor een volledige focus op ai en agents moet blijven werken aan transparantie en zorgen rondom privacy aanpakken, Daar is de discussie over datasoevereiniteit binnen de EU sinds de benoeming van Trump tot president van de VS bijgekomen. De plannen voor ai-adoptie zijn in volle gang, maar de komende maanden zijn cruciaal voor Microsoft om zijn ai-oplossingen in de juiste balans van innovatie en vertrouwen te plaatsen.
