Het demissionaire kabinet overweegt om een miljard euro uit het Nationaal Groeifonds aan te wenden voor de ‘Beethoven’, een geheime operatie die tot doel heeft om techbedrijf ASML in Nederland te houden. Een speciale taskforce is het over die intentie eens geworden. Dat meldt het FD op basis van Haagse bronnen.
De middelen zijn bestemd voor infrastructuur en (wetenschappelijk) onderwijs in de regio Eindhoven. De TU Eindhoven moet de chipindustrie nog meer dan in het verleden aan vakbekwaam personeel helpen. De eerder genoemde een miljard euro is aan te vullen door geld gereserveerd voor toekomstige wegenbouw, vervroegd te alloceren. Ook de huisvesting rond de Brainport krijgt een extra impuls. De operatie moet voorkomen dat ASML en andere belangrijke Nederlandse bedrijven uit de chipsector naar het buitenland vertrekken. Gelet op de demissionaire status van het kabinet heeft politiek Den Haag zijn toevlucht genomen tot het ‘creatief’ schuiven met gelden uit alle mogelijke potjes.
Nog het meeste valt te halen uit het Nationaal Groeifonds, dat al eerder de bijnaam ‘Graaifonds’ kreeg. Oorspronkelijke doel was het duurzame verdienvermogen van Nederland te versterken door mede te investeren in projecten die zorgen voor economische groei op lange termijn. Maar nu blijkt het kabinet van plan om een niet onbelangrijk deel van het geld te gebruiken om chipprojecten voor Nederland te behouden. Tot woede van NLdigital besloot minister Micky Adriaansens (EZK) de vorige week nog tot een tijdelijke bevriezing van het Nationaal Groeifonds. Ze zei dat te doen om de deelnemende partijen aan de informatiegesprekken de gelegenheid te geven alle investeringsplannen op een rijtje te zetten. Als er een miljard euro naar de chipindustrie stroomt, zal dat ten koste gaan van andere projecten op gebied van hi-tech.
Overigens is het maar de vraag of het gebaar dat het demissionaire kabinet nu maakt richting ASML, de klagende chipbedrijven tevreden stemt. Hun voornaamste grieven liggen op fiscaal gebied. En het wordt politiek en procedureel lastig de belastingwetgeving in hun voordeel op te schudden.