Reportage | Cornelis Vrolijk
‘Vissers van morgen.’ Het motto tekent het vaarwater waarin Cornelis Vrolijk zich onder invloed van het duurzaamheidsvraagstuk bevindt. Het betekent ook dat het internationaal opererend visserijbedrijf – inclusief de vloot – in hoog tempo transformeert en behoefte heeft aan it’ers.
In de vergaderzaal in het IJmuidense hoofdkantoor ontvouwt zich via een presentatie de geschiedenis van Cornelis Vrolijk. Een familieonderneming opgericht in 1880 door Frans Vrolijk jr. groeide na een reeks overnames, participaties en acquisities (en een stille naamsverandering) uit tot een allround seafoodbedrijf dat thuis is in vangen van vis, (diepvries)opslag, verwerking, verkoop en transport door middel van tien trawlers, 27 kotters (dertien in Nederland, veerrtien in Suriname), 74 garnaalboten (Nigeria) en nog eens twee tonijnschepen (Verenigde Staten).
Wat doorklinkt in de slides is dat Cornelis Vrolijk zich realiseert op welk kruispunt de doorgaans conservatieve visserijsector staat: de zee in rijkdom vervuilen en leeghalen, of duurzaam vissen om het toekomstperspectief voor de (Nederlandse) kust- en zeevisserij te behouden? Bij dat laatste speelt it een doorslaggevende rol.
Cloudwatervrees
Een belangrijke stap was om de hele club naar de cloud te brengen, vertelt it-manager Brigitte Sissingh na de bedrijfspresentatie. ‘Cloudwatervrees’, is haar eerste reactie op de vraag hoe dat ging. Ze vervolgt: ‘Vijf jaar geleden. Je begrijpt, alle ‘hulp’ kwam van corona.’ Waarmee Sissingh bedoelt dat ook zij en haar collega’s tijdens die surrealistische periode opeens thuiszaten. ‘Wat nu? Maar binnen een week werkte iedereen vanuit huis. Dat dat dankzij de cloud lukte, was doorslaggevend voor de cloud-acceptatie bij alle collega’s.’
Na een aantal jaren hybride gewerkt te hebben, staat het bedrijf aan de vooravond van een volledige transitie naar de cloud, wat recht doet aan de cloud-first-strategie, vertelt Niels Bruggenkamp, sinds vijf jaar verbonden als senior it-architect aan het visserijbedrijf. Volgens hem zijn er op it-gebied binnen de sector en dus de eigen organisatie interessante ontwikkelingen gaande. Maar de migratie naar de cloud is het grootste thema. Dat raakt aan de werkplekomgeving, applicaties en infrastructuur, op zowel de walorganisatie als de schepen.
Visreis
Gevraagd naar toepassingen waarop ict zijn weg vindt naar bedrijfsvoering van de visserij noemt Bruggenkamp de voorbereiding van de visreis. Dan moeten we denken aan monitoring en controle van de systemen, maar ook aan data-analyse. Dat moet leiden tot meer efficiëntie in de vangst. Bruggenkamp licht toe: ‘Door inzicht in het verkeer van alle systemen aan boord. Navigatie, meet- en regeltechniek, koel- en vriestechnieken, het moet allemaal worden gemonitord.’ Tot de verbeelding spreekt Marad, een vlootbeheerssysteem dat uit verschillende modules is opgebouwd.
Met een kernteam van negen vaste it’ers en een flexibele schil van specialisten wordt bij Cornelis Vrolijk gewerkt aan projecten die variëren van procesoptimalisatie op kantoor tot technologische ondersteuning van de vloot. Volgens woordvoerster Judy op het Veld ‘hét perfecte moment voor it’ers om ja te zeggen en aan boord te stappen’. Want hoewel je het niet meteen zou verwachten, legt ze uit, ontsnapt ook de visserijsector niet aan digitaliseringsgolf. ‘Bij ons bouw je mee aan het professionaliseren en verder vormgeven van de it-afdeling.’
It speelt een sleutelrol bij het verduurzamen van de visserij, van het monitoren van vangstgegevens tot het optimaliseren van brandstofverbruik door inzet van slimme technologieën, vult Sissingh aan. ‘We combineren innovatie met duurzaamheid. Denk aan visopsporingsapparatuur of netten die op afstand te bedienen zijn. Daarnaast werken we samen met wetenschappers door boorddata te verzamelen om visbestanden in kaart te brengen.’ Om eraan toe te voegen dat een verdere digitalisering als doel heeft om op een gestructureerde en efficiënte manier gegevens te verzamelen. Onder meer de uitrol van een nieuw erp-systeem binnen alle bedrijfsonderdelen draagt hieraan bij.
Scombrus
Zo mogelijk synchroon met het openen van de deur naar de moderne tijd liep de bouw van – we spreken weer 2020 – een nieuwe vriestrawler de Scombrus. Bruggenkamp legt uit dat speciaal voor genoemd vaartuig een mini-datacentrum is ingericht. Gekozen is voor een architectuur die luistert naar de naam Fleet Fabric, waarbij een scheiding is aangebracht tussen het zakelijke verkeer en de communicatie met thuis en het streamen van content. ‘De bemanning kan nu zoveel meer. Vergeet niet dat ze zo’n drie tot vier weken van huis is. Ik heb ooit ook gevaren en toen hadden we niet eens mail. Vervolgens kon je mailen voor vijf gulden per maand. Zo is het begonnen. Nu hebben bemanningen Starlink om Formule 1 te kijken. En een tijdje terug overleed een familielid van een van de vissers. Midden op zee kon hij de afscheidsdienst niet bijwonen, maar wel via een livestream.’
De it-architect wijst er in dit verband op dat de cloud ‘als it-visie’ waardevol is, maar dat je met een cloud aan boord van een schip ook te maken hebt met satellietverbindingen. ‘Daardoor ontstaan een paar serieuze uitdagingen, waarvan security de urgentste is.’
Awareness
Om ervoor te zorgen dat wat er gebeurt ook veilig gebeurt, is Cornelis Vrolijk in zee gegaan met twee partners, te weten it-beveiliger Fortinet en Northwave (onder meer gespecialiseerd in het onderhandelen met cybercriminelen). ‘Je hebt een partij nodig die je daarmee kan helpen’, stelt Bruggenkamp vast. ‘Alleen met een verzekering gaat het niet meer lukken.’
Een niet te verwaarlozen aspect van it-beveiliging, dat zo mogelijk meer van tel is op een visserschip dan in een kantooromgeving, is awareness. ‘Vissers zijn met visserij bezig en hebben geen idee. ‘Waarom moet dit? Wat een gedoe allemaal’, hoor je dan.’ Om die reden zijn securitytrainingen opgezet en gaat de it-afdeling intern onregelmatig een phishingmail rondsturen. En om een ransomware-aanval op een schip tegen te gaan, mag er geen privé-apparatuur op het scheepsnetwerk worden aangesloten. Daarvoor is het crewnetwerk, volledig geïsoleerd en alleen voor de bemanning. Ook geldt aan boord een ‘beperkte toegang tot bepaalde sites’.
Bruggenkamp: ‘Het is het op smaak brengen van je cybersecurity. Maar hoe meer maatregelen je treft, hoe armer de mogelijkheden. Hoeveel risico’s wil je nemen?’ Maar de basis om voldoende te communiceren met het thuisfront ligt er. ‘Wat facebooken, Instagram… Het is een eerste levensbehoefte. Vroeger informeerde nieuw personeel naar het salaris en de werktijden en misschien het eten. Nu vragen ze als eerste: hoe zit het met de wifi aan boord?’
Ook hoog op de agenda staat de security tussen informatietechnologie (it) en operationele technologie (ot). Dat geldt niet alleen voor de schepen, maar ook voor de productlocaties. ‘We hebben hiervoor een geïntegreerd beveiligingsbeleid ontwikkeld waarin it en ot veilig en efficiënt samenwerken. We hebben het tot nu toe goed voor elkaar, zeker als we ons vergelijken met de rest van de sector’, vindt de it-architect.
Ook het visserschip transformeert steeds meer naar een computer, waarop alles zoveel mogelijk over digitale lijnen loopt. Ja, er is nog steeds een fysieke documentstroom. Zo is het logboek gedigitaliseerd, maar zijn de crew change-lijst en het olieboek, waarin bijgehouden het olieverbruik van de motoren, nog steeds gevangen in Word en een Excelletje. ‘Maar het zal niet lang meer duren of iemand vraagt het olieverbruik van de hele vloot op met een druk op de knop’, aldus Bruggenkamp.
