Bijna tachtig procent van de Nederlanders van twaalf jaar en ouder heeft de digitale basisvaardigheden onder de knie. Dat is zes procentpunten meer dan in 2021. De helft zegt zelfs over meer dan alleen de basisvaardigheden te beschikken. Het meest bedreven zijn ze in online-communicatie en de minste bedrevenheid betreft het gebruik van software. Dat becijfert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) na ondervraging van zo'n zesduizend burgers.
Uit het onderzoek blijkt dat online-communicatie Nederlanders goed af gaat: 95 procent zegt meer dan basisvaardigheden op dit gebied te hebben. Het gaat bijvoorbeeld om e-mailen, bellen via internet en sociale netwerken gebruiken.
Wat betreft het vergaren en verwerken van informatie en digitale geletterdheid dicht 88 procent zichzelf meer dan basisvaardigheid toe. Qua softwaregebruik, zoals voor tekstverwerking of programmeren, zegt 62 procent meer dan basisvaardigheden te beheersen. Dit was ook in 2021 de laagste score van de vijf categorieën van het CBS.
Het valt de onderzoekers op dat er een leeftijds- en opleidingskloof is. Het percentage met meer dan digitale basisvaardigheden is ruim twee keer zo hoog onder 25- tot 45-jarigen in vergelijking met 65- tot 75-jarigen, en zelfs vier keer zo hoog als onder 75-plussers. Ook hebben mensen met een hbo- of universitaire opleiding vaker digitale vaardigheden boven het basisniveau (70 procent) in vergelijking met degenen met een vmbo-diploma (29 procent).
Er is ook een verschil tussen mannen en vrouwen. 53 procent van de mannen heeft meer dan alleen basisvaardigheden, tegenover 47 procent van de vrouwen. Mensen die hoog scoren op digitale vaardigheden beschouwen zichzelf als zeer handig in het online opzoeken en regelen van zaken. Dit geldt ook voor degenen die aangeven digitale problemen meestal zelf op te lossen. Nederland bereikte in 2023 het Europese doel van ‘digitalisering 2030’, met 83 procent van de inwoners van zestien tot 75 jaar die minimaal over digitale basisvaardigheden beschikken.
lijkt heel mooi 80%. ik bendaruk wel dat 20% vrij dicht bij 25% en dus bij een kwart van de bevolking gaat het niet lekker. dat is niet in-significant mensen! en elk gezin van 4 is er dus een die het niet lukt. en als je dan die ’textverwerken’ getallen leest! afin we zijn het leven aardig zuur aan het maken voor een generatie of twee met het digidrammen. het moet gewoon langzamer en niet steeds kind met badwater weg en alle pin automaten weg nu en allerlei incheck methoden maar je kunt nergens fatsoenlijk aan een balie een kaartje krijgen etc. etc. etc. de ironie is adat al die rappe jonges en meiden die dit nu managen en implementeren over 30j zelf de sjaak gaan zijn en ik verwacht niet dat dan het muntje valt eigenlijk…
“Het valt de onderzoekers op dat er een leeftijds- en opleidingskloof is.” maar
https://www.computable.nl/artikel/nieuws/digital-innovation/7573842/250449/gartner-ziet-dankzij-gen-ai-gouden-eeuw-voor-senioren.html
Zijn ouderen en lager geschoolden nu het probleem of de oplossing ?
SWA, “In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Dat is 18% van alle mensen in Nederland.” Zie https://www.lezenenschrijven.nl/informatie-over-laaggeletterdheid-nederland. Waarschijnlijk behoort die 18% laaggeletterden/laaggecijferden grotendeels tot de 20% van Nederlanders die (nog) niet digitaal vaardig zijn.
Het onderzoek was een enquête en betreft dus een zelf-inschatting van de vaardigeheden.
Daar zou ik wat voorzichtiger zijn met het trekken van conclusies.
Wanneer ik in de oorspronkelijke text lees dat “online informatie opzoeken, nieuws lezen, nepnieuws herkennen” hoort tot “digitale geletterdheid” dan zakt m’n broek af.
“geletterdheid”, komt in Van Dale niet voor . . . .
“geletterd zijn” betekend, belezen zijn.
Een artikel lezen, op papier of digitaal is mijns inziens geen verschil en nepnieuws herkennen is een modekreet, fakes worden algemeen slecht herkend omdat te weinig mensen de bronnen waarvan de informatie komt niet voldoende kontroleren.
Als we de vroegere “bellingcat” als betrouwbare bron zagen/zien en niet begrijpen dat deze amateur gekocht is door de overheid en alleen publiceert wat zijn geldschieters voor politisch juist houden, dan maakt het geen verschil of je dat van een scherm of van een vel papier leest. De meerheid slikt dat so wie so voor zoete koek.
Kort gezegd, dit is statistiek op de moderne toer. Lees eens “How to lie with statistics” van Darell Huff uit 1954.
Zal ik dit onderzoek nu sorteren onder nepnieuws of niet?
Las ergens iets over het hart achter de cijfers want als mantelzorger herken ik een gebrek aan digitale vaardigheden bij een generatie die meer praktisch opgeleid is dan theoretisch. In begrijpelijk Nederlands moet je de taal spreken die begrepen wordt want driekwart (75%) van de communicatie vanuit de overheid mist het ‘Jip & Jannneke’ niveau doordat de ambtelijke taal als latijns is. Het vergaren en verwerken van informatie gaat tenslotte niet om een digitale geletterdheid maar om de vaardigheden in de verwerking van informatie.
Ik nodig Jack uit in de discussie want filosofie is zo mooi als deze begrijpelijk gebracht wordt met de quotes van John Cruijff, didactisch hield ik altijd van controlevragen als het ging om de verwerking van informatie. Academische waarschijnlijkheden gaan om een twijfel in de hypothese want aangaande de aanname wijs ik nog een keer op de controlevragen ter toetsing.
@Jaap Ik denk dat mensen die laaggeletterd zijn niet kunnen meedoen met zo een onderzoek. Misschien liggen de percentages nog wel heel anders. Er is nu een heel leuk programma op tv van Frans Bauer over laaggeletterdheid.
Acht op tien Nederlanders zijn digitaal vaardig.
Die overige twee zitten in de politiek.
Wat nepnieuws herkennen betreft :
https://nos.nl/artikel/2478770-vs-waarschuwde-oekraine-nord-stream-niet-te-saboteren-na-alarm-van-mivd
remmen ?
gas loslaten ?
niets doen ?
@Louis, ze proberen wel iedereen in het onderzoek mee te nemen.
https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/rapportages/2023/monitor-laaggeletterdheid-proefjaar-2022?onepage=true
https://www.lezen.nl/onderzoek/aantal-laaggeletterden-is-gegroeid/ (aantal hooggeletterden ook)
.
Maar definities kunnen verschillen. Zie https://research.hva.nl/files/4216483/13_Taal_telt_ook_mee.pdf. En dan wordt vergelijken moeilijk.
Ook over de methoden van meten kan je bedenkingen hebben. De Stichting Lezen & Schrijven had geletterdheid via een digitale toets gemeten en daarvoor moeten de onderzochte personen basale digitale vaardigheden hebben. Of en hoe daarvoor wordt gecorrigeerd, is onduidelijk. Zie https://neerlandistiek.nl/2017/09/hoeveel-laaggeletterden-zijn-er-werkelijk-in-nederland/.
Maar hoe dan ook, het aantal mensen van 16 jaar en ouder, dat moeite heeft met lezen, schrijven en/of rekenen, is groot en dat beïnvloed de mogelijkheid om zich digitaal te ontwikkelen.
.
Naast de discussies over definities en diverse aspecten van methodiek van testen, is er ook nog de kwestie van statistiek. Statistiek is op zich een wetenschap en techniek van het verzamelen, bewerken, interpreteren en presenteren van gegevens, en dus is het een vak dat je voldoende moet beheersen om onderzoek vanuit een ander vak te kunnen doen. Alleen al het doorgronden waar gegevensverzamelingen uit bestaan en de keuze van de juiste toets, kan al inspanning kosten. In “How to lie with statistics” van Darell Huff (zelf geen statisticus) lees je dat velen daar moeite mee hebben en denken dat anderen statistiek wel goed zullen toepassen of juist niet. Ik heb vroeger vaak chi square tests, T-toets, tekentoetsen, uitgevoerd.
Zie bijv. ook:
http://www.drstat.net/nl (gratis cursus)
https://wikistatistiek.amc.nl/KEUZE_TOETS
https://www.scribbr.nl/category/statistiek/
Op Engelstalig sites is veel meer informatie te vinden.
Een statisticus waadde vol vertrouwen door een rivier, die gemiddeld één meter diep was. Hij verdronk aldus Godfried Bomans want Louis heeft een punt over de statistiek als we kijken naar de leeftijdsbegrenzingen. 7 op de 10 Nederlanders boven de 65 jaar is volgens het onderzoek van CBS digitaal minder vaardig terwijl overheid inzet op een digitalisering van het loket.
https://www.sociaalwerk-werkt.nl/werkgevers/digitale-zelfredzaamheid-nodig-om-mee-te-kunnen-doen
Digitale zelfredzaamheid gaat om het verleggen van het accent, Stadjerspas en beleidsvisies laat zich vertalen naar het vinden van de juiste loketten want ik kan me helemaal vinden in het idee dat je niet van een vis moet verwachten dat deze in bomen kan klimmen. Vervang het Arabisch voor het Fries want het lezen en schrijven van de Nederlandse taal gaat om de motivatie.
@Jaap Ik ben half geletterd en lees niet altijd even goed maar ik kan nog niet direct terugvinden hoe dat onderzoek is uitgevoerd en men tot de resulaten is gekomen. Dacht later ook, het is het CBS het zijn kenners van de statistiek en ze zullen ongetwijfeld met dit soort effecten rekening houden. Als het er wel stond heb ik het gemist.
Duidelijk, de definitie van geletterdheid laat een hoop ruimte, ik heb al verschillende aantallen gelezen maar er is een subtstantieel deel van de bevolking dat moeite heeft met lezen een schrijven. Die hebben vast moeite zich staande te houden in de digitale wereld.
Statistiek is heel moeilijk zelfs voor statistici wat oudlid hieronder ook zegt. Statistieken worden vaak voor feiten gehouden.
Dacht nog wel, in 1 opzicht moet het heerlijk om laaggeletterd de te zijn, geen smartfoon verslaving en het meeste wereldleed krijg je niet mee. Dat lijkt me een zegen.