In het domein van duurzaamheidsbeleid is het moment aangebroken de tot nu toe geleverde inzichten daadwerkelijk aan te pakken – vooral voor externe consultants en ESG-dashboardmakers. We zagen de afgelopen twee jaar een toestroom van consultants die het ‘groene label’ omarmen. Maar het heeft er alle schijn van dat we meer rapporten dan bomen hebben, en dat betekent geen duurzaamheid. Ergens zou het volume aan papierwerk een nieuwe categorie CO2-uitstoot rechtvaardigen.
Te midden van deze stortvloed aan adviesrapporten, PowerPoints en PowerBI ESG-analyses lijken we een cruciaal punt te zijn vergeten: deze rapporten verminderen geen enkele gram CO2. De belangrijkste vraag: we meten onze ESG-voetafdruk nauwgezet, maar volgt er op deze metingen ook actie?
Te druk
Onderzoek van Heidrick & Struggles toont aan dat de helft van de directeuren externe consultants inhuurt voor duurzaamheidsadvies. Het kan nog mooier: ruim twee derde van deze directeuren geeft toe dat ze te druk zijn om deze rapporten daadwerkelijk te lezen. Wat een verrassing! Het lijkt erop dat we meer tijd besteden aan het inhuren van duurzaamheidsadviseurs dan aan het nastreven van duurzaamheid. Laten we dus die rapporten verscheuren, die consultants naar huis sturen en tot actie overgaan.
Misschien te makkelijk? Of kunnen we zo de wereld redden en een flink bedrag besparen, geld dat anders verspild zou worden aan rapporten en vergaderingen. Een win-winsituatie, vooral wat betreft overheidsfondsen. Efficiënte toewijzing van publieke middelen.
Toekomst
We moeten de focus te verleggen van eindeloze rapporten naar concrete actie. Veel onderzoekers zijn nog steeds bezig met het in kaart brengen van specifieke emissiecategorieën en het selecteren van de beste duurzame energievormen voor de toekomst. We zijn zo laat met het nemen van actie dat alle middelen nu moeten worden ingezet om schadelijke emissies te verminderen en biodiversiteit te behouden. Prioriteren is van cruciaal belang.
Belangrijke stappen voor beleidsmakers zijn:
- Elektrificatie
Massaal overstappen op elektriciteit als primaire energiebron in plaats van koolwaterstoffen. Hoewel nog niet alle energieopwekking duurzaam is, kunnen zelfs minder duurzame vormen zeer efficiënt worden gemaakt. Bovendien betekent het scheiden van opwekking en verbruik dat de overgang van gas naar windenergie geen aanpassingen in het verbruik vereist. De uitdaging ligt in het oplossen van netwerkcongestie – praktisch gezien het leggen van meer kabels onder de grond en het maximaliseren van de beschikbare capaciteit.
- Bouwinfrastructuur
Verplaats verwarmingssystemen van gebouwen weg van aardgas. Ontwikkel duurzame onderhoudsplannen waarin maatregelen zoals investeren in zonnepanelen om de vraag naar elektriciteit te verminderen, worden benadrukt. Geef meer inzicht in de mogelijkheden in opbrengsten voor de business cases en stimuleer de investeringen in duurzaamheid.
- Duurzaam gedrag aanmoedigen
Bevorder duurzaam gedrag bij individuen, pleit voor led-verlichting, zonneboilers, warmtepompen en isolatie. Betekent informatievoorziening naar individuen en toegang tot betrouwbare en onafhankelijke experts.
- Kennisinvestering
Investeer in duurzaamheidsonderwijs om experts in staat te stellen bedrijven en individuen te begeleiden bij duurzame keuzes als onafhankelijke adviseurs. Vooral op het gebied van data-uitwisseling en digitalisering in de energie infrastructuur is er een schreeuwende behoefte aan inhoudelijke experts.
- Gegevensuitwisseling
Faciliteer transparante gegevensuitwisseling over energieaanbod en -vraag (warmte, elektriciteit, waterstof). Dit maakt een betere lokale afstemming van vraag en aanbod mogelijk, waardoor bedrijven energieoverschotten met buren kunnen delen en energieverbruik en -productie binnen buurten kunnen coördineren, waardoor de druk op het net wordt verlicht.
- Mobiliteit
Bijna de helft van de CO2-uitstoot door transport komt van gewone auto’s – en slechts negen procent van vliegen. Moedig het gebruik van openbaar vervoer en fietsen aan, installeer voldoende oplaadstations en bevorder het gebruik van elektrische voertuigen.
- Faciliteren van investeringen
Ondersteun investeringen in duurzame energie, omdat deze ondernemingen aanzienlijk kapitaal vergen maar betrouwbare, langetermijnrendementen beloven. Het faciliteren van samenwerkingen zoals energiecoöperaties stelt bewoners, gebruikers en mede-eigenaars in staat om niet alleen te profiteren van energie, maar ook van rendement op hun investering.
- Voortgangsmeting
Tot slot, meet de voortgang efficiënt. Gebruik rapportage als instrument voor sturing in plaats van als einddoel. Hoewel er nog laaghangend fruit moet worden aangepakt, moet rapportage relatief eenvoudig blijven. Het begrijpen van uw voetafdruk is cruciaal bij het opstellen van een effectieve reductiestrategie. Met name in scope 3 is deze aanpak relevant. Automatisering van het dashboard moet het doel zijn, zodat duurzaamheidsexperts zich kunnen concentreren op reductie in plaats van rapportage.
Excel
Kortom, actie moet voorafgaan aan rapporten. Duurzame transformatie komt niet voort uit Excel-sheets; het vereist tastbare acties. Laten we ons richten op doen in plaats van ons te fixeren op de meest ideale PowerBI-dashboards. Duurzaam worden vereist echte actie, een die niet alleen kan worden georkestreerd vanuit een Excel-bestand.
Robbrecht van Amerongen is lead iot en business development manager bij Amis Conclusion
Meer rapporten dan bomen is herkenbaar want de papieren tijgers zijn nu eenmaal makkelijker te temmen dan de realiteit. Meten is echter weten want de verduurzaming begint met een gedragsverandering waar het inzichtelijk maken om allerlei sensors gaat. Acties moeten inderdaad geïnfomeerd zijn waarbij betrouwbaarheid van rapport afhankelijk is van de Chain of Custody.
PowerBI en Excel lijken me nogal onbetrouwbaar als het om transparante gegevensuitwisseling gaat omdat er geen kruislingse relaties ter controle zijn. Het modelleren naar een gewenste uitkomst gaat om liegen met statisiek want het openbaar vervoer is nogal vervuilend als de dienstregeling een lege trein laat rijden. De efficiëntie van een optimale bezettingsgraad gaat om het afvlakken van de pieken en dalen.
Budget Energie gaat daarom stunten met ‘gratis’ stroom in de uren dat het stroomnetwerk overbelast wordt door zonneenergie. Deze 180 graden ommekeer in daluren moet consumenten motiveren in een gedragsverandering omdat meer kabels of dikkere kabels in de grond leggen niet de oplossing is als we naar paradox van Jevons kijken.