De Tweede Kamer pleit voor een leeftijdsgrens van 15 jaar voor het gebruik van sociale media-platforms zoals X, TikTok, Instagram en Facebook om kwetsbare jongeren te beschermen tegen de schadelijke effecten van verslavende content. De Kamer benadrukt de risico’s voor de mentale en fysieke gezondheid van jongeren, maar hoe deze regels daadwerkelijk gehandhaafd moeten worden, is nog onduidelijk.
Vanmiddag stemde een meerderheid in met een motie van D66 die de regering verzoekt om leeftijdsgrenzen vast te stellen voor het gebruik van sociale media.Techbedrijven worden in het voorstel bekritiseerd voor hun rol in het creëren van verslavende platforms zonder voldoende bescherming voor minderjarigen.
Eén van de grote vraagstukken is wie verantwoordelijk is voor de handhaving van deze leeftijdsgrenzen. Moet dit bij de techbedrijven liggen, of is er ruimte voor een overheidsinstantie die deze regels afdwingt? In het voorstel wordt gesteld dat techbedrijven te weinig doen om een veilige omgeving te bieden voor jongeren, vaak met gebruik van verslavende technieken. Toch blijft het onduidelijk hoe bedrijven ervoor moeten zorgen dat de leeftijdsgrenzen daadwerkelijk worden nageleefd.
De voorgestelde ondergrens van 15 jaar sluit aan bij ontwikkelingen in andere landen, waar vergelijkbare leeftijdsgrenzen worden overwogen. Staatssecretaris Karremans heeft aangegeven positief tegenover de leeftijdsnorm te staan, meldt de NOS. Hij is van plan om met Europese collega’s te overleggen over een gezamenlijke aanpak. Dit kan resulteren in een uniforme Europese norm voor sociale media, wat de handhaving mogelijk zou kunnen vereenvoudigen.
Adviesleeftijd smartphone
Terwijl de discussie over de handhaving nog gaande is, wordt van ouders verwacht dat zij een actieve rol spelen in het beschermen van hun kinderen tegen de negatieve effecten van sociale media. Karremans wil voor de zomer met advies komen over de leeftijd waarop ouders hun kinderen een smartphone zouden kunnen geven. Tegelijkertijd blijft de vraag hoe bedrijven hun platforms kunnen aanpassen om jongeren beter te beschermen, zonder in strijd te komen met de vrijheid van het internet en commerciële belangen.
Eind 2024 deed de Australische regering sociale media voor jongeren in de ban. Op die beslissing werd verdeeld gereageerd. Recent kondigde Instagram tieneraccouts aan. Dat zijn accounts voor gebruikers tussen de 13 en 17 jaar, waarbij standaard privacy-instellingen zijn geactiveerd, zoals een privéaccount en beperkingen op interacties met onbekenden. Instagram zegt extra bescherming te bieden tegen ongepaste inhoud, pestgedrag en gepersonaliseerde advertenties. Bovendien kunnen ouders via bepaalde tools toezicht houden op het gebruik van de app door hun kinderen.
Ik vind dat het probleem niet bij de techbedrijven neergelegd mag worden. De ouders kunnen hun kinderen nu ook al verbieden om sociale media te gebruiken of gewoon een smartphone of computer ontzeggen.
Daarnaast zijn er geen technische middelen om een leeftijdsgrens te bewaken. Kinderen hebben bijvoorbeeld geen DigiD welke sociale media bedrijven kunnen gebruiken om de leeftijd te controleren. Anders wordt het een ratjetoe van allerlei maatregelen zoals geboorteaktes scannen en opsturen door ouders etc.
Ook moeten de positieve kanten van sociale media niet vergeten worden, zoals meer en betere sociale contacten. Kinderen dit domweg ontzeggen is misschien net zo schadelijk voor hun ontwikkeling.