De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) heeft zichzelf in de nesten gewerkt door verder te gaan met het platform Blueriq. Als gevolg van deze verkeerde keuze heeft de vervanging van de systemen ter bekostiging van het onderwijs een flinke achterstand opgelopen, stelt de Adviescommissie ICT (AcICT).
De conclusies van het vervolgonderzoek dat AcICT deed naar het project Doorontwikkelen Applicatielandschap Bekostiging (DAB) zijn voor alle betrokken partijen ronduit pijnlijk.
De AcICT en zijn voorganger BIT hadden DUO in 2021 met klem geadviseerd met deze manier van modernisering te stoppen. Maar de dienst hield toch vast aan Blueriq, een platform van Total Specific Solutions (TSS). Na ruim 3,5 jaar ploeteren blijkt dat de voortgang sterk achterblijft op de planning.
Ook zijn weinig resultaten bereikt. Zestig procent van de functionaliteit moet nog worden vervangen terwijl het project bijna op einddatum zit en nog maar dertigprocent van het budget over is. AcICT verwacht dat het nog wel acht jaar gaat duren totdat het nieuwe applicatielandschap de regelingen voor bekostiging van het onderwijs volledig ondersteunt.
Idee
Het ministerie van Onderwijs probeerde op de situatie te anticiperen door de voortgang te monitoren. Dan kon DUO eventueel terugvallen op de componenten van het huidige, verouderde systeem, zo was het idee. Maar het ministerie had niet door dat het project traag en slecht verloopt. AcICT verbaast zich erover dat de ambtenaren van DUO zelfs in recente rapportages geen melding maakten van de ernstige vertragingen, terwijl het project al volgend jaar klaar had moeten zijn. AcICT moest hen daarop wijzen. Ook constateert AcICT dat het terugval-scenario van DUO tekort schiet. ’DUO heeft zich daarmee klemgezet,’ is de pijnlijke conclusie van de Adviescommissie.
Van de 102 regelingen zijn er in ruim twee jaar tijd slechts 27 geïmplementeerd voor gebruik met Blueriq. Bovendien loopt geen van deze 27 regelingen volledig via dit platform. Integendeel, voor de uitvoering wordt nog grotendeels gebruikgemaakt van het oude systeem. De Blueriq-applicatie is nog niet af. De ontwikkel-productiviteit is een factor 2 lager dan gepland. In het nieuwe advies gaat AcICT uitvoerig in op de slechte technische uitwerking. Algemeen aanvaarde architectuurprincipes zijn met voeten getreden. Verder verklaart AcICT in detail waarom Blueriq niet de juiste technologie voor dit project is.
Minister Robbert Dijkgraaf (OCW) schrijft de Kamer het zorgwekkend te vinden dat DUO het zichzelf zo moeilijk heeft gemaakt. De bewindsman laat nu een extern bureau analyseren hoe project DAB verder aan te pakken. Bekeken wordt of de oude it-systemen herbruikbaar zijn om het proces te vereenvoudigen. Tevens kijkt het onderzoek naar de geschiktheid van Blueriq als platform.
Toch wel opvallend hoe vaak faal-ICT bij de overheid is terug te voeren op de inzet van regeltechnologie.
In het glasheldere (en aanbevolen) rapport van AcICT – zie eerste linkje – wordt de regelgestuurde lowcode van Blueriq volledig afgeserveerd. En ook de Rule Management Suite (RMS)-modellering moet zich blijkbaar nog steeds bewijzen.
Een mooi overzicht van alle faal-ICT bij de overheid is op deze website te vinden:
https://regels.overheid.nl/docs/
Ik kan vanuit dit overzicht nog niet direct een relatie vinden met de falende Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO), maar het zou mij niet verbazen.
Jack,
Het is niet alleen het verkeerde gereedschap want er is ook sprake van een spaghetti architectuur met een complex koppelvlakken circus waar business logica blijkbaar gevangen zit in de gegevenslaag. Hierdoor klinkt het aan elkaar breien van puntoplossingen met low-code voor mij als SOA. Een idee wat bevestigd wordt door de opmerkingen over een onbekendheid van de werking en samenhang van de oude componenten omgeving omdat Capgemini blijkbaar nalatig is geweest in de documentatie ervan:
“Het aanpassen van het componentenlandschap is riskant. Het ontbreekt nog steeds aan goede documentatie. Inmiddels ontbreekt ook kennis over het componentenlandschap doordat onderhoudswerkzaamheden zijn overgedragen van Capgemini naar Ordina. Hierdoor is de werking en de samenhang van applicaties onbekend en is het lastig incidenten structureel op te lossen. Bij problemen kiest men vaak voor een herstart in plaats van een structurele oplossing.” – Paragraaf over de gebrekkigheid van het terugval scenario.
Als je de belangrijkste knelpunten nog niet eens in beeld hebt dan is advies over werken vanuit architectuur zinloos omdat eerdere spaghetti architectuur duidelijk maakt dat je eerst organisatorisch de regievoering in moet richten om onder architectuur te kunnen werken. Doel van werken onder architectuur is namelijk om consistentie, samenhang en efficiëntie te waarborgen bij het ontwikkelen en beheren van complexe systemen. Afsluitende advies gaat dan ook niet om het gereedschap maar om het investeren in deskundigheid.
Oudlid, zowel ‘spaghetti architectuur’ als ‘het aan elkaar breien van puntoplossingen met low-code’ klinken voor mij als SOA done wrong. Als je dit combineert met regeltechnologie raak je nog veel verder van huis.
Je blijft overigens hardnekkig spreken van complexe systemen, terwijl mijn voorkeur toch echt uitgaat naar eenvoudige applicaties 🙂
De voordelen van een Service Oriënted Architecture (SOA) komen niet zonder nadelen als we kijken naar non-functionele aspecten. Spaghetti architecturen ontstaan door een gebrek aan documentatie, een teveel aan koppelingen en onvoldoende handhaving van architectuur prinicipes waardoor het eerder ‘SOA Gone Wrong’ is. Ik spreek daarom van een complex koppelvlakken circus want systemen zijn simpel en voorspelbaar als je het systeembeer op orde hebt. Je kunt geen transparantie in de gebruikte algoritmen geven als de documentatie niet op orde is want de BOA die door het gras kruipt bij DUO gaat om een verantwoordingsverplichting aangaande de informatiehuishouding.