Samenwerking en innovatie centraal in nieuw regeerprogramma
Digitalisering vormt voor het nieuwe kabinet de sleutel voor een beter bestuur. Daarbij is het essentieel dat de rijksoverheid intensiever samenwerkt met gemeente, provincie en waterschappen, van uitvoering tot beleid. ‘Met vaardige ambtenaren aan de basis,’ zo blijkt uit het nieuwe regeerprogramma.
Minister Judith Uitermark (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) onderstreept daarbij het recht dat burgers en bedrijven hebben op begrijpelijke en nabije dienstverlening van de overheid. Daarvoor moet de basis op orde zijn met veilige en goed werkende systemen, juiste gegevensuitwisseling en slimme inzet van technologie zoals cloud en artificiële intelligentie. De uitwerking van het regeerakkoord noemt in dit verband ook quantum, een technologie die nog maar in de kinderschoenen staat.
Één digitale overheid
Staatssecretaris Zsolt Szabó (Digitalisering en Koninkrijksrelaties) wil knopen doorhakken bij de versterking van de digitale basis-infrastructuur en verbetering van de informatiehuishouding. Tijdens een congres van iBestuur afgelopen woensdag zei hij al naar één digitale overheid te streven. ‘Daarbij moet het niet bij oeverloos geklets blijven. Szabó zit niet te wachten op het zoveelste debat over digitalisering’, zo liet hij duidelijk merken.
‘Recente storingen, waar veel overheden last van hebben ondervonden, laten zien dat onze dienstverlening zonder digitalisering leidt tot stilstand, onrust en kwetsbaarheid,” aldus de staatssecretaris. Daarom moeten we meer samenwerken als één overheid.’
De PVV’er (en oud-VVD’er) die anders dan zijn D66-voorganger Alexandra van Huffelen een achtergrond in de it-sector heeft, wil snel prioriteiten stellen. Om een gezamenlijke overheidsaanpak te realiseren, wordt een digitaliseringsstrategie ingezet. Want op dit gebied valt nog veel vooruitgang te boeken. Standaardiseren wordt de norm.
Privacy en gegevensbeveiliging
Het kabinet Schoof blijft letten op privacy en gegevensbeveiliging. Naleving van de privacywet AVG, ook door de overheid, wordt van fundamenteel belang genoemd. De positie van de functionaris voor de gegevensbescherming (FG) wordt daartoe versterkt. De FG houdt binnen organisaties toezicht op naleving van de privacywetgeving. Deze functionaris moet ook adviseren over een betere gegevensbescherming. De FG dient zijn taken onafhankelijk te kunnen uitvoeren, zonder bemoeienis van het management.
Maar in de praktijk wringt dat. Staatssecretaris Szabó bekijkt welke extra bevoegdheden de FG kan krijgen. Ook laat hij een rijksbreed beleid op gebied van online monitoring ontwikkelen. Verder wil hij meer grip krijgen op internationale gegevensstromen, onder meer door de wetgeving te moderniseren. Andere aandachtspunten zijn de strikte inzet van gezichtsherkenning en geautomatiseerde besluitvorming door de overheid.
Lees een sterk staaltje van digitaal opportunisme want sleutel tot beter bestuur zit in transparantie, goede regelgeving en een betere lange termijn strategie. Want tot op heden is privacy nogal eenzijdig als we kijken naar Rutte doctrine die transparantie in besluitvorming belemmerd waardoor het bestuur een zwarte doos wordt zonder verantwoordelijkheid doordat het governance principe van zeggen wat je doet, doen wat je zegt en dat bewijzen stelselmatig ondermijnd wordt. De Veel Vergeten Data partij heeft hierdoor een geheel eigen waarheid die meestal niet overeenkomt met de digitale feiten die vastgelegd zijn in allerlei registers.
Weerstand van VVD, FVD en PVV tegen UBO regelgeving gaat om de privacy van ondernemers terwijl deze vaak een belangenverstrengeling hebben vanuit bestuurlijke functies omdat we een nogal verwarrende rechtsstaat hebben met natuurlijke rechtspersonen en juridische rechtspersonen.Toezicht op de macht via een wirwar aan rechtspersonen gaat om het digitaal rechercheren in de vele registers omdat een oeverloos geklets veelal gewoon in het belang is van de status quo. Staatssecretaris die een rijksbreed beleid op het gebied van online monitoring wil ontwikkelen klinkt voor mij als Alexandra van Huffelen 2.0. Ander poppetje, hetzelfde beleid.
Wat betreft de vraag of de basis op orde is luidt het antwoord: NEE.
Van een falende digitalisering door legacy tot haperende dienstverlening door uitbesteding van kritische diensten begint elke strategie met de nulmeting van een startpunt. Tot op heden worstelen alle overheidsdiensten nog met een privacywet omdat er een ander ontwerp principe gehanteerd werd. En terug naar de ontwerptafel van privacy-by-design zullen de FG’s nog veel werk hebben hierin omdat de politieke opportunisten beter beschermd zijn dan de klokkenluiders. Wat betreft dualisme tussen de bestuurder en de controleur is het probleem dan ook meer organisatorisch dan digitaal waardoor ik niet uitsluit dat Zsolt Szabó de Fred Teeven 2.0 is van dit kabinet.