Reportage uit Zagreb
Ze lijken op groot uitgevallen zeecontainers, de modulaire datacenteronderdelen die Vertiv bouwt in zijn fabriek nabij Zagreb. Datacenterexploitanten gebruiken de ‘mods’ om hun capaciteit van serverracks, koelinstallaties en/of stroomvoorzieningen snel en zonder onderbreking uit te breiden. Computable nam een kijkje in de Kroatische fabriek.
Vertiv is een Amerikaans bedrijf dat onderdelen van de inrichting van datacenters levert. Niet de servers zelf, wel de racks, power units, switchboards en installaties voor bijvoorbeeld klimaatbeheersing en waterzuivering. Relatief nieuw is de prefabricage modulaire datacenterinrichting, een soort container met vaak een stalen frame en isolerende wanden. Meerdere modules kun je aaneenschakelen zodat een grote ruimte ontstaat. De opmars van ai vergroot de vraag naar zulke modules.
Op twintig minuten rijden van Zagreb staat de fabriek waar Vertiv de ‘mods’ bouwt en inricht voor klanten in de regio Europa, Midden-Oosten en Afrika. Het is een omheind terrein met een slagboom, een flinke asfaltvlakte en een fabriekshal die lijkt op een grijze blokkendoos. De wind snijdt en het begint te schemeren als we het terrein betreden.
Foto’s boven en onder: Fabriek van Vertiv nabij Zagreb (Kroatië) voor prefab datacentermodules.
Veiligheidsvoorschriften
Een fabrieksbezoek blijft een niet-alledaagse belevenis. Zo gelden er behoorlijk wat veiligheidsvoorschriften, die netjes in een brochure staan omschreven. We doen beschermend schoeisel en een fluorescerend vest aan en zetten een veiligheidshelm op. Bezoekers worden ingedeeld in groepjes met elk een eigen begeleider. Die verzoekt ons vriendelijk om over de gemarkeerde paden op de betonvloer te lopen en fronst als je daarvan afwijkt of achterop raakt. Binnen foto’s maken is uit den boze; de privacy van iedere klant is heilig.
In de grote fabriekshal galmt het geluid van een bouwplaats: muziek uit een transistorradio wordt overstemd door geboor, geschroef en gezaag. Het is er fris, maar de mensen werken hard. Op verschillende plekken werken teams aan aaneengeschakelde modules. De stalen frames en de meeste wanden zijn al geplaatst en nu zijn ze vooral bezig met het aanbrengen van kabels, goten, luchtkanalen en kasten voor de apparatuur. We lopen langs het werk en er soms dwars doorheen. De herrie gaat door, zelfs als de begeleider iets probeert uit te leggen.
Specificaties
In de fabriek werken teams aan modules van verschillende formaat, inrichting en samenstelling. Klant en fabrikant bespreken vooraf hoe een module of een gekoppeld cluster van modules is samengesteld. Daarna gaat een team ermee aan de slag. Is het werk na een aantal weken gereed, dan volgt een uitvoerige test. Alle onderdelen, kabels en sommige apparatuur worden samen met de klant doorgenomen. Na de test worden de modules slim van elkaar losgekoppeld en op diepladers getransporteerd naar de klant: meestal naast of zelfs ín een bestaand datacenter. Voor veel bestemmingen gaat een deel van het transport via de Adriatische havens van Rijeka of Koper.
Generatieve ai
Prefab-datacentermods winnen aan populariteit, vooral door de opmars van generatieve-ai-toepassingen. Hiervoor is veel extra rekenkracht nodig. Datacenterpartijen zoeken oplossingen om de capaciteit van hun locaties snel, schaalbaar en op een gecontroleerde wijze te vergroten. Ze moeten meer en krachtigere servers in hun racks plaatsen, wat ook uitdagingen geeft aan zaken als stroomvoorziening en koeling. Dan is het handig als je eenvoudig kant-en-klare elementen kunt toevoegen aan de bestaande datacenterinfrastructuur.
Tot nu zijn het vooral grote hyperscalers zoals AWS en Microsoft die investeren in hoogcapaciteit-datacenters. Ook zij kiezen regelmatig voor modulaire oplossingen, bijvoorbeeld die van Vertiv, ZTE, Huawei of Schneider Electric. De verwachting is dat de komende jaren ook kleinere uitbaters van datacenters en aanbieders van clouddiensten er mee aan de slag gaan. Zij zouden dan relatief eenvoudig kunnen instappen op het innovatieniveau van de hyperscalers die hen voorgingen. Er is voor de fabrikanten voorlopig voldoende werk aan de winkel.
TimberMod
Het is vrijwel donker buiten, als we de grote fabriekshal verlaten. Op het terrein staan diverse modules klaar voor transport en verderop prijkt het nieuwste paradepaardje van Vertiv: de TimberMod. Het is een module waarvan de stalen constructie is vervangen door een van massief hout met een begroeide dak erbovenop. Het gevaarte zou organisaties kunnen helpen bij de realisatie van hun duurzaamheidsdoelen. De houten constructie is niet alleen even sterk en mogelijk duurzamer dan de stalen variant, ze ziet er in elk geval een stuk vriendelijker uit. Want het oog wil ook wat. Prefab modulair of niet, er zijn al genoeg datacenters gebouwd als grijze blokkendoos.
Met de TimberMod zijn we aan het eind van ons fabrieksbezoek. Helm, veiligheidsschoenen en fluorescerende hesje mogen weer af, de slagboom gaat open en voor we het weten, zijn we onderweg naar Zagreb.
Vertiv
De geschiedenis van Vertiv gaat terug tot 1946, toen Ralph Liebert in Columbus, Ohio, een fabriek voor koelinstallaties opzette. Het bedrijf krijgt in 1965 de naam Liebert Corporation en legt zich toe op systemen voor de klimaatbeheersing van computerruimtes. Sinds 1977 levert de onderneming ook systemen voor de stroomvoorziening in computerintensieve sectoren. Tien jaar later komt Liebert in handen van Emerson Electric, dat vanaf 2000 zijn technologie voor kritieke infrastructuren onderbrengt in de spin-off ENP. In de jaren daarna lijft ENP telecomtoeleverancier Marconi, controlekamerinrichter Knürr, energiebespaarder Energy Logic, periferals-leverancier Avocent en continustroomfabrikant Chloride in. Sommige daarvan nog steeds herkenbaar in het assortiment van Vertiv.
In 2016 wordt ENP voor vier miljard dollar opgeslokt door investeerder Platinum Equity. Sindsdien heet de fabrikant Vertiv. Wereldwijd werken 27.000 mensen bij dit beursgenoteerde bedrijf, sinds begin 2023 geleid door de Italiaan Giordano Albertazzi. Er is een kantoor in Breda, maar de onderneming wil niet melden hoeveel werknemers daar rondlopen. De Deen Karsten Winther leidt de EMEA-activiteiten.
