De vraag naar rekenkracht in de Nederlandse wetenschap groeit sneller dan het aanbod. Wetenschappers waarschuwen dat investeringen in de digitale infrastructuur nodig zijn om de wereldwijde positie van Nederland te behouden. De vervanging van supercomputer Snellius, die in 2027 gepland staat, komt volgens hen te laat.
Dat stellen ze in het rapport Computational Needs for Accelerated Scientific Discovery, opgesteld door NWO en Surf. De snelle digitalisering van de wetenschap, de opkomst van kunstmatige intelligentie (ai) en de vervangingsplannen voor de nationale supercomputer Snellius maken duidelijk dat de behoefte aan reken- en datacapaciteit in Nederland niet gelijk opgaat met het aanbod. Uit de studie blijkt dat onderzoekers in verschillende wetenschapsdomeinen al te maken hebben met een tekort aan rekenfaciliteiten.
De vraag naar rekencapaciteit is namelijk in alle wetenschapsdomeinen sterk toegenomen. Waar vroeger vooral bèta- en technische wetenschappen gebruikmaakten van supercomputers, vertrouwen nu ook andere disciplines, zoals de sociale en geesteswetenschappen op grootschalige data-analyse. De opkomst van ai, die enorme hoeveelheden data vereist voor training en uitvoering, versnelt deze vraag. ‘De behoefte zal de komende jaren verder toenemen. Zonder een adequaat antwoord op deze vraag kan Nederland zijn leidende positie in internationaal wetenschappelijk onderzoek verliezen’, concluderen Surf en NWO.
De partijen wijzen ook op de onzekerheid over structurele financiering voor de benodigde faciliteiten. Op dit moment blijft de capaciteit van de Nederlandse supercomputer Snellius achter bij die van andere Europese landen, terwijl de vervangingsplannen pas in 2027 gerealiseerd zullen zijn. NWO en Surf pleiten voor versterking van de nationale digitale infrastructuur om de internationale concurrentie bij te benen. Het rapport concludeert dat Nederland achterloopt bij andere Europese landen die wel investeren in digitale infrastructuur, wat het risico vergroot dat Nederland verder achterop raakt. Investeren in rekencapaciteit is cruciaal om de mondiale toppositie van de Nederlandse wetenschap te behouden.
